به‌رده‌وام به‌، رۆژه‌كه‌مم خراپكرد

تۆماس فریدمان
لەئینگلیزییەوە: بورهان عومەر


به‌م قسه‌یه‌ ده‌ستپێده‌كه‌ین "هه‌ڵه‌كردن له‌ مرۆڤه‌وه‌یه‌، به‌خشین له‌ خوداوه‌نده‌وه‌" من ئه‌مه‌شی‌ بۆ زیاد ده‌كه‌م "نه‌زانی‌" زیاتر له‌ مرۆڤه‌وه‌یه‌وه‌ ئه‌نجامه‌كه‌ی‌ به‌ ده‌گمه‌ن له‌ خوداوه‌یه‌. هیچ یه‌كێك له‌ ئێمه‌ مرۆڤ نین ئه‌گه‌ر به‌ڕێكه‌وتیش ده‌ست له‌ملانی‌ ئاره‌زوه‌كانمان بوبێتین به‌ ئاشكرا تێبینی‌ شكست یان نه‌زانینی‌ خۆمانمان نه‌كردبێت، راستیه‌كان له‌سه‌ر ئه‌رزی‌ واقیع پێكه‌نینیان دێت به‌ هیواكانمان. ته‌نها كاتێك سیاسه‌ت ده‌گۆڕێت كه‌ بۆشایی‌ نه‌زانینه‌كانمان فراوان ده‌بێت.

ئه‌مه‌ سیاسه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكایه‌ له‌م رۆژانه‌دا له‌ رۆژهەڵاتی ناوه‌ڕاستدا. بیر له‌ بۆشاییه‌كان بكه‌ره‌وه‌ له‌ئێران، ئیسرائیل و عێراق. ده‌رباره‌ی‌ ئه‌م بژاردانه‌ قسه‌ ده‌كه‌ین له‌م وڵاتانه‌دا كه‌ بۆ ماوه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ 10 ساڵه‌ ده‌رگیرم له‌گه‌ڵیدا. به‌داخه‌وه‌، هیچ په‌یمانێكمان نیه‌ له‌گه‌ڵ باپیره‌ی‌ ئیسرائیل، له‌گه‌ڵ باوكی‌ ئێران یان كوڕوكچی‌ عێراق كه‌ بۆ ئازادكردن جێمانهێشت.

به‌ ئیسرائیل ده‌ست پێده‌كه‌ین، له‌ پێشبڕكێ‌ بۆ دروستكردنی‌ حكومه‌تی‌ داهاتو، سه‌رۆك وه‌زیران بینیامین ناتانیاهۆ و پارته‌كه‌ی‌ پارتی‌ لیكود  شكستیان به‌ سه‌رۆكی‌ پارتی‌ كرێكاران ئیسحاق هه‌رزوگ هێنا. هه‌فته‌ی‌ رابردو پێش هه‌ڵبژاردن ناتانیاهۆ 11 سەعات زۆر كاریگه‌رانه‌ ده‌ركه‌وت. زۆر ئاسان نیه‌ بزانین چی‌ مایه‌ی‌ نائومێدیه‌: ناتانیاهۆ زۆر حه‌ماسی‌ ده‌رده‌كه‌وت له‌ چه‌ند رۆژی‌ رابردودا بۆ سه‌ركه‌وتنی‌ هه‌ڵمه‌ته‌كه‌ی‌، پابه‌ندبونی‌ خۆی‌ بۆ چاره‌سه‌ری‌ هه‌ردو وڵات له‌گه‌ڵ فه‌ڵه‌ستینیه‌كان راده‌گه‌یاند بۆ هاندانی‌ جوله‌كه‌كانی‌ ئیسرائیل بۆ ئه‌وه‌ی‌ بڕۆن ده‌نگ بده‌ن،  چونكه‌ وه‌ك وتی‌ زۆربه‌ی‌ عه‌ره‌به‌كانی‌ ئیسرائیل چون بۆ ده‌نگدان وه‌ك ده‌رئه‌كه‌وێت.

به‌ دڵنیاییه‌وه‌، سبه‌ینێ‌ ناتانیاهۆ پێچه‌وانه‌وه‌ ده‌بێته‌وه‌ له‌گه‌ڵ قسه‌كانی‌ خۆی‌. وه‌ك ناهوم بارنیه‌ ستون نوس له‌ڕۆژنامه‌ی‌ یه‌دیۆت ئاهرۆنۆت ده‌نوسێت "به‌ڵێنه‌كانی‌ ناتانیاهۆ وه‌ك نوسین وایه‌ له‌سه‌ر به‌فر له‌ڕۆژێكی‌ زۆر گه‌رمدا". بەڵام له‌ڕاستیدا ئه‌مه‌ نیوه‌ باشه‌كه‌ی‌ ئیسرائیله‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و به‌د گومانیه‌ی‌ كه‌ هه‌مو كه‌س دژی‌ ئێمه‌یه‌ كه‌ ناسیۆنالسته‌-دینیه‌كان كاریگه‌ریان هه‌بو له‌ بڵاوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م په‌یامانه‌ له‌هه‌ڵمه‌ته‌كه‌یدا. له‌گه‌ڵ ئه‌م راستیه‌دا له‌ ئێستادا 350,000 هه‌زار كه‌س نیشته‌جێبون له‌ وێست بانك, كێ‌ براوه‌ ده‌بێت له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا هیچ له‌و راستیه‌ ناگۆڕێت كه‌ قورسه‌ بزانین چاره‌سه‌ری‌ درێژخایه‌نی‌ ئاشتی‌ نێوان ئه‌م دو ده‌وڵه‌ته‌ ئه‌كرێ‌ له‌داهاتودا.

هه‌ڵه‌یه‌ ئه‌گه‌ر هه‌مو ئه‌مانه‌ بخه‌ینه‌ ئه‌ستۆی‌ ناتانیاهۆ. نه‌خوازراوترین شت شه‌ڕی‌ غه‌زه‌ بو كه‌ حه‌ماس ده‌ستپێشخه‌ربو له‌ هاوینی‌ رابردودا كه‌ هاویشتنی‌ موشه‌ك بو بۆ كه‌ناره‌كانی‌ فڕۆكه‌خانه‌ی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ ئیسرائیل و‌ قبوڵنه‌كردنی‌ فه‌ڵه‌ستینیه‌كان به‌ده‌ستپێشخه‌ری‌ هه‌ردو سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ پێشو (ئیهود باراك و ئیهوت ئۆڵمێرت) له‌سه‌ر هه‌مان ئه‌و بناغه‌یه‌ی‌ كه‌ ناتانیاهۆ كردی‌ .

له‌باره‌ی‌ ئێرانه‌وه‌، گریمانه‌یه‌ك له‌نێوان ره‌خنه‌گراندا هه‌یه‌ له‌سه‌ر نزیكبونه‌وه‌ی‌ سه‌رۆك ئۆباما بۆ سنورداركردنی‌ دانوستانه‌كان له‌سه‌ر به‌رنامه‌ ئه‌تۆمیه‌كه‌ی‌ ئێران كه‌ ئه‌گه‌ر ئۆباما ئاماده‌ بوایه‌ گه‌مارۆی‌ ئابوری‌ زیاتری‌ به‌سه‌ر ئێراندا بسه‌پاندایا ئه‌وكات ئێرانیه‌كانیان لااواز ده‌كرد. ئه‌مه‌ ته‌نها مێژوی‌ 20 ساڵی‌ رابردو‌ كه‌ ئه‌م بیرۆكه‌یه‌ بێكه‌ڵك ده‌رده‌خات. ئه‌مه‌ راستیه‌كی‌ ساده‌یه‌: له‌م دڕنده‌یه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاستدا ته‌نها شت كه‌ سه‌رنجی‌ هه‌مولایه‌ك راده‌كێشێت هه‌ڕه‌شه‌ی‌ رژێمه‌ روخاوه‌كانه‌، كه‌ ئۆباما هیچ كاریگه‌ریه‌كی‌ ئه‌وتۆی‌ له‌م شێوه‌یه‌ی‌ له‌سه‌ر ئێران نیه‌.

ئه‌وه‌ی‌ كه‌ له‌ئه‌فغانستان و عێراق رویدا، جه‌نگه‌كان هێزه‌كانمان و وڵاته‌كه‌مانیان ماندو كرد هه‌روه‌ك وه‌زیری‌ پێشوی‌ به‌رگری‌ ئه‌مه‌ریكا ڕۆبێرت گه‌یس وتی‌ كه‌ وه‌زیری‌ به‌رگری‌ داهاتو ئامۆژگاری‌ سه‌رۆك بكات بۆ ناردنی‌ هێزی‌ زه‌مینی‌ زیاتر بۆ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاست "پێویسته‌ ئه‌م بیرۆكه‌یه‌ تاقیبكرێته‌وه‌". ئایا شه‌ڕه‌كان سه‌ركه‌وتو بون؟ رای‌ گشتی‌ ئه‌مڕۆ له‌وانه‌یه‌ هه‌ست به‌م جیاوازیه‌ بكات، بەڵام ئه‌وان هه‌ستی‌ پێناكه‌ن. جیۆپۆله‌تیك هه‌موی‌ ده‌رباره‌ی‌ كاریگه‌ری و هێزه‌. ئێمه‌ دانوستان له‌گه‌ڵ ئێران ده‌كه‌ین به‌بێ‌ به‌كارهێنانی‌ هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی‌ جدی‌ به‌هێز. ئایه‌توڵاكان ئه‌مه‌ ده‌زانن. من دڵنیام, له‌م بارودۆخه‌دا تیمه‌كه‌ی‌ ئۆباما هه‌وڵی‌ باشترین رێكه‌وتن ده‌ده‌ن له‌گه‌ڵ ئێراندا. بەڵام رێكه‌وتنه‌ راسته‌قینه‌كه‌ له‌سه‌ر ئه‌رزی‌ واقیع نیه‌.

هێشتا ئه‌م به‌یانیه‌تم خراپ نه‌كردوه‌؟ دو بڕگه‌ی‌ زیاتری‌ ترم ده‌وێت. ئێمه‌ فێرده‌بین له‌ كه‌ناری‌ بۆمبێك له‌گه‌ڵ ئێران بژین، بەڵام پێویست نیه‌ به‌لایه‌نی‌ كه‌مه‌وه‌ له‌گه‌ڵ بۆمبێكی‌ ته‌وقیتكراوی‌ وه‌ك ده‌وڵه‌تی‌ ئیسلامی‌ بژین كه‌ هه‌ڕه‌شه‌ی‌ وێرانكردن و سه‌ربڕین ده‌كات؟ من دژایه‌تی‌ داعش ده‌كه‌م زیاد له‌هه‌ر كه‌سێكی‌ تر، بەڵام رێگه‌م بده‌ پرسیارێكی‌ تر بكه‌م, ئایا پێویسته‌ چه‌ك بده‌ینه‌ داعش؟ یان ڕێگه‌مبده‌ به‌جۆرێكی‌ تر پرسیاره‌كه‌ بكه‌م: بۆچی‌ ئێمه‌، بۆ سێیه‌م جار، له‌دوای‌ 11ی‌ سێپته‌مبه‌ره‌وه‌ له‌ بری‌ ئێران شه‌ڕێك ده‌كه‌ین؟

له‌ 2002 دوژمنی‌ سه‌ره‌كی‌ ئێرانمان له‌ناوبرد له‌ ئه‌فغانستان (رژێمی‌ تاڵیبان). له‌ 2003 سه‌ره‌كیترین دوژمنی‌ ئێرانمان له‌ جیهانی‌ عه‌ره‌بی‌ له‌ ناوبرد (سه‌دام حوسێن). بەڵام له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ شكستمانمان هێنا له‌ دروستكردنی‌ داواكاریه‌كی‌ به‌هێزی‌ هه‌مه‌ڕه‌نگ، كه ‌ببێته‌ هۆی‌ ڕاگرتنی‌ هاوسه‌نگی‌ له‌گه‌ڵ ئێراندا، بۆشاییه‌كی‌ گه‌وره‌مان دروستكرد له‌ عێراق و به‌شێكی‌ فراوانی‌ جیهانی‌ سونه‌یی‌ عه‌ره‌بی‌. بۆیه‌ ئێستا تاران به‌شێوه‌یه‌كی‌ ناڕاسته‌وخۆ ده‌ستیگرتوه‌ به‌سه‌ر چوار پایته‌ختی‌ عه‌ره‌بی‌: به‌یروت، دیمه‌شق، سه‌نعا و به‌غدا.

داعش، له‌گه‌ڵ هه‌مو تاوانه‌كانیدا، سه‌ریهه‌ڵدا له‌ ناوچه‌ عه‌ره‌ب سونیه‌كان وه‌ك وه‌ڵامێك بۆ شكستی‌ عه‌ره‌بی‌ سونیی‌ كه‌ تێكه‌ڵه‌یه‌كن له‌پاشماوه‌ی‌ حزبی‌ به‌عسی‌ سه‌دام حوسێن له‌گه‌ڵ توندڕه‌وه‌ سونیه‌كانی‌ ناوه‌ڕاست و كۆمه‌ڵێك ئایدۆلۆژیا و كۆمه‌ڵه‌ كه‌سانێكی‌ تر له‌ سه‌رانسه‌ری‌  جیهانی‌ موسوڵمانانی‌ سونه‌. به‌  ئاشكرا رقم له‌ داعشه‌ و نامه‌وێت بڵاوببێته‌وه‌ یان ده‌ست به‌سه‌ر عێراقدا بگرێت. به‌ساده‌ی‌ ئه‌م پرسیاره‌ ده‌كه‌م، چونكه‌ كه‌سی‌ تر نه‌یكردوه‌: ئایا به‌ڕاست له‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئێمه‌یه‌ دوا به‌ربه‌ست له‌به‌رده‌م ئێراندا بڕوخێنین بۆئه‌وه‌ی‌ عێراق به‌ته‌واوی‌ بكه‌وێته‌ ژێر ركێفی‌؟ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئێستا میلیشیا شیعه‌كان دژی‌ داعش شه‌ڕ ده‌كه‌ن، حوكمڕانیی‌ باشتر ده‌كه‌ن؟ به‌ڕاست؟

ئه‌گه‌ر به‌م شێوه‌یه‌ ده‌ربكه‌وێت ئه‌وا ئێمه‌ ته‌نها بژارده‌ی‌ خراپمان هه‌یه‌ له‌ رۆژهەڵاتی ناوه‌ڕاستدا، هیچ شتێك نیه‌ كاربكات، هۆكارێك هه‌یه‌: له‌به‌رئه‌وه‌ رابردو پێشه‌كیه‌كه‌، رابردو برینێكی‌ له‌سه‌ر ده‌ماره‌كانی‌ ئه‌م زه‌ویه‌ نه‌خشاند زۆر ئاسان نیه‌ ببینیت شتێكی‌ جوان و ته‌ندروستانه‌ به‌م زوانه‌ گه‌شه‌ بكات، بمبورن بۆ بێزاركردنتان.


سه‌رچاوه‌: نیویۆرک تایمز


21/03/2015 بینین: 32492
 
بۆچی ژنان په‌یوه‌ندی به‌ داعشه‌وه‌ ده‌که‌ن؟
بۆ هه‌ندێک له‌ ئافره‌تان له‌ عێراق و سوریادا، داعش شتێکیان پێشکەش دەکات هیچ کەسێکی تر ...
هه‌ده‌په‌ و ئاسایشی هه‌ڵبژاردن
هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنه‌كان گه‌رموگوڕیه‌كی زۆر به‌خۆیه‌وه‌ ده‌بینێت، یه‌كێك له‌و خاڵانه‌ی شایه‌نی گرنگی پێدانه‌ ئه‌و هێرشانه‌‌ بو له‌ چه‌ند ...
بۆچی پێویسته‌ دەستبەرداری وشەی ''تیرۆریزم'' بین؟
جه‌یمس م. دۆرسێی پێیوایه‌ که‌ دۆزه‌ره‌وه‌ی زۆرێک له‌ده‌وڵه‌تانی نوێی وه‌ک ئیسرایل، که‌ ده‌وڵه‌تێکی چالاکە لەشه‌ڕی دژه‌ تیرۆر‌و هاوپه‌یمانی ...
کاریگه‌ری سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مەریکا ‌له‌سه‌ر جیهانی ئیسلامیی چییه؟
جیهانی ئیسلامی چۆن ئازار ده‌چێژێت به‌ ده‌ست ده‌ستێوه‌ردانی وڵاتانی رۆژئاوا و پوکانه‌وه‌ی ناخۆیی، ئاوه‌هاش گۆڕانکاری تێیدا ئه‌سته‌مه‌....
کۆچی پێچەوانە
لە نامەی دکتۆراکەیدا بە ناونیشانی "تەنها چیاکان هاوڕێن"، لینا ئێکلوند، ئه‌ندامی کارایی سه‌نته‌ری توێژینه‌وه‌ی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست لەزانکۆی...
ئاینی ئیسلام خێراترینه‌ له‌ گه‌شه‌کردندا له‌جیهاندا
به‌پێی توێژینەوەیەکی نوێ، ئاینی ئیسلام خێراترین ئاینه‌ له‌ گه‌شه‌کردندا. سه‌نته‌ری توێژینه‌وه‌ی پیو ماوه‌ی شەش ساڵە سەرقاڵی لێکۆڵینەوەن...
سه‌رکرده‌کانی‌ عێراق و رۆژئاوا له‌ شه‌ڕکردن دژ به‌ داعش چی فه‌رامۆشی ده‌که‌ن
جۆردان ئۆڵمستێد پێیوایه‌ هه‌تاوه‌کو عێراقییه‌کان ستراتیجییه‌ک دانه‌هێنن و جێبه‌جێی نه‌که‌ن بۆ پاراستنی سنوری وڵاته‌که‌یان له‌گه‌ڵ سوریا، قۆناغی کۆتایی شه‌ڕه‌که‌یان دژ به‌ داعش درێژخایه‌ن و ئازاراوی ده...
نه‌خشه‌ی‌ ئیتنیكی‌‌و مه‌زهه‌بی‌ جیهانی‌ عه‌ره‌بی‌
نه‌خشه‌ی‌ سیاسی‌ ئێستای‌ نیشتیمانی‌ عه‌ره‌بی‌ له‌لایه‌ن ئیستیعماری‌ خۆرئاواوه‌ له‌دو سه‌ده‌ی‌ رابردودا دانراوه‌. ئه‌وه‌ی‌ ته‌ماشای‌ ئه‌م نه‌خشه‌یه‌ ...
ئاینده‌ی ئاژاوه‌یی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست
ئه‌و جۆره‌ ده‌وڵه‌ته‌ی ئێمه‌ پێی ئاشناین، له‌ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا له‌ لێواری ونبوندایه‌. ناکۆکی له‌ عێراق، سوریا، لیبیا و یه‌مه‌ن، ده‌ستێوه‌ردانی...
رۆڵی تورکیا وه‌ک یاریکه‌رێکی نا- تایفی له‌ سه‌قامگیری رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا
ئابوری و سیاسه‌تی ناوخۆیی تورکیا له‌ ماوه‌ی چه‌ند ساڵی پێشودا گۆڕانی دراماتیکی به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌ له‌ڕۆژ‌هه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا....
روه‌که‌ی تری تیرۆریزم
ئێمه‌ له‌ وڵاتێکدا ده‌ژین که‌ ئامێزی بۆ دیموکراسی لیبڕاڵی، یه‌کسانی ره‌گه‌زی، ئازادی راده‌ربڕین و ئازادی تاک کردوه‌ته‌وه‌،...
مه‌ترسی گه‌وره‌ ‌بۆ ئەردۆگان و کورد له‌ هه‌ڵبژاردنی داهاتودا به‌ڕێوه‌یه
له‌ هه‌ڵبژاردنه‌ په‌رله‌مانییه‌که‌ی تورکیا کە مانگی 7-2015 ئەنجامدەدرێت، مه‌ترسی گه‌وره‌ بۆ پارتی حکومڕانی دادو گه‌شه‌پێدان...
له‌ چاوه‌ڕوانی خراپتربونی شه‌ڕی دڕندانه‌ی تایفی له‌ عێراقدا
جارێکی تر له‌ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا، ده‌ستکه‌وته‌ کورتخایه‌نه‌کان هه‌ژمون به‌سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندییه‌ درێژ خایه‌نه‌کاندا ده‌سه‌پێنن. ...
به‌رخۆدانی پاڵه‌وانانه‌ی کورده‌کان دژ به‌ داعش
له‌ پارێزگای حه‌سه‌که‌ له‌ سوریا، له‌و شوێنه‌ی که‌ سنوری عێراق و سوریا تێکه‌ڵ ده‌بێت، شه‌ڕه‌ڤانانی یه‌کینه‌کانی پاراستنی گه‌ل (یه‌په‌گه‌) به‌ ...
جیهان له‌م هه‌فته‌یه‌دا؛ یه‌کسانی له‌ مافدا بۆ هه‌ندێک هێشتا فه‌راهه‌م نییه‌
(150) ساڵ دوای شه‌ڕی ناوخۆ له‌ئه‌مەریکادا، ژیان، ئازادی و گه‌ڕان به‌دوای به‌خته‌وه‌ری لای ئه‌فریقییه‌ ئه‌مریکییه‌کان به‌رده‌وام له‌ مه‌تریسدایه‌ ....
کورد بڕیار له‌ چاره‌نوسی تورکیا ده‌دات
له‌ مانگی 6-2015 دا، تورکیا بیست و چواره‌مین هه‌ڵبژاردنی گشتی خۆی ئه‌نجام ده‌دات بۆ بڕیاردان له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنی 550 ئه‌ندام په‌رله‌مانی نوێ...
كۆمه‌ڵگایه‌كی‌ داواكار به‌ بێ‌ به‌رهه‌م، یان كۆمه‌ڵگایه‌كی‌ به‌رهه‌م هێن بۆ به‌دیهێنانی‌ داواكاریه‌كان
له‌به‌رانبه‌ر داواكاری‌ پشتگوێخستنی‌ به‌رهه‌م هێنان‌و چالاكی‌ به‌رهه‌م هێنان شه‌پۆلێكی‌ ناڕه‌زایی‌ توند وڵاتی‌ گرتۆته‌وه‌، چونكە‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌...
ئایا سه‌ربه‌خۆیی كوردستان له‌ به‌رژه‌وه‌ندی سعودیه‌یه‌؟
روخانی‌ موسڵ له‌سه‌ر ده‌ستی رێكخراوی‌ داعش له‌ حوزه‌یرانی (2014) روداوێكی دابڕێنه‌ری‌ مێژوی خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌رٍاست بو كه‌ كاردانه‌وه‌كانی‌ نه‌ك له‌سه‌ر ئێستا،...
ئاکامی به‌هاری عه‌ره‌بی
پێشبینی دەکرا بەهاری عەرەبی ئاشتی، دیموکراسی و سەقامگیری نەک تەنها بۆ ئەو نەتەوانە بێنێت کە لێیەوە سەرچاوەی گرت...
هیوای‌ كورده‌كان بۆ دیموكراتیزه‌كردنی‌ توركیا
به‌دڵنیاییه‌وه‌ له‌مێژوی‌ توركیادا ئه‌بێته‌ ئایرۆنی‌ ئه‌گه‌ر كورده‌كان رۆڵێكی‌ گرنگ ببینن له‌ دیموكراتیزه‌كردنی‌ توركیادا...
ئەردۆگان و کێشەی کورد؛ هەنگاوێک بۆ پێشەوەو دو هەنگاو بۆ دواوە
قسەکانی ئەمدواییەی رەجەب تەییب ئەردۆگان سەبارەت بەوەی کە رایگەیاند: "شتێک نیە بە ناوی کێشەی کورد. ئەو شتە چیە ...
روناکیەکانی سەر سوریا ئاوابون، هەر وەک مرۆڤایەتی
رۆژئاوا خەریکی ئارامکردنەوەی دۆخی ئەسەدن، لەکاتێکدا ئەو هاوڵاتیانی سوریا کۆمەڵکوژ ئەکات و پەنای قەسابەکانی داعش ئەدات. هەمو ئەم شتانە بەناوی...
به‌رده‌وام به‌، رۆژه‌كه‌مم خراپكرد
به‌م قسه‌یه‌ ده‌ستپێده‌كه‌ین "هه‌ڵه‌كردن له‌ مرۆڤه‌وه‌یه‌، به‌خشین له‌ خوداوه‌نده‌وه‌" من ئه‌مه‌شی‌ بۆ زیاد ده‌كه‌م "نه‌زانی‌" زیاتر له‌ مرۆڤه‌وه‌یه‌وه‌ ئه‌نجامه‌كه‌ی‌ به‌ ده‌گمه‌ن...
نا بۆ پرسی‌ كورده‌كان!
سه‌رۆك ره‌جه‌ب ته‌یب ئەردۆگان وتی‌ "براكانم، هه‌رگیز گرفتێكیان نه‌بوه‌ وه‌ك پرسی كورده‌كان له‌م وڵاته‌دا. ئه‌مه‌ یه‌كێكه‌ له‌ ئه‌جێنداكانمان كه‌ كاری‌ به‌رده‌وامی‌ بۆ ئه‌كه‌ین"....
چی‌ چاوه‌ڕوانی‌ كورد ده‌كات؟
له‌ سه‌دهه‌مین ساڵڕۆژی‌ جه‌نگی‌ جیهانی‌ یه‌كه‌مدا، كه‌ تائێستا یادی‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌، ره‌نگه‌ گونجاو بێت له‌ ساڵیادی‌ دابه‌زینی‌ هاوپه‌یمانان له‌ ته‌نگه‌ی‌ ده‌رده‌نیل نزیك ببینه‌وه‌....
هەدەپە؛ بەشدارئەبێت یان بۆ دەرەوە؟
لەبەر رۆشنایی ئەو بابەتانەی ئەیزانین، گرنگترین پرسیاری هەڵبژاردنەکانی حەوتی مانگی حوزەیران ئەوەیە کە هەدەپە ئەتوانێت زیاتر...
لەدوای کۆبانی چی گۆڕا؟
کۆماری تورکیا لەسەر ناوبانگی عوسمانیەکان بنیات دەنرێتەوە، کە بە سەروەریەکان یان هەڵوەشانەوەی دەیان ساڵە...
كه‌ركوك گۆڕه‌پانی ململانێکانی دوای داعش
چاوه‌كان ئه‌مڕۆ هه‌مو له‌سه‌ر موسڵه، كه‌ پێده‌چێت هێزه‌كانی عێراق، له‌ ماوه‌یه‌كی كورتدا هێرشی بکەنەسەر. به‌ڵام دوای ئه‌و هێرشە...
سعودیە هاوکاری داعشی کردوە بۆ داگیرکردنی ناوچەکانی عێراق؟
رۆژنامەنوسێکی ئیرله‌ندی، له‌ ساڵی 1979 ه‌وه‌ په‌یامنێری رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌راستی Financial Times بوه‌و...
ئاو لەنەوت گرنگترە، با گرنگی پێبدەین
لەکۆتاییەکانی مانگی رابردو لە باشوری عێراق، زیاد لە (1500) كلیۆمەتر رێگامان بڕی، خەرمانەی زۆنگاوی گەورەمان دەهاتە پێش...
جەنگی سوریا.. شەڕێک بە سەرکردایەتی ئێران
لەگەڵ سەرهەڵدانی روداوەکانی سوریا، ئێران بە هەمو قورسایی خۆیەوە لە پشت رژێمی سوریاوە وەستا، بەڵێنیدا کە رێگە بە کەوتنی...
ئاو.. ستراتیژی‌ راوێژكردن، نه‌ك به‌فیڕۆدان‌ و هەڵگرتن
به‌هۆی‌ گۆڕانكاری‌ ئاووهه‌وا، ئه‌و پرۆژه‌ ئاودێریانه‌ی‌ وڵاتانی‌ دراوسێی‌ عێراق له‌سه‌ر هه‌ردو روباری‌ دیجله‌و فورات لێیانداوه‌، بڕی‌ ئه‌و ئاوه‌ی‌...
سوپای عێراق؛ ئامادەیەکی نائامادە لە شەڕی داعشدا
لە شەڕی دژی داعشدا، دەنگی چەکی هەموان دەبیسترێت، بەڵام چەخماخەی چەکی عێراق ونە لەو شەڕەدا، لەکاتێکدا ژمارەی ئەو سوپایە نزیکەی...
داعش له‌ زمانی خۆیانه‌وه‌ بناسه‌
ئه‌بوبه‌كری به‌غدادی ناوی راسته‌قینه‌ی (ابراهیم بن عه‌واد ئه‌لبه‌دری ئه‌لسامه‌رائیه‌) له‌ ساڵی 1971 له‌ شاری سامه‌را له‌ دایك بوه‌....
کوردو پەیدابونیان
زاراوەی میسری بلیمەتیێکی تایبەتی هەیە، ئەمە لەهەندێ گوزارشتیدا بەدیار دەکەوێت، کە زۆرجار چەند واتاو بەڵگەیەک لەیەک وشەدا کۆدەکاتەوە. لەڕاستیدا لەساڵی رابردو دەستمکرد بە هەڵچنینی هەندێ لەو وشە قوڵە جڵف...
ده‌رباره‌ی‌ عه‌لمانیه‌ت
قسه‌كردن ده‌رباره‌ی‌ عه‌لمانیه‌ت له‌چوارچێوه‌ی‌ بانگه‌وازی‌ چاكسازی‌ و دیموكراسیدایه‌، له‌سه‌روبه‌ندی‌ شۆڕشه‌كانی‌ به‌هاری‌ عه‌ره‌بی‌ و گه‌یشتنی‌...
مانای‌ سیاسه‌ت
مرۆڤ گیانله‌به‌رێكی‌ كۆمه‌ڵایه‌تیه‌: مه‌حاڵه‌ بتوانێت له‌گه‌ڵ غه‌یری‌ هاوشێوه‌كانی‌ بژی‌ و به‌سه‌ر غه‌یری‌ هاوشێوه‌كانیشیدا بكرێته‌وه‌. به‌ڵام له‌هه‌مانكاتدا ...
گۆڕانكاری‌ به‌سه‌ر بارودۆخماندا نایه‌ت، تا دان به‌كه‌موكوڕی‌‌و كێشه‌كانماندا نه‌نێین
كه‌من ئه‌و گه‌ل‌و وڵاتانه‌ی‌ وه‌ك ئێمه‌ هۆكاری‌ كێشه‌كانیان ده‌ده‌ن به‌سه‌ر كه‌سانی دیكه‌دا، به‌ڕاستی‌ ئێمه‌ ئاماده‌نین به‌رپرسیارێتی‌ کەموکوڕییەکانمان له‌ئه‌ستۆبگرین...
هەمومان پێکەوە ئەم رێگەیەمان بڕی
کۆماری تورکیا هەر لە سەرەتای دامەزراندنیەوە تا هەنوکە زۆر بەزمی و نزمی سیاسی بە خۆوە بینیوە. ئەوەی کە لەهەمویان گرنگترە دەکرێت بە دەسەڵات...
عەبادی: تەنانەت ئەگەر تیرۆریشم بکەن!
ئایا نامەکە بۆ نەیارەکانی بو، یاخود هاوڕێک بۆ هاوپەیمانەکانی، کاتێک چەند رۆژێک پێش ئێستا بەڕونی وتی تەحەدایان دەکەم تەنانەت ئەگەر ئەوە ببێتە ...
نوێترین هه‌واڵ...
(سبەى) خۆى نوێ دەکاتەوە
ئه‌مڕۆ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ و سه‌ركردایه‌تی‌ و ئه‌میری‌ كۆمه‌ڵ هەڵدەبژێردرێن
به‌رشه‌لۆنه‌ دوه‌م نازناوی ئه‌م وه‌رزه‌ی به‌ده‌ستهێنا
داعش زیندانی تەدمور دەتەقێنێتەوە
سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان: دەستور دەبێت سەقامگیری بەدیبهێنێت
لیژنەی دەستور هەفتەی چوارجار كۆدەبێتەوە
بان كی مۆن: 25 هەزار بیانی چونەتەناو گروپە تیرۆرستییەكانەوە
یەپەگە ئۆپەراسیۆنی دابڕینی داعش لە تورکیا و بەستنەوەی جزیرە و کۆبانی پێکەوە جێبەجێدەکات
بەڤیدیۆ؛ زەمینلەرزەیەک ژاپۆن دەهەژێنێت .. مەترسی تسۆنامییەکی دیکە دەکرێت
گۆڕێکی بە کۆمەڵی ئێزیدییەکان دەدۆزرێتەوە .. تەرمی (20) ژن و (33) منداڵ و پیری تێدایە
بەڤیدیۆ؛ سیناریۆکانی دابەش بونی عێراق
داعش هێرش دەکاتە سەر شاری حەسەکە
عه‌بادی: جیاوازی له‌ نێوان کەوتنی رومادی و موسڵدا هه‌یه‌
عەلی باپیر لە کۆنگرەی حیزبەکەیدا رەخنەی توند لە حکومەت دەگرێت
(20) سه‌ركرده‌ی داعش لە ئەنبار کوژران
پێشمەرگە شكست بە هێرشێكی داعش دەهێنێت
هەرێم و بیلاروسیا پرۆتۆکۆڵێکیان واژۆ کرد
بیرلسكۆنی: میلان نافرۆشین
باندێکی (10) کەسى دەستگیر دەکرێن
شاندێکى گۆڕان بۆ پشتیوانی کورد دەچێتە باکور
''لە ساڵێکدا بیانیه‌كانی ناو داعش بەرێژەى (70%) زیادیان کردوە''
یەک ملیۆن نەمام لە بەردەم مەترسیی وشکبوندان
بریمه‌ر داوا دەکات چەک بە کورد بدرێت
حوسیەکان پارێزگارى سەنعایان کوشت
ئێران دەستگیرکردنى چه‌ند تۆڕێكی‌ سه‌ر به‌ داعش رادەگەیەنێت
نەتەوە یەكگرتوەكان: 85 هەزار كەس لە رومادی هەڵاتون
واشنتۆن كوبای لە لیستی پشتیوانانی تیرۆر دەرهێنا
سەدان كۆچبەری نایاسایی لە كەناراوەكانی ئیتالیا رزگاردەكرێن
قەتەر لە بەغدا باڵیۆزخانە دەكاتەوە
پلاتەر بۆ جاری پێنجەم وەك سەرۆكی (فیفا) هەڵبژێردرایەوە
لەبارەی هەڵبژاردنەكەی (فیفا)وە
هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی فیفا كەوتە قۆناغی دوەم
مەرجەعیەتی شیعە: دورنییە جەنگێكی خوێناوی هەڵگیرسێت
''کۆمپانیاکانی نەوت ئامادەن بودجەی یەک ساڵی هەرێم بدەن''
سلێمانی؛ كۆنگرەی سێیەمی ئازادی ژنانی كوردستان بەڕێوەدەچێت
بەوێنە؛ سەردانی وەزیری دارایی بۆ لای خانەنشینان
هەولێر؛ سەندیكای پارێزەران بایكۆتی كۆنگرەی دادوەری دەكات
پسپۆڕێكی بواری تیرۆر: داعش تەنها لە شەڕی كۆڵان بە كۆڵان شارەزایە
سوریا؛ بەری نوسرە شاری ئیدلەب كۆنتڕۆڵ دەكات
كۆمەڵی ئیسلامی سێیەمین كۆنگرەی خۆی دەبەستێت
هەڵەبجە؛ روداوێکی هاتوچۆ پێنج کەسی کردە قوربانی
حەویجە؛ داعش هێزێكی تایبەت بە سزادانی ژنان پێكدێنێت
لیبیا؛ داعش گەورەترین بنكەی ئاسمانی لە شاری سەرت کۆنتڕۆڵکرد
یەمەن؛ هۆزە میلیەكان شاخی عەریش-یان كۆنتڕۆڵ كرد
جۆش ئارنست: ئەمەریكا بەرپرس نیە لە ئاسایشی عێراق