Print WWW.SBEIY.COM
 عێراق وه‌لاتێ‌ هه‌مو كه‌س تێدا خۆ قوربان دبینن!
محسن عه‌بدولره‌حمان
02/11/2012
د چه‌ند سالێن پشتی‌ روخاندنا رژێما به‌عس دا بابه‌تێ‌ قه‌ره‌بوكرنێ‌ بویه‌ سوحبه‌تا سه‌ره‌كییا وه‌لاته‌كی‌ هه‌مو هاولاتی‌ تێدا خۆ ب قوربانی‌ و زیانڤێكه‌فتی‌ دزانن، لایه‌نێن سیاسی‌ و رێكخراوێن جڤاكێ‌ مه‌ده‌نی‌ و ته‌بایا خه‌لكێ‌ عێراقێ‌ كو ئێكه‌م وه‌لاته‌ تاكو ده‌ستهه‌لاتدار داخوازا قه‌ره‌بوكرنێ‌ دكه‌ت، هوسا هه‌ر كه‌سێ‌ به‌ری‌ و پشتی‌ ژناڤچونا رژێما به‌عس تشته‌ك كربیت، دیتبیت، ب سه‌ری‌ هاتبیت داخوازا قه‌ره‌بوكرنێ‌ دكه‌ت، نوترین بابه‌تێ‌ قه‌ره‌بوكرنێ‌ تاكو قه‌ره‌بوكرنا قوربانیێن داگیركرنا كویتێ‌ و زیان ڤێكه‌ڤتیێن شه‌رێن سه‌ركردێ‌ هه‌رده‌مه‌كی‌ داپوش و په‌راویزكری‌، ئه‌وژی‌ بابه‌تێ‌ قه‌ره‌بوكرنا قوربانیێ كریارێن تیرۆرستینه‌، كو ژ ئه‌گه‌رێ‌ گه‌له‌كیا كریارێن تیرۆری‌ و هژمارا مه‌زنا قوربانیێن لدوڤ خۆ دهێلن، ئه‌ڤه‌ ماوه‌یه‌كه‌ ل عێراقێ‌ ده‌نگ بلند دبن و داخوازا قه‌ره‌بوكرنێ‌ بۆ ڤان قوربانییان دكه‌ن، د كارێ‌ تیرۆرستی‌ دا دو لایه‌ن هه‌نه‌ بكه‌ر و قوربان، لایه‌نێ‌ ئێكێ‌ كو بكه‌ره‌ و پتریا جاران قوربانیێ‌ ئێكێیه‌ ئه‌و خودان ئارمانجه‌ك تایبه‌ته‌ و ئه‌جیندایه‌ك نیڤده‌وله‌تی‌، هه‌رێمی‌ ل پشت هه‌یه‌، لایه‌نێ‌ دویێ‌ كه‌سێن قوربانن كو ل پشت خۆ پتریا جاران خێزانه‌كێ‌ ژ ژنه‌كا گه‌نج و چه‌ند زارۆیان كو ب نه‌چاری‌ و ژ پێویستیێ‌ ده‌رگه‌هێ‌ ڤارێبونێ‌ لپێش ڤه‌كری‌ دبیت؛ دهێلیت، ئانكو لگه‌ل هه‌ر قوربانییه‌كی‌ چه‌ند قوربانییه‌كێن نه‌دیار هه‌نه‌، كو بشێوه‌كێ‌ راسته‌وخۆ یان نه‌راسته‌وخۆ زیانێن ده‌رونی‌، جڤاكی‌، دراڤی‌... دگه‌هیتێ‌.

ل سه‌رانسه‌رێ‌ عێراقێ‌ و سه‌رجه‌م هه‌ژده‌ پارێزگه‌هان تنێ‌ سێ‌ پارێزگه‌هێن هه‌رێما كوردستانێ‌ د بارێ‌ ته‌ناهییه‌ك به‌رچاڤ دا ژیان برێڤه‌دچیت، له‌ورا بده‌هان هزار ژ خه‌لكێ‌ عێراقێ‌ بشێوه‌یێ‌ به‌روه‌خت یان به‌رده‌وام ل كوردستانێ‌ ئاكنجیبونه‌، ئه‌ڤ ته‌ناهی‌ و پێكڤه‌ژیان بویه‌ جهێ‌ دلخۆشییا هه‌ر كوردستانییه‌كی‌ و بۆ مه‌ كوردان سه‌رفرازی‌، لێ‌ ئه‌گه‌ر هور ته‌ماشه‌ی‌ وێنه‌یێ‌ جوانێ‌ كوردستانێ‌ بكه‌ین، نه‌ ب وێ‌ زه‌لالی‌ وجوانیێ‌ یه‌ كو ژ دور دهێته‌ دیتن و راگه‌هاندن ریكلامێ‌ بۆ دكه‌ت، ل برامبه‌ر كریارێن تیرۆرستی‌ ل عێراقێ‌ ئارێشه‌یه‌ك بێ‌ چاره‌سه‌ری‌ ل كوردستانێ‌ هه‌یه‌ و هاولاتێ‌ ژێ‌ دنالن و مخابن پیڤه‌رێ‌ وێ‌ د زێده‌بونێ‌ دایه‌، ئه‌ڤ ئاریشه‌ (هاتنوچۆن)ه‌ ئانكو رودانێن ترافیكی‌ كو ب بوچۆنا هنده‌كا ئه‌گه‌ر ئه‌ڤه‌ نه‌ یا دارشتی‌ بیت، هه‌ر بكێمی‌ خه‌مسارییه‌، چنكو د كریارا تیرۆری‌ دا دو لایه‌ن (تیرۆرست، قوربانی‌) هه‌نه‌، تیرۆرست مجاهد و شه‌هیده‌ ل به‌هشتێ‌ ل گه‌ل پێغه‌مبه‌ری‌ و چاكانه‌، قوربانێ‌ بێگونه‌هه‌ و پێدڤییه‌ ده‌وله‌ت لێ‌ ب خۆدان ده‌ركه‌ڤیت، لێ‌ د رودانا هاتنوچۆنێ‌ دا چه‌ندین جه‌مسه‌ر و لایه‌ن هه‌نه‌ (شوفێر، ترۆمبێل، جاده‌، قانون).

- جاده‌: پتریا جاده‌یێن كوردستانێ‌ یێ سه‌رده‌مێ‌ به‌ری‌ سه‌رهلدانێ‌ نه‌ كو ب پله‌ ئێك بۆ مه‌به‌ستێن له‌شكری‌ هاتبونه‌ ڤه‌كرن.
- كومپانیێن بازرگانییا ترۆمبێلان: تنێ‌ بۆ قازانجه‌ك دراڤی‌ بێ‌ نه‌خشه‌ و پلان و سانسور كوردستان پڕی‌ ترۆمبێلێن هه‌مه‌ جۆر و مودیل و ژێده‌ر كرییه‌. ل به‌رامبه‌ر نه‌بون یان كێمییا هۆیێن هاتنوچۆنا گشتی‌ بتایبه‌ت لناڤ باژێران.
(قانون = رێڤه‌به‌رییا هاتنوچۆنێ‌): دانا ده‌ستورییا هاژوتنا ترۆمبێلێ‌ ب شێوه‌یه‌ك ئاسان و سزادان و وه‌رگرتنا باجێ‌ و كێمی یا ن نه‌بونا ئیشاره‌تێن هاتنوچۆنێ‌ بتایبه‌ت ل سه‌ر رێكێن ده‌ره‌كی‌.

- شوفێر: له‌زاتی‌ و كێم هوشیاری‌.
 ئه‌ڤ هه‌ر چار لایه‌نه‌ پێكڤه‌ پشكدارن د ڤی‌ شه‌رێ‌ نه‌راگه‌هاندی‌ دا كو د ئامارا شه‌ش هه‌یڤێن ئێكێ‌ ژ سالا 2012ێ‌ 493 كوشتی‌ و 4983 بریندارێن توماركری‌ لدوڤ خۆ هێلانه‌، ئه‌ڤه‌ ژبلی‌ بهه‌ده‌ردانا سامانێ‌ گشتی‌ و زیانێن مه‌عنه‌وی‌، ئه‌ڤ هژمارا مه‌ترسیدار دیاردكه‌ت كو ل كوردستانێ‌ وه‌كو عێراقێ‌ شه‌ره‌كێ‌ به‌رده‌وام هه‌یه‌، لوێرێ‌ ب ترۆمبێلێن مینرێژكری‌ و لڤێرێ‌ ب رودانێن ترومبێلان، ئانكو جاده‌یێن كوردستانێ‌ سه‌ره‌رای‌ بودجه‌كا ئاشۆپی‌ پشكه‌ك مه‌زن ژێ‌ بۆ رێڤه‌به‌ریا رێك و پرا دهێته‌ ته‌رخانكرن، بوینه‌ چه‌په‌رێ‌ شه‌ری‌ و وه‌غه‌ر ژ باژێره‌كێ‌ بۆ باژێره‌كی‌ بویه‌ رێكا هاتوباتی‌، ئه‌گه‌ر هژمارا قوربایێن كریارێن تیرۆری‌ ل سه‌رانسه‌ری‌ عێراقێ‌ د ماوێ‌ شه‌ش هه‌یڤان دا ل سه‌ر پارێزگه‌هان یان رێژه‌یا هاولاتیان برامبه‌ر سێ‌ پارێزگه‌هێن هه‌رێما كوردستانێ‌ دابه‌شبكه‌ین، ئه‌رێ‌ قوربانیێن كێ‌ دێ‌ پتربن یان جوداهی‌ دێ‌ چه‌ند بیت؟ یێن كریارێن تیرۆری‌ كو دونیا شه‌رمزاردكه‌ت و قوربانی‌ ب شه‌هید دهێنه‌ ناسكرن و داخوازی‌ بۆ قه‌ره‌بوكرنا وان دهێته‌ كرن و سكالا بۆ په‌رله‌مانێ‌ عێراقێ‌ بلند دبن یان ئه‌ڤ قوربانیێن بێده‌نگ رۆژانه‌ ل جاده‌یێن كوردستانێ‌ دهێنه‌ ژ ده‌ستدان و خوساره‌تێن به‌ر غه‌یبه‌تێن بێ‌ قه‌ره‌بوكرنن و سامانێ‌ ملله‌ته‌كی‌ بهه‌ده‌ر دچیت.