Print
 
 که‌رکوک له‌ پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنی
7/3
نوسه‌ر:  مه‌لا فه‌رمان
Tuesday, March 30, 2010

له‌م هه‌ڵبژاردنه‌ ئه‌وه‌ی زۆر زه‌ق و ئاشکرایه‌ بونی ساخته‌کاریه‌کی زۆره‌ له‌ پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن، به‌رپرسی یه‌که‌می ئه‌م دیارده‌یه‌ کیانه‌ سیاسیه‌ ده‌سه‌ڵاتداره‌کانی هه‌رسێ نه‌ته‌وه‌ی کورد و عه‌ره‌ب و تورکمانه‌: جۆری هه‌ندێ له‌ ساخته‌کاریه‌کان بریتین له‌: ته‌زویرکردنی مۆری ده‌نگدان، سڕینه‌وه‌ی په‌نجه‌ و چه‌ندجارێ ده‌نگدان له‌لایه‌ن یه‌ک که‌سه‌وه‌، دروستکردنی تیمی ده‌نگده‌ر بۆ ته‌زویر، کردنه‌وه‌ی بنکه‌ی تایبه‌ت و به‌شداری رێژه‌ی له‌ 93% له‌ حه‌ویجه‌ و زاب و عه‌باسییه‌ و ده‌نگدان له‌ جیاتی که‌سێکی تر .....تاد.

به‌شداری کورد:
 275801 دوسه‌د و حه‌فتا و پێنج هه‌زار و هه‌شت سه‌د و یه‌ک که‌س به‌شداری ده‌نگدانی کردوه‌. له‌م ژماره‌یه‌ 69259 شه‌ست و نۆ هه‌زار و دو سه‌د و په‌نجا و نۆ ده‌نگ دورخراوه‌ته‌. رێژه‌ی به‌شداربو ده‌گاته‌ 65،98%. له‌م هه‌ڵبژاردنه‌ کورد به‌ شه‌ش لیستی جیا به‌شداری کردوه‌. لیستی هاوپه‌یمانی کوردستان 6 کورسی به‌ده‌ستهێنا.

به‌شداری تورکمان و عه‌ره‌ب
281575 دو سه‌د و هه‌شتا و یه‌ک هه‌زار و پێنج سه‌د و هه‌فتا و پێنج که‌س به‌شداری ده‌نگدانی کردوه‌. له‌م ژماره‌یه‌ 69900 شه‌ست و نۆ هه‌زار و نۆ سه‌د ده‌نگ دورخراوه‌ته‌وه‌. رێژه‌ی به‌شداربون ده‌گاته‌ 84،58%. ئه‌م دو پێکهاته‌یه‌ به‌ 21 لیستی جیا به‌شداریان کردوه‌. لیستی عێراقیه‌ دیارترین لیسته‌،‌ 6 شه‌ش کورسی به‌ده‌ستهێنا، دو کورسی به‌ر تورکمان ده‌که‌وێ و چواریشی به‌ر عه‌ره‌ب.
رێژه‌ی به‌شداری نه‌ته‌وه‌ی تورکمان و عه‌ره‌ب 84،58 – 65،98 = 18،06 له‌ سه‌دا له‌ کورد زیاتره‌‌. ژماره‌ی ده‌نگی دورخراوه‌ی تورکمان و عه‌ره‌ب 69900 – 69259 = 641 ده‌نگ له‌ کورد زیاتره‌.
کۆی ده‌نگی پێویست بۆ یه‌ک کورسی 46448 چوار سه‌د و شه‌ست و چوار هه‌زار و چل و هه‌شت ده‌نگه‌.

به‌شداری مه‌سیحی + کلدانی و ئاشوری
ئه‌م پێکهاته‌یه‌ به‌ 7 لیست به‌شداری کردوه‌، ئه‌م حه‌وت لیسته‌ کێبڕکییان له‌سه‌ر 1 یه‌ک کورسی کردوه‌. کۆی ده‌نگیان ده‌گاته‌ 3528 سێ هه‌زار و پینج سه‌د و بیست و هه‌شت.

خشته‌ی ده‌نگدان به‌ پێی ئه‌نجامی کۆمسیۆن

ناوی کیانی سیاسی

ژماره‌ی کیان

کۆی ده‌نگی سه‌رجه‌م کیانه‌ سیاسیه‌کان

ده‌نگی کیانه‌‌ سیاسیه‌کانی تورکمان و عه‌ره‌ب

ده‌نگی دورخراوه‌ی تورکمان و عه‌ره‌ب

ده‌نگی دورخراوه‌ی کورد

کۆی ده‌نگی کیانه‌ سیاسیه‌کانی کورد

حزب الشعب العراقي الموحد-عراق ليتجزأ

310

646

646

646

 

 

(قائمة قلعة كركوك )لیستی قه‌ڵا

314

462

 

 

462

462

يةكگرتوى ئيسلامي كوردستان

315

24247

 

 

24247

24247

الاتلاف الوطني العراقي

316

14230

14230

14230

 

 

قائمة مثال الالوسي

319

171

171

171

 

 

اسماعيل الحديدي

320

1759

1759

1759

 

 

الجبهة القومية والوطنية الموحدة

324

667

667

667

 

 

تحالف القوى العراقية

327

2468

2468

2468

 

 

حركة مصالح القوميات

328

821

 

 

821

821

كۆڕان - التغيير

329

36554

 

 

36554

36554

تحالف الوحدة الوطنية

330

2369

2369

2369

 

 

جبهة كركوك العراقية

332

2883

2883

2883

 

 

العراقية

333

211675

211675

 

 

 

ائتلاف دولة القانون

337

13514

13514

13514

 

 

التوافق العراقي

338

17236

17236

17236

 

 

حزب الداعی

346

25

25

25

 

 

كو مه‌ڵى ئيسلامي كوردستان / عيراق

352

7175

 

 

7175

7175

الكتلة العربية الوطنية العراقية

355

5339

5339

5339

 

 

حزب النشورالعراقي

357

2009

2009

2009

 

 

ائتلاف العمل والنقاذ الوطني الحر

358

992

992

992

 

 

قائمة تركمان كركوك

359

2266

2266

2266

 

 

قائمة شمس الرافدين

361

116

116

116

 

 

اتحاد الشعب

363

1028

1028

1028

 

 

كتلة اعيان وشخصيات العراق المستقلة

370

173

173

173

 

 

التحالف الكوردستاني/ هاوپه‌یمانی كوردستانى

372

206542

 

 

 

206542

احرار

374

1017

1017

1017

 

 

الحركة الوطنية العراقية

376

992

992

992

 

 

کۆی ده‌نگه‌کان

 

557376

281575

69900

69259

275801

به‌های یه‌ک کورسی

 

46448

 

 

 

 

قائمة الرافدين

389

2115

 

 

 

 

المجلس الشعبي الكلداني السرياني الشوري

390

525

 

 

 

 

المجلس القومي الكلداني

391

455

 

 

 

 

قائمة اور الوطنية

392

124

 

 

 

 

سركيس يوسف سركيس

393

91

 

 

 

 

ائتلف عشتار الديمقراطي

394

159

 

 

 

 

المحامي يوحانا يوسف توما يوسا

395

59

 

 

 

 

کۆی ده‌نگی مه‌سیحی + کلدان و ئاشوری

 

3528

 

 

 

 

کۆی ده‌نگی هه‌مو پێکهاته‌کانی که‌رکوک

 

560904

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کۆی ده‌گده‌ری که‌رکوک به‌ پێی سجلی کۆمسیۆن

808000

 

 

 

 

 

ژماره‌ی به‌شداری له‌ ده‌نگدان

560904

 

 

 

 

 

ژماره‌ی به‌شدار نه‌بو

247096

 

 

 

 

 

رێژه‌ی سه‌دی به‌شداربوان له‌ که‌رکوک

69.42

 

 

 

 

 

رێژه‌ی سه‌دی به‌شداربوانی کورد

49.17

 

 

 

 

 

رێژه‌ی سه‌دی به‌شداربوانی عه‌ره‌ب + تورکمان

50.20

 

 

 

 

 


 
به‌ڵام له‌ راستیدا ئه‌و ژماره‌یه‌ی کۆمسیۆن دیاریکردوه‌ 808000 له‌وه‌ ده‌چێ دوربێ له‌ راستییه‌وه‌، یه‌کێ له‌ به‌ڵگه‌کان زۆری دوباره‌ کردنه‌وه‌ی ناوه‌کانه‌، که‌ به‌ ده‌یان هه‌زار مه‌زه‌نده‌ ده‌کرێت، به‌ تایبه‌تی له‌ ده‌نگی تایبه‌تی هێزی سه‌ربازی هه‌مو که‌رکوک له‌ 23000 بیست و سێ هه‌زاره‌وه‌ بو به‌ 34000 سی و چوار هه‌زار، له‌گه‌ڵ ئه‌و بنکه‌ تایبه‌تانه‌ی کرابونه‌وه‌. سورکردنی ئه‌و ده‌یان سندوقی ده‌نگدانه‌ی که‌رکوک به‌ڵگه‌یه‌کی تره‌ له‌ گومانکردن له‌و ژماره‌یه‌ی کۆمسیۆن دایناوه‌.

به‌ڵام به‌پێێ ئه‌و داتایانه‌ی هه‌یه‌ ژماره‌ی ده‌نگده‌ری که‌رکوک به‌م شێوه‌یه‌ی خواره‌وه‌ یه‌‌:  

ژماره‌ی ده‌نگده‌ری کورد

ژماره‌ی ده‌نگده‌ری تورکمان

ژماره‌ی ده‌نگده‌ری عه‌ره‌ب

ژماره‌ی ده‌نگده‌ری عه‌ره‌ب + تورکمان

کۆی گشتی ده‌نگده‌ری که‌رکوک

418000

105000

228000

333000

751000

ژماره‌ و رێژه‌ی چون بۆ ده‌نگدان به‌ پێی دوا ئه‌نجامی راگێندراوی کۆمسیۆن

کورد

275801

66.98%

عه‌ره‌ب + ترکمان

281575

84،56%

لێره‌دا ده‌رده‌که‌وێ که‌ 142199 سه‌د و چل و دو هه‌زار و سه‌د و نه‌وه‌د و نۆ ده‌نگده‌ری کورد به‌شداری ده‌نگدانی نه‌کردوه‌، ژماره‌ی نه‌چونی ده‌نگده‌ری عه‌ره‌ب و تورکمان 51425 په‌نجا و یه‌ک هه‌زار و چوار سه‌د و بیست و پێنج که‌سه‌.

به‌شداری نه‌کردنی ئه‌و ژماره‌ زۆره‌ی ده‌نگده‌ری کورد ئه‌وه‌ ده‌گه‌ێنێ کیانه‌ سیاسیه‌کانی کورد نه‌یانتوانیوه‌ کاریگه‌ری بکه‌نه‌ سه‌ر جوڵاندنی شه‌قامی کوردی.
لێره‌دا وا ده‌رده‌که‌وی که‌ کۆمسیۆن نزیکه‌ی 52000 په‌نجا و دو هه‌زار ده‌نگده‌ری که‌رکوکی زیاتر تۆمار کردوه‌ له‌و ژماره‌یه‌ی بونی هه‌یه‌.
تاکه‌ رێگای زانستی بۆ ده‌رخستنی ئه‌م راستیانه‌ ئه‌نجامدانی پرۆسه‌ی ئاماره‌ له‌ که‌رکوک.

خوێنه‌ری به‌ڕێز نوسینی ئه‌م بابه‌ته‌ زیاتر بۆ کردنه‌وه‌ی ده‌رگایه‌که‌ بۆ زیاتر توێژینه‌وه‌ له‌م بابه‌ته‌ گرنگ و هه‌ستیاره‌. هیوادارم لێره‌وه‌ خه‌مخۆرانی که‌رکوک بتوانن راستییه‌کان ده‌ربخه‌ن. چونکه‌ ئه‌و هه‌وڵه‌ی ده‌درێت له‌ لایه‌ن زۆر له‌ پارته‌ سیاسییه‌کانه‌وه‌ بۆ چاره‌سه‌ری کێشه‌ی که‌رکوک، هه‌وڵێکه‌ زیاتر له‌ رێگه‌ی ساخته‌کارییه‌وه‌یه‌، ده‌شیانه‌وێ به‌و شێوه‌یه‌ راستییه‌کان له‌ خه‌ڵکی که‌رکوک بشێوێنن و بیشارنه‌وه‌. که‌رکوک نه‌ به‌ ساخته‌کاری و فێڵ دێته‌وه‌ سه‌ر هه‌رێمی کوردستان و نه‌ به‌و شێوه‌یه‌ لێی داده‌بڕێ.

به‌لای منه‌وه‌ که‌رکوک به‌شێکه‌ له‌ کوردستان ئه‌گه‌ر ژماره‌کان 1 بێت یان 1000 . له‌ 28-2 -2010 رۆژنامه‌سوکێ هۆڵه‌ندی رادیۆی یه‌کی هۆڵه‌ندی له‌ گه‌ڕه‌کی ره‌حیم ئاوه‌، دوای چه‌ندین پرسیار. لێی پرسیم " van wie is kerkuk" که‌رکوک هی کێه‌؟" به‌ راشکاوی وه‌ڵامم دایه‌وه‌ "kerkuk is van de Koerden، که‌رکوک هی کورده‌" ، بڕوانه‌ سایتی youtube.com . کاتی ئه‌وه‌ هاتوه‌ هه‌میشه‌ به‌م راشکاوییه‌ له‌گه‌ڵ لایه‌نی به‌رامبه‌ر قسه‌ بکه‌ین، نه‌ک ته‌نها له‌ کاتی با‌نگهێشه‌ی هه‌ڵبژاردن وه‌ک سیاسیه‌کان حه‌ماسه‌ت بمانگرێ. به‌ڵێ ده‌شبێت هه‌مو تاکێک له‌ هه‌رێمی کوردستان و عێراق له‌سه‌ر بنه‌مای هاوڵاتی بون مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵ بکرێت، نه‌ک له‌سه‌ر ئینتمای بنه‌ماڵه‌، حیزبی، نه‌ته‌وه‌ یان ئایین و مه‌زهه‌ب.

جێی خۆیه‌تی له‌مه‌ودوا هه‌ندێ حیزب و که‌س له‌ دیدی به‌رژه‌وه‌ندی حیزبی و ده‌سکه‌وتی خۆیانه‌وه‌ باس له‌ ئه‌نجامی ده‌نگه‌کانی که‌رکوک نه‌که‌ن. ئه‌گه‌ر کاری ساخته‌کاری نه‌بوایا رێژه‌ی به‌شداربوان له‌ که‌رکوک ناگه‌یشته‌ 40%. به‌شداری نه‌کردنی ئه‌و ژماره‌ زۆره‌ی ده‌نگده‌ری کورد و بونی ئه‌و هه‌مو ساخته‌کارییه‌ زیاتر ئه‌وانه‌ لێی به‌رپرسیان که‌ 7 ساڵه‌ له‌ که‌رکوک حوکم ده‌که‌ن. لیستی ده‌سه‌ڵات ئه‌وه‌نده‌ دژایه‌تی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕانی کرد، ئه‌وه‌نده‌ ده‌نگی کاندیده‌کانی گۆڕانی سوتاند، ئه‌وه‌نده‌ی هه‌ڕه‌شه‌ی له‌ خه‌ڵک کرد، ئه‌وه‌نده‌ی پاره‌ی به‌خشییه‌وه‌، له‌به‌ر دژایه‌تی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ئاگای له‌ جموجوڵی لیستی عێراقییه‌ نه‌ مابو. وه‌ک نمونه‌ چاودێره‌کانی لیستی هاوپه‌یمانی سه‌عات 2 پاشنیوه‌ڕۆ گه‌یشتونه‌ته‌ حه‌ویجه‌. جێێ خۆیه‌تی کورد به‌ گشتی و لیستی هاوپه‌یمانی به‌ تایبه‌تی ده‌رسێک له‌م هه‌ڵبژاردنه‌ فێربێت.

له‌م شێکردنه‌وه‌یه‌ وا ده‌رده‌که‌وێ که‌ ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ ناکرێته‌ بناغه‌یه‌ک بۆ دیاریکردنی چاره‌نوسی که‌رکوک، یان ببێته‌ بابه‌تی باسکردن له‌و باره‌وه‌. به‌ پێێ ماده‌ی 140 بێت پێویسته‌ بۆ دیاریکردنی چاره‌نوسی ئه‌م شاره‌ ئامار بکرێت و پاشانیش راپرسی. بۆیه‌ پێویستی ناکرد و ناکات کوردی که‌رکوک به‌ ئه‌نجامی ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ وه‌ک گیسکه‌که‌ی هه‌یاسی لێ بکرێ.

خوێنه‌ری به‌ڕێز، ئه‌م بابه‌ته‌ بێ هه‌ڵه‌ و که‌موکوڕی نییه‌، چونکه‌ هیچ داتایه‌کی زانستی ئه‌وتۆ له‌به‌رده‌ست نییه‌، بۆیه‌ به‌ سوپاسه‌وه‌ چاوه‌ڕوانی هه‌مو تێبینی و پێشنیارێکتانم، تا پێکه‌وه‌ بتوانین راستییه‌کان ده‌ربخه‌ین، ناونیشانی ئه‌لکترۆنی. [email protected]

 
• بۆ ژماره‌کان بڕوانه‌ سایتی کۆمسیۆنی باڵای سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردن.

Sbeiy.com © 2007