Print
 رێڕه‌وی‌ چاكسازی‌ له‌ناو حیزبدا؟
Thursday, February 5, 2009
هاوڕێ‌ شاكار
ئه‌گه‌ر له‌ تێڕوانینی‌ سه‌ركردایه‌تی‌‌و ده‌سه‌ڵاتدارانی‌ حیزبه‌ سیاسییه‌كانی‌ كوردستان به‌تایبه‌ت (یه‌كێتی‌‌و پارتی‌)یه‌وه‌ بڕوانینه‌ حیزب، وه‌ك (ئامانج) سه‌یری‌ ده‌كه‌ن‌و به‌ (پیرۆز)ی‌ ده‌بینن به‌ جۆرێك له‌سه‌رو داموده‌زگاكانی‌ حكومڕانییه‌وه‌ دایده‌نێن، له‌ناو كادرو ئه‌ندامانی‌ حیزبدا هه‌وڵی‌ گشتاندنی‌ ئه‌م تێڕوانینه‌ ده‌درێت.

 بێگومان به‌م تێڕوانینه‌ی‌ سه‌ره‌وه‌ ئه‌سته‌مه‌ باس له‌ چاكسازیی‌ ناوخۆی حیزب بكرێت، به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ گۆڕانكاریی‌ جه‌وهه‌ری‌ له‌ تێڕوانینی‌ سه‌ركردایه‌تیی‌ سیاسیی‌ حیزبه‌كاندا بكرێت، له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌شدا ئه‌م تێڕوانینه‌ له‌ هه‌ناوی‌ خۆیدا حیزب دووچاری‌ ململانێ‌‌و روبه‌ڕوبوونه‌وه‌ی‌ له‌سه‌رخۆو فشاری‌ ناخۆیی‌‌و ده‌ره‌وه‌ ده‌بێته‌وه‌، دواجاریش له‌ ناوخۆدا گومان له‌ به‌ (ئامانجكردن‌و پیرۆزكردن)ی‌ حیزب ده‌كرێت له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارانی‌ ناو حیزبه‌كانه‌وه‌ بۆ پاراستن‌و مانه‌وه‌ی‌ ده‌سه‌ڵات‌و به‌رژه‌وه‌ندییه‌ تایبه‌تییه‌كانی‌ توێژێكی‌ سیاسی‌ له‌ ده‌سه‌ڵاتدا.

له‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ حیزبیش گومان له‌سه‌ر (راستگۆیی‌ حیزب)  له‌ به‌رامبه‌ر به‌رنامه‌‌و ئامانجه‌ راگه‌یانراوه‌كانی‌ دروستده‌بێت، دواجار له‌ژێر ئه‌م دوو فشاره‌ ناخۆیی‌‌و ده‌ره‌كییه‌دا ئه‌و تێڕوانینه‌ هه‌ڵه‌یه‌ بۆ چه‌مكی‌ حیزبایه‌تی‌ یان ده‌بێت بگۆڕێت، یان به‌رگه‌ی‌ فشاره‌كان ناگرێت‌و حیزب به‌ره‌و دوڕیانی‌ خۆسه‌پاندن‌و دیكتاتۆری‌‌و قۆرخكردنی‌ ده‌سه‌ڵات‌و ئیحتیكاری‌ ده‌ڕوات،  یان حیزب په‌راوێزخراوو بێ‌ رۆڵ‌  ده‌بێت له‌ كایه‌ سیاسی‌‌و كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان‌و به‌ رۆیشتنی‌ كات، شوێنگره‌وه‌ی‌ ده‌بێته‌ ئه‌مری‌ واقیع.

له‌سه‌ر رۆشنایی‌ ئه‌و بۆچونانه‌ی‌ سه‌ره‌وه‌مدا (تا تێڕوانینی‌ ده‌سه‌ڵاتدارانی‌ حیزب بۆ پێناسه‌‌و چه‌مكی‌ حیزبایه‌تی‌ نه‌گۆڕێت، ئه‌گه‌ر هه‌ر هه‌وڵێكیش بۆ چاكسازیی‌ ناوخۆی‌ حیزب هه‌بێت، ئه‌وا بێئاكام ده‌بێت‌و هیچ ده‌رئه‌نجامێكی‌ ئه‌وتۆی‌ ئه‌رێنی‌ لێناكه‌وێته‌وه‌)، به‌ڵام له‌ژێر فشاره‌كاندا به‌ گۆڕینی‌ تێڕوانینی‌  ده‌سه‌ڵاتدارانی‌ سیاسیی‌ حیزبه‌كان، زه‌مینه‌ی‌ چاكسازیی‌ حیزب گونجاوتر ده‌بێت‌و ده‌چێته‌ ئاستی‌ هیوابه‌خشین‌و ئومێدی‌ جێبه‌جێكردنی‌ ئه‌ركه‌ راگه‌یانراوه‌كان‌و كاركردن بۆ به‌رنامه‌و ئامانجه‌كانی‌ حیزب.

له‌دوای‌ دروستبوونی‌ بإواو ئیراده‌ی‌ ده‌سه‌ڵاتدارانی‌ حیزبه‌كان له‌ گۆڕینی‌ تێڕوانینیان بۆ چه‌مكی‌ حیزبایه‌تی‌ له‌م سه‌رده‌مدا، ده‌كرێت باس له‌ ریفۆرمی‌ حیزبی‌ بكرێت كه‌ پێموایه‌ به‌م دوو رێگایه‌ ده‌بێت:

* له‌ رێگای‌ خودی‌ حیزبه‌وه‌ به‌ دامه‌زراوه‌یكردنی‌ داموده‌زگاو ئۆرگانه‌كانی‌ حیزب، به‌پێی‌ پلانێكی‌ داڕێژراو كه‌ له‌گه‌ڵ‌ خواستی‌ نوێبونه‌وه‌‌و گۆڕان‌و ره‌وتی‌ دیموكراسیدا بێته‌وه‌، به‌ جۆرێك له‌گه‌ڵ‌ ویستی‌ كادرو ئه‌ندامان‌و لایه‌نگرانی‌ حیزب‌و جه‌ماوه‌ردا بێت‌و گۆڕانه‌كه‌ بچێته‌ خزمه‌ت به‌رنامه‌و ئامانجه‌ راگه‌یانراوه‌كانی‌ حیزب.
دانانی‌ ده‌ستورو دیاریكردنی‌ (ئه‌رك‌و ماف‌و ده‌سه‌ڵات)ه‌كان به‌ڕونی‌ بۆ سه‌رجه‌م ئۆرگانه‌كانی‌  حیزب‌و رێكخستنی‌ په‌یوه‌ندی‌ نێوان داموده‌زگاكانی‌ ناوخۆو رێكخستنی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ نێوان  حیزب‌و داموده‌زگاكانی‌ حكومڕانی‌ به‌پێی‌ یاسا.
 ده‌ستهه‌ڵگرتنی‌ حیزب له‌ كاروباری‌ حكومه‌ت‌و بازرگانی‌‌و بازاڕو هه‌موو داموده‌زگا حكومییه‌كان وه‌ك نموونه‌ (هێزی‌ چه‌كدار)‌و داموده‌زگاكانی‌ تری‌ كه‌ شوێنگیره‌وه‌ی‌ داموده‌زگای‌ حكومین، ره‌خساندنی‌ زه‌مینه‌ی‌ دیموكراسی‌ ئازادی‌ فیكری‌‌و بیروڕای‌ ئازاد بۆ كادرو ئه‌ندامان  له‌ چوارچێوه‌ی‌ به‌رنامه‌ی‌ حیزبداو ده‌سته‌به‌ری‌ زه‌مینه‌ی‌ پێشبڕكێی‌ حیزبی‌، به‌شێوه‌یه‌كی‌ یه‌كسان‌و دادوه‌رانه‌‌و شه‌فافیه‌تی‌ له‌ دارایی‌‌و داهاتی‌ حیزبی‌‌و رێكخستنی‌ چۆنیه‌تی‌‌و چه‌ندیه‌تی‌ خه‌رجییه‌كان به‌پێی‌ یاسا.

* به‌ ده‌ستورو یاساكردنی‌ ژیانی‌ سیاسی‌‌و حیزبایه‌تی‌ له‌ رێگای‌ په‌رله‌مانه‌وه‌، ده‌سته‌به‌ركردنی‌ میكانزم‌و یاسای هه‌ڵبژاردن كه‌ زه‌مینه‌ خۆشبكات بۆ به‌رجه‌سته‌كردنی‌ فره‌حیزبی‌‌و (حیزبی‌ مه‌عاره‌زه‌)‌و گۆڕینی‌ ئاراسته‌ی‌ (ململانێ‌ ته‌قلیدی‌) حیزبه‌كان، بۆ(پێشبڕكێی‌ دیموكراسی‌)یانه‌ له‌پێناو دامه‌زراندنی‌ سیستمێكی‌ سیاسیی‌ ته‌ندروستدا، ئه‌ركێكی‌ تری‌ حیزبه‌كان ئه‌وه‌یه‌ كه‌ رێز له‌ سه‌ربه‌خۆیی‌‌و ده‌سه‌ڵاته‌كانی‌ په‌رله‌مان بگرن‌و ده‌ستوه‌رنه‌ده‌نه‌ كاروباره‌كانی‌ تا بواری‌ هه‌بێت به‌ ده‌ركردنی‌ یاسای‌ جیاكردنه‌وه‌ی‌ حیزب له‌ حكومه‌ت‌و دابینكردنی‌ مافه‌ سیاسی‌‌و مه‌ده‌نییه‌كان له‌پێناوی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌ گشتییه‌كانی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان.

Sbeiy.com © 2007