|
گه‌نجێن بادینان بهیچ ره‌نگه‌كێ تاكره‌ویێ قه‌بیل ناكه‌ت
|
دیمانه: سبه‌ی
حاجی مسته‌فا شێخو (حاجی رێكانی) هه‌ڵسوڕاوی دیاری بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان له ده‌ڤه‌ری بادینان بڕوای وایه؛ "خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ بادینان ژئه‌دائا پارێزگاری‌‌و ژئه‌دائا ئه‌نجومه‌نێ پارێزگه‌هێ‌‌و ئیدارا مه‌حه‌للی بگشتی نه‌درازینه، ژبه‌ر وێ غوبن‌و نا عه‌داله‌تیا جڤاكی‌‌و ئیداری‌‌و خراب بكارئینانا پوستێن حكومی وئیداری كو هه‌می لژێر فه‌رمانا حیزبی‌‌و به‌رپرسێن پارتی برێڤه‌دچن".
حاجی رێكانی له‌م دیداره‌ی (سبه‌ی)دا باس له‌و گۆڕانكاریانه‌ش ده‌كات، كه له‌دوای سه‌رهه‌ڵدانی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕانه‌وه له ده‌ڤه‌ری بادینان رویانداوه‌‌و ده‌ڵێت؛ "گه‌نجێن بادینان كه بهیچ ره‌نگه‌كێ تاكره‌ویێ قه‌بیل ناكه‌ت، ونوكه ده‌نگێ نه‌رازیێ‌‌و رایا جیاواز ژهه‌می جارا پتره، بویه دبێژم كو خه‌لكێ بادینان ماوه‌یه‌كه بریارا خو یا دایی‌‌و ئێدی خه‌لك ناهێته چه‌واشه‌كرن وخاپاندن".
سبه‌ی: بادینان له به‌رنامه‌‌و فه‌رهه‌نگی بزوتنه‌وه‌ی گۆراندا چ گرنگیه‌كی هه‌یه؟
حاجی رێكانی: دیاره‌جیوپولوتیكا بادینان وه‌ك ده‌ڤه‌ره‌ك گرنگ ژباشورێ كوردستانێ، هه‌میشه دبه‌رنامه و سیتراتیژیه‌تا بزاڤا گوراندا جهێ خو هه‌یه، چنكو بادینان نێزیكی باكور و روژئافایا كوردستانێیه، ئه‌ڤه‌ژی دئاینده‌یه‌كێ نێزیكدا دێ بیته هوكارێ ره‌نگڤه‌دان‌و پێشئیخستنا پرسا كوردی‌‌و كاریگه‌ریه‌ك مه‌زن لده‌ڤه‌را نافه‌راست. ئه‌ڤه ژلایه‌كی و ژلایه‌كێ دیڤه ده‌ڤه‌را بادینان وه‌ك ده‌ڤه‌ره‌كا سته‌م لێكری و بدرێژیا 70سالان لژێر غوبن‌و حه‌یفه‌كا مه‌زن‌و دكه‌شوهه‌وایه‌كێ سیاسی وجڤاكی نه‌ساخله‌م دنالیت لسه‌ر، بویه بزاڤا گوران هه‌رگیز گرنگیێ ببادینان ده‌ت‌و هیچ جیاوازیه‌ك نینه دناڤبه‌را خه‌لكی بادینان و ده‌فه‌رین دینان ددیتر ژخه‌لكی سلیمانیێ و گه‌رمیان وهه‌ولێرێ نینه.
سبه‌ی: دوای پێنج ساڵ له سه‌رهه‌ڵدانی ئۆپۆزسیۆنی راسته‌قینه له هه‌رێمی كوردستان‌و په‌لهاویشتنی بۆ ناوچه‌ی بادینان، ئه‌و گۆڕانكاریانه چین كه له‌و ده‌ڤه‌ره رویداوه؟
حاجی رێكانی: ماوه‌یه‌كێ درێژه ده‌ڤه‌را بادینان دره‌وشه‌كا سیاسی‌‌و ئابوری‌‌و جڤاكی ناله‌بارو چه‌قبه‌ستیدا دژیت، نه‌عه‌داله‌تیه‌كا جڤاكی‌‌و ترساندن‌و چه‌وساندنا مروڤی‌‌و پێشێلكرنا مافێ وی، پیته‌نه‌دان ب ژین‌و ژیارا خه‌لكێ سڤیل‌و كێم ده‌رامه‌ت، ئه‌درێس‌و درویشم‌و دیاردێن زه‌قێن حكومه‌تا حیزبا بالاده‌ستن لده‌ڤه‌رێ، بویه هه‌ردئێكه‌م روژا دروستبونا بزاڤا گوران وه‌ك ئوپوزسیونه‌كا راسته‌قین‌و كاریگه‌ر، شیایه پاش وێ خه‌باتا په‌رله‌مانی‌‌و میدیای‌‌و سیاسی‌‌و رێكخراوه‌ی‌‌و بدرێژیا ڤان5 سالێن بوریدا، روژ بو روژێ كارتێكرنه‌ك پوزه‌تیڤی دناف ناخ وژدانا خه‌لكیدا دروست بكه‌ت، وهیڤیه‌ك بو خه‌لكی په‌یدابكه‌ت كو ته‌نها بزاڤا گورانه دكاریت برێكا وان به‌رنامه‌‌و پروژێن وێ وپێداگریا وێ لسه‌ر گرنگیا خوشتركرن‌و باشتركرنا ژیانا خه‌لكی‌‌و ده‌سته‌به‌ركرنا مافێ هاولاتیان لده‌ڤه‌را بادینان بتایبه‌تی ویێ خه‌لكێ كوردستانێ بگشتی، ته‌نها گورانه وه‌ك قورتالكه‌رو پارێزه‌رێ خه‌لكیه‌‌و به‌ره‌ڤانیێ ژمافێ مروڤی بكه‌ت به‌رامبه‌ر حكومه‌ته‌كا په‌ككه‌فتی‌‌و گه‌نده‌ل.
سبه‌ی: بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان رۆڵی چی بو له‌و گۆڕانكاریانه‌ی كه له ده‌ڤه‌ری بادینان رویدا؟
حاجی رێكانی: بزاڤا گوران وه‌كو رێكخراوه‌ك نشتیمانی سیاسی سه‌رده‌میانه، خودان به‌رنامه‌كێ چاكسازی گشتگیر، لسه‌ر بنه‌مایێن دیموكراسیه‌تێ‌‌و رێزگرتن ل مافێ مروڤی،ب ۆ خزمه‌تا خه‌لكی كوردستانێ، ژ روژا دامه‌زراندنا وێ ل 2009 وتا نوكه، بێگومان كاریگه‌ریه‌كا زور كریه لسه‌ر خه‌لكێ ده‌ڤه‌را بادینان ودیوراێ ترسێ نه‌هێلایه و هوشیاریه‌كا سیاسی په‌یداكریه بۆ هاولاتیان و هه‌می ئه‌و كێموكورتیێن ده‌سه‌لاتێ‌‌و پاوانكرن‌و خراب بكارئینانا وان پوستێن ئیداری وحكومی بو به‌رژه‌وه‌ندیێن خو یێن حیزبی و كه‌سوكی، شه‌رمزاركرینه و خه‌لك ئینایه زمان وب وێره‌كانه پرسیارا مافێ خو كریه‌‌و مانگرتن‌و خونیشاندان كرینه، وه‌كو وێ خونیشاندانا2/12/ 2012 یا خه‌لكێ زاخو وپاشی وێ خونیشادانا پزیشكان ئه‌وا لسالا 2012 بو گوهورینا سه‌روكێ ساخله‌میا دهوكێ هاتیه ئه‌نجامدان و كول نه‌دان تاكو سه‌روكێ ساخله‌میا دهوكێ ژپوستێ وی گوهوری. دیسان ئه‌وخونیشاندانێن شوفێرێن ته‌كسیێن سه‌نته‌رێ دهوك كو ژئه‌گه‌رێ نه‌بونا پانزینێ یان گرانیا وێ لسالاپار دژی ئیدارا مه‌حه‌لی یا دهوكێ‌‌و شێوازێ سه‌قه‌تێ رێڤه‌برنا ده‌ڤه‌رێ هاتیه‌كرن، زێده‌باری چه‌ندین مانگرتن‌و جورێن نه‌رازیبونێ بدرێژیا ڤان 4سالێت بوری، هه‌می ژئه‌گه‌رێ په‌یدابونا وێ ئوپوسیزیونا راسته‌قینا بزاڤا گوران بویه، ئه‌ڤه راستیه‌كه وحاشای لێ ناهێته‌كرن.
سبه‌ی: بۆچی پڕۆسه‌ی گۆڕانكاری له بادینان قورستر ده‌كرێت وه‌ك له پارێزگاكانی هه‌ولێر‌و سلێمانی، بۆ نمونه هێزه ئۆپۆزسیۆنه‌كان له بادینان باره‌گاكانیان ده‌سوتێنرێت‌و ده‌كوژرێن‌و ده‌ستگیرده‌كرێن؟
حاجی رێكانی: زور هوكار هه‌نه وه‌كریه پروسا گورانكاریێ لبادینان وه‌كو كویسه‌له‌ی برێڤه‌بچیت، گرنگترین هوكار ژی ئه‌و تاكره‌ویا سیاسیه ئه‌وا ژلایێ پارتیڤه بدرێژیا 70سالان لده‌ڤه‌رێ په‌یره‌ودكه‌ت، كو بهیچ ره‌نگه‌كێ رێكێ بساناهی خوش ناكه‌ت بو لایه‌نه‌كێ سیاسی كه هزر وبیرجیاواز‌و هه‌ڤدژبن ل هزروبوچونێن پارتی، كارێ رێكخراوه‌ی‌‌و بزاڤـــ و چالاكیێن خو بئازادانه ئه‌نجامبده‌ت، ئه‌ڤه ژلایه‌كێ و ژلایه‌كێ دیڤه، نه‌بونا راگه‌هاندنه‌كا ئازاد‌و سه‌ربه‌خو نه‌بونا رێكخراوێن سڤیل‌و پێشكه‌فتی دویر ژ ده‌ستێوه‌ردانێن پارتی لبادینان، بكارن بره‌نگه‌كێ كاریگه‌ر رولێ خو بگێرن بو هشیاركرنا هاولاتیان‌و به‌رنگاریبونا ده‌سه‌لاتێ. هوكارێ دیتر كه بدیتنا من ژهه‌می هوكاران گرنگتره، لاوازیا گوتارا سیاسی و ئیعلامی یا ئاراسته‌كری بو بادینانه.
سبه‌ی: ئایا چیتر ئه‌و هاوكێشه‌یه راسته كه بادینان ته‌نها موڵكی حیزبی ده‌سه‌ڵاتداره؟
حاجی رێكانی: نه‌خێر بادینان مولكێ پارتی نینه‌‌و ئه‌وێ ڤێ گوتنێ دبێژیت ئه‌ویێ دخه‌یالادا دژیت، ئه‌و سه‌رده‌م ژمێژه بسه‌رڤه‌چویه كو بادینان كه‌لا زه‌را پارتی بیت، چنكو بادینان‌و خه‌لكێ وێ یێ شه‌ره‌فمه‌ند ژ ئه‌گه‌رێ وێ خراب بكارئینانا ده‌سه‌لاتێ‌‌و نه‌بونا خزمه‌ت گوزاریان و نه‌بونا ئازادیا تاكه‌كه‌سی‌‌و نه‌سه‌روه‌ریبونا یاسایێ‌‌و نه‌بونا شه‌فافیه‌تێ‌‌و چه‌واشه‌كرنا خه‌لكی ژلایه‌كێ، وژلایه‌كێ دیترڤه، هشیاربونا خه‌لكی بادینان و ئه‌و شورش گورانكاریێن ده‌ڤه‌را ناڤه‌راست وهاتنا بزاڤا گوران دمه‌یدانا سیاسیدا بڤێ گرانیا خوڤه، وه‌كو هێزه‌كا سیاسی سه‌رده‌می لیبرالی وبه‌ره‌نگاربونا وێ بو گه‌نده‌لیێ و نه‌شه‌فافیه‌تێ بو دابه‌شگرنا سه‌روسامانێ گشتی لسه‌ر خه‌لكێ كوردستانێ، ئه‌ڤان هه‌میا تاكێ بادینی هشیاركریه وئێدی نه‌مایه وه‌كو جاران، بتایبه‌تی گه‌نجێن بادینان كه بهیچ ره‌نگه‌كێ تاكره‌ویێ قه‌بیل ناكه‌ت، ونوكه ده‌نگێ نه‌رازیێ‌‌و رایا جیاواز ژهه‌می جارا پتره، بویه دبێژم كو خه‌لكێ بادینان ماوه‌یه‌كه بریارا خو یا دایی‌‌و ئێدی خه‌لك ناهێته چه‌واشه‌كرن وخاپاندن.
سبه‌ی: خه‌ڵكی سلێمانی هه‌ست به پشتگوێخستنی پارێزگاكه‌یان ده‌كه‌ن به به‌راورد به هه‌ولێر له‌لایه‌ن حكومه‌تی هه‌رێمه‌وه، ئه‌ی ئه‌م بۆچونه له بادینان چۆنه؟ ئایا پارێزگای دهۆك له خزمه‌تگوزاریه‌كانی حكومه‌ت رازیه؟
حاجی رێكانی: بێگومان رازی نینه، چونكه خه‌لكێ بادینان هه‌رگیز دبینیت كو حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، هه‌میشه دپێشكێشكرنا خزمه‌تگوزاریان بو هاولاتیان یا سارو بێ خه‌مه، ئه‌و خزمه‌تگوزاریێن هاتینه پێشكێشكرن تانوكه نه‌دئاستێ پێدڤیدانه سه‌ره‌رای وێ بودجه‌یا زه‌بلاحا پارێزگه‌ها دهوكێ سه‌ره‌رای ئه‌و سه‌روسامان وداهاتێ نه‌فتێ كه پاره‌یه‌كێ ئێگجار مه‌زن دهێته‌ده‌ست حكومه‌تێ، بو نمونه: بن ئاڤبونا زیاتر 500 مالان لسه‌رانسه‌ری بادینان و ژناڤچونا سه‌روسامانێ خه‌لكێ بێگونه‌ه وكێمده‌رامه‌ت، ژئه‌گه‌رێ لافا و باران بارینا ڤێ دوماهیێ هاتی، قه‌ره‌بونه‌كرنا وان، یان ئه‌و رویدانا رێكا گه‌لیێ زاخو كو ده‌مێ پێش چه‌ند هه‌یڤه‌كا، ژئه‌گه‌رێ سوتنا ژماره‌كا ترومبێلێن بارهه‌لگرێن نه‌فتێ 10 هاولاتیان گیانێ خو ژده‌ستدا، وبده‌هان رویدانێن دیتر ب وی ره‌نگی كو روژانه خه‌لكێ مه توش دبیتێ، هه‌لبه‌ت ئه‌ڤه هه‌می ژئه‌گه‌رێ نه‌بونا خزمه‌تگوزاریانه وخرابیا رێكوبانایه‌‌و چاره‌نه‌كرنا كێشێن هاتنوچونێیه، ئه‌ڤه هه‌می ژئه‌نجامێ بێخه‌میا حكومه‌تێیه‌‌و بتایبه‌تی یا ئیدارا مه‌حه‌للیا پارێزگه‌ها دهوكێیه.
بویه خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ بگشتی (ژبلی به‌رپرسێن حیزبی وحكومی)، ژئه‌دائا پارێزگاری‌‌و ژئه‌دائا ئه‌نجومه‌نێ پارێزگه‌هێ‌‌و ژئه‌دائا ئیدارا مه‌حه‌للی بگشتی نه‌درازینه!! ژبه‌ر وێ غوبن ونا عه‌داله‌تیا جڤاكی وئیداری وخراب بكارئینانا پوستێن حكومی وئیداری درێڤه‌برنا كاروبارێن هاولاتیان كو هه‌می لژێر فه‌رمانا حیزبی وبه‌رپرسێن پارتی برێڤه‌دچن، دیسان نه‌بونا خزمه‌تگوزاریان لدیف ئاستێ پێدڤێ بابه‌ته‌كێ دیتره كوخه‌لك ژئیدارا پارێزگه‌هێ دلگران ونه‌رازیكری، باشترین نمونه‌ژی ژلایێ حكومه‌تا هه‌رێمێ‌‌و فه‌راموشكرنا خه‌لكێ سلێمانیێ‌‌و هه‌ولێرێ‌‌و ده‌ڤه‌رێن دیتر ژهه‌رێما كوردستانێ، هه‌لبه‌ت بادینان بگشتی وپارێزگه‌ها دهوكێ بتایبه‌تی درازی نینن، چنكو پارێزگه‌هێ یێ لبه‌رده‌ستی‌‌و ئه‌وخزمه‌تگوزاریێن هاتینه پێشكێشكرن نه‌دئاستێ پێدڤیدانه سه‌ره‌رای وی بودجێ زه‌به‌لاح یێ پارێزگه‌هێ.
پڕۆفایل:
• حاجی مسته‌فا شێخو (حاجی رێكانی)
• به‌كالوریوس ئاداب/مێژو
• 20 سال خزمه‌ت له‌بواری په‌روه‌رده
• به‌ده‌یان گوتاری سیاسی‌‌و له‌بواری جیاجیادا، به زمانی عه‌ره‌بی وكوردی له گوڤار وروژنامه‌ی عێراق وهه‌رێم هه‌یه
• 10 كاركردن له‌بواری رێكخراوه نیوده‌وله‌تی و لوكالی
• سكرتێرێ ئه‌نجومه‌نی بادینان هی بزوتنه‌وه‌ی گوران له‌دهوك
|
|