Print WWW.SBEIY.COM
 ئارشیتێکتی پرۆسێسه‌کان
ئاسۆ حامدی
30/01/2010

process architecture
پێناسه‌که‌ی:
ئاڕشیتێکتی پرۆسێسه‌کان بریتیه‌ له‌ ستراکتوری دیزاینی پرۆسێسه‌کان له‌ کارگه‌ و کۆمپانیا و دام و ده‌زگاکاندا به‌تایبه‌تی له‌ سیسته‌مه‌کانی سۆفت وێر و هارد ویر و ده‌زگاکانی کۆمپیته‌ری دا نه‌ک به‌ وشێوه‌یه‌ی هه‌یه‌ به‌ڵکو به‌ شێوه‌یه‌‌کی تر. یانی ئاڵوگۆڕی سه‌ره‌کی له‌ ته‌واوی پرۆسێسه‌کان بۆ چاککردنی به‌رهه‌م ئه‌م پرۆسێسه‌ پرۆسه‌یه‌کی دینامیکی زیندوه‌ و ده‌بێ هه‌مو کارگه‌ و رێکخراو و دامو ده‌زگاکانی ده‌وڵه‌ت به‌ به‌رده‌وامی په‌یڕه‌وی بکه‌ن و هه‌رده‌م بتوانن گه‌شه‌ به‌ پرۆسێسه‌کانیان بده‌ن و چاکسازی تیادا بکه‌ن. ئه‌م زانسته‌ خۆی له‌ خۆیدا نوێیه‌و زۆری له‌سه‌ر نوسراوه‌.

ناوه‌رۆک:
گرنگترین ده‌سپێکی ئه‌م پرۆسێسه‌ له‌ واقع بیرکردنه‌وه‌یه‌کی تره‌ بۆ گشت مه‌سه‌له‌کان. له‌گه‌ڵ دۆزینه‌وه‌ی چاره‌سه‌ره‌ جیاجیاکانه‌ به‌ هه‌مان ئامرازی مه‌وجود و که‌سایه‌تیه‌کان.

هه‌مو ئه‌مانه‌ به‌ مۆدێلی جیاجیا به‌رهه‌م ده‌هێنرێن. هه‌ر مۆدیلێکیش یان هه‌مو مۆدیله‌کان بریتین له‌ زۆرترین هه‌لومه‌رج و چاره‌سه‌ر بۆ مه‌سه‌له‌کان.

هه‌روا دێت داتا کان و زانیارییه‌کانیان گرنگ ده‌بن له‌ ژیانی مرۆڤدا، تا راست و دروستی داتاکان زیاتر بێت کاره‌کانی مرۆڤ بۆ ئۆپراسیۆن و تاکتیک و ستراتیژی کارگه‌ و کۆمپانیا و داموده‌زگاکان زیاتر ده‌بێت.

مرۆڤ له‌م دواییانه‌دا ئه‌وه‌نده‌ پشت به‌ستوه‌ به‌ داتاکان و ناوه‌رۆکه‌کانیان ته‌نانه‌ت هه‌ر هه‌ڵه‌یه‌ک له‌ زانیاریه‌کان کاره‌ساتی لێ ده‌که‌وێته‌وه‌.

به‌نمونه‌ مه‌سه‌له‌کانی که‌ش وهه‌وا یان ئاو و ئاوه‌ڕۆکان و مه‌سه‌له‌کانی سیسته‌می بانکه‌کان و مه‌سه‌له‌کانی فرینی فڕۆکه‌ و مه‌سه‌له‌ ئه‌تۆمیه‌کان هتد. ئه‌گه‌رچی ئه‌مانه‌ش له‌ بنه‌ڕه‌تدا به‌ ئینێرژی و پرۆسێسه‌کانیان له‌ ئه‌نجامی داتا و زانیاری دروست ده‌ست به‌ کار ده‌بن.


مۆدێلێکی ساده‌ بۆ رونکردنه‌وه‌ی باسه‌که‌:

که‌ره‌سته‌خاوه‌کان؛
ئه‌مه‌ ئه‌و داتایانانه‌ن که‌ له‌ ئه‌نجامی کاردا به‌ده‌ست ده‌هێنرێن و تۆمارده‌کرێن بریتن له‌ کۆمه‌ڵه‌ زانیاریه‌کی سه‌ره‌تایی و گرنگ له‌ پرۆسیسه‌کاندا. یانی زانیاریه‌ داتاکانی ئه‌نجامی کاره‌کانی کۆمه‌ڵایه‌تی و دام و ده‌زگاکان.

پرۆسێسه‌کان؛
ئه‌وکارانه‌ن که‌ له‌ ئه‌نجامی ئه‌نالیزه‌ و کارکردن به‌ که‌ره‌سته‌ خاوه‌کان و پرۆسه‌ی تایبه‌تی بۆیان ده‌توانن به‌رهه‌می چاکتر به‌ده‌ست بینن.

به‌رهه‌م؛ به‌رهه‌مه‌کان په‌یوه‌ندیان به‌ چۆنایه‌تی که‌ره‌سته‌خاوه‌کان و پرۆسیسه‌کانه‌وه‌ هه‌یه‌، تا داتاکان و زانیاریه‌کان و که‌ره‌سته‌ خاوه‌کان باشتر بن ئه‌وه‌ به‌رهه‌مه‌کان باشتر ده‌بن، دیاره‌ به‌ پێچه‌وانه‌شه‌وه‌ راسته‌.

مۆدێلێکی تری ساده‌ بۆ ئارشتێکتی پرۆسێسه‌کان:
ئه‌م مۆدێله‌ ساده‌یه‌ بریتیه‌ له‌:

 

 ده‌ستپێک:
ده‌ستبه‌کاربون به‌ ئامانجی رێکخستن و گه‌شه‌دان به‌ به‌رهه‌م به‌ شیوه‌یه‌کی زانستی به‌رده‌وام.

چاڵاکیه‌کانی ئه‌مه‌ بریتین له؛
- دیاری کردن و هێنانه‌ سه‌رنه‌خشه‌ی پرۆسێسه‌کان و کاراکته‌ره‌کان . سه‌رکه‌وتنی کاره‌کان و گرفته‌کانیان له‌ پراکتیکدا.
- ریسک ئه‌نالیزه‌ی پرۆسێسه‌کان و کاریه‌گه‌ریان له‌سه‌ر به‌رهه‌می پرۆسێسه‌کان.
- نه‌خشه‌سازی ته‌واوی سه‌ره‌تایی بۆ گشت پرۆسێسه‌کان.

ناسینه‌وه‌:
ئامانجی ئه‌م فازه‌ بریتیه‌ له‌ ناسینه‌وه‌یه‌کی به‌رینی هه‌مو کاره‌کانی (دام و ده‌زگاکان و کارگه‌کان یان رێکخراو)، چالاکیه‌کانی بریتین له‌؛
- کۆکردنه‌وه‌ی زانیاری ته‌واو ده‌رباره‌ی پرۆسێسه‌کان.
- ئه‌نالیزه‌یه‌کی به‌رین بۆ گشت زانیاریه‌کان و هه‌ڵسه‌نگاندنیان به‌ دروستی بۆ چاککردنی پرۆسێسه‌کان.

به‌ره‌نجامگرتنی دروست له‌م دو هه‌نگاوه‌ی سه‌ره‌وه‌دا زۆر گرنگن تا بنه‌مای پرۆسیسه‌کان بێنه‌ سه‌رخه‌ت.

سیاسه‌ته‌کانی دام و ده‌زگا(کان) کارگه‌ یان رێکخراو:
فیزی و میسی رێکخراو و سیاسه‌ته‌کانی ریکخراو و کارگه‌ و دام و ده‌زگاکان، چاڵاکیه‌کان بریتین له‌؛
- هه‌مو تواناکان ده‌بێ بخرێنه‌ کار بۆ شیکاری گرفته‌کان.
- هه‌ڵبژاردنی شیکاره‌کان
-فۆرمۆله‌ کردنی سیاسیانه‌ی شیکاره‌کان و به‌رنجامه‌کان. داڕشتنی چوارچێوه‌ی سه‌ره‌کی سیاسه‌ته‌کان و دیاریکردنی ئه‌ڵته‌رناتیڤه‌کان بۆ ته‌واوی کاره‌کان و ئاماده‌گی ته‌واوی پرۆسێسه‌کان بۆ بڕیاردانی کۆتایی و به‌رهه‌مه‌کان.

جێبه‌جێ کردن:
دوای ئه‌وه‌ی هه‌مو مه‌سه‌له‌کان رۆشه‌ن بونه‌وه‌ ئه‌وا سیاسه‌ته‌کانی جێبه‌جێ کردن ده‌ست به‌کار ده‌بێت و ته‌واوی ئارشتێکتی پرۆسیسه‌کان کۆتاییان دێت و کاره‌کان مه‌جرای خۆیان وه‌رده‌گرن.

ئه‌م پرۆسێسانه‌ وه‌کو بازنه‌یه‌کی به‌رده‌وام له‌ ئاڵوگۆڕدان و خودی فازه‌کان خۆیان دوباره‌ ده‌که‌نه‌وه‌ تا ته‌واوی پرۆسێسه‌کان چاکتر و باشتر بتوانن گه‌شه‌ به‌ به‌رهه‌م بده‌ن.

ئه‌م مه‌سه‌لانه‌ زۆر ئالۆزن و زانستێکی نوێن بۆ گه‌شه‌دان به‌ پرۆسه‌کانی کار و ژیانی رێکخراوه‌ و کارگه‌ و دام و ده‌زگاکان. له‌ فرسه‌تی تردا ئه‌م باسانه‌ دریژه‌ پێ ده‌ده‌ین.


* سه‌رچاوه‌ چه‌ند په‌رتوکێک ده‌رباره‌ی ئارشتێکتی پرۆسێسه‌کان به‌ زمانی هۆله‌ندی و کورته‌باسێ ده‌رباره‌ی مۆدێله‌ سه‌یری
Adviesunit Resultaatgericht Beleid