|
حه‌جمێ حه‌قیقی ده‌سه‌لات ژ بادینان ل موعاره‌زه زورتر نینه
|
دیمانه: سبه‌ی
حه‌مید حه‌سه‌ن تیلی شیخو هه‌لسوراوێ به‌رنیاسێ ته‌ڤگه‌را گوران ل ده‌ڤه‌را بادینان ئاماژه ب وێ یه‌كێ كر كو ب ئه‌گه‌رێ سه‌رهه‌لدانا ئوپوزسیونێ خه‌لك دشێن بئاخڤن و بچنه سه‌ر سه‌ر جێده‌یان ژی لێ به‌ری نها خه‌لك نه دوێران ل مالا خوه ژی دا بئاخڤن ، ئه‌وی هه‌لسوراوێ گوران د چاڤ پێكه‌تنا خوه دا دگه‌ل (سبه‌ی) ئاماژه ب وێ یه‌كێ ژی كر كو 22 سال نه تشته‌كێ كێمن" ئهو پاره‌یێ ل ڤان سالان دا هاتیه پارێزگه‌ها دهوكێ و باج و بوجا تایبه‌ت ژی دگه‌لدا، ئه‌گه‌ر ئهو پاره بوخه‌لكی بیتن 1% نه‌هاتیه جێبجێ كرن.
سبه‌ی: سه‌رهه‌لدانا ئۆپۆزسیونا راستین ب تایبه‌تی ته‌ڤگه‌را گوڕان ل سالا 2009 چ كارتێكرن ل سه‌ر ده‌ڤه‌را بادینان
حه‌مید حه‌سه‌ن تیلی شیخۆ: پشتی 25/7و په‌یدابونا بزاڤا گوران كو خه‌لكی هرز نه‌دكرد كو به‌شێوه‌یه‌كی بله‌ز وه‌كی شه‌وقه‌كا ئاڤێ وه‌سا زی بلاَڤبیتن هه‌ر وه‌كی سلیمانی وه‌سا ل ده‌ڤه‌را بادینان ژی ب شێوه‌یه‌كێ رێك و پێك پیشوازی لی دكر، چونكی ل ده‌ڤه‌را مه "بادنیان" ده‌سه‌لاتی وه ل خه‌لكی كری یه كو چاڤێن وان ب گرتی بمینن و هه‌ر تشته‌ك ب سه‌رێ خه‌لكی ئینایه ده‌می ئه‌ڤ بزاڤه ده‌ركه‌تی بویه جهێ دلخوشیا خه‌لكی. باوه‌ربكه هه‌تا لایه‌نێن ژ ده‌سهه‌لاتێ ژی دل خوش بون ب ڤێ چه‌ندی هه‌تا نوكه ژی پتر دلخوش لێ دهێن چونكی ده‌رفه‌ته‌ك بو وان چێ بویه، خه‌لك دشێن بئاخڤن و بچنه سه‌ر جاده‌یێ ژی. لێ به‌ری نها خه‌لكی نه‌دشیا ل مالێن خوژی بئاخڤن. نوهه خه‌لك وه‌سا هزر دكه‌ن كو خه‌لكی بادنیان بێده‌نگه، به‌روڤاژی ڤێ وه‌سا نینه خه‌لكێ بادینان ژی حه‌ز ژ گوهرینێ دكه‌ن. تو هه‌ر جهه‌كێ بچییێ به‌حس به‌حسی گورانه ل وێرێ. ئه‌م گه‌شبینین ب ڤێ بزاڤێ كو پێنگاڤه‌كا زۆر زیره‌كانه هاڤیشتیه و جهێ دلخوشیه بو خه‌لكی ده‌ڤه‌را بادینان. ئه‌ز دشێم بیژمه ته 50% خه‌لكی مه هاتیه گۆهرین.
ئهو گورانكاری گه‌له‌ك بین ئه‌گه‌ر مروڤ هزركه‌تن ئهو گورانكاری كو په‌یدابوی ل وێرێ ئهو ترسا ل نك خه‌لكی بوی هاتیه خارێ، ئه‌گه‌ر ئه‌ز ده‌قیق بیژمه ته ئه‌گه‌ر هه‌لبژارتنێن دروست بهێنه كرن دێ ئوپزسیون گه‌له‌ك زور بیت و ده‌سهه‌لات دێ لاواز بیت، به‌لێ ڤان هه‌می ساخته‌كاریان كو ئه‌وشانازی پێ دكه‌ن، هه‌می تشت ل به‌رچاڤێن خه‌لكی به‌رزه‌كرینه. ده‌نگ دهێنه دزین مه كونترل ل سه‌ر هه‌می جهان نینه، مه‌خسه‌دا من لی ڤیرێ چیه؟ ته‌زویرا وان یا زیده حه‌جمێ وان زیده‌كریه. كو ئهو د بێژن ئه‌م ئیكه‌مین باوه‌ر بكه ژبلی ته‌زویری حه‌جمێ حه‌قیقی وان ژ موعاره‌زه زورتر نینه، وه‌كی تر نیسبه‌تا ئازادی گه‌له‌ك به‌رفره‌هتر لێهاتیه ڤان چوار سالا ، بو نمونه بو كوشتنا كاوه گه‌رمیانی، خوه‌پێشاندان هاتن كرن، لێ بو سه‌رده‌شت عوسمان ئێك خوه‌پێشاندان نه‌هاته كرن، نوكه نه وه‌هایه بو كاوه‌ی چه‌ندین جار خه‌لك خرڤه‌بین، بلا چه‌ند كه‌سێن كێم ژی بن بوچونا خویا ده‌ربری ئهو ژی پشتی كێم بونا ترسێ.
سبه‌ی: پارێزگه‌ها دهوكێ ژ ئالیێ خزمه‌تگوزاری ڤه ل چ ئاسته‌كی دایه، ئه‌رێ خه‌لكێ بادینان ب وان خزمه‌تگوزاریان یێ رازییه كو حكومه‌تێ ب ئه‌نجام گه‌هاندنه؟
حه‌مید حه‌سه‌ن تیلی شیخۆ: هه‌كه‌ر ئه‌ز بیژم چو نه‌كریه بێ ئینسافیه، به‌س 22 سال ژی تشته‌كێ كێم نینن، ئهو پاره‌یێ ل ڤان سالاندا هاتیه پاریزگاها دهوكێ و باج و بودجا تایبه‌ت ژی هاتیه ویرێ، ئه‌گه‌ر ئهو پاره بوخه‌لكی بیتن 1% نه‌هاتیه جێبجێ كرن، دیف وی پاره ل خیلالی ڤان سالاندا هاتیه جاده‌یه‌ك وه‌سا نینه كو تو بیژی ئه‌ڤه جاده‌یه ، كه‌هره‌ب ژی وه‌سان نینه روژی چه‌ند جاران دهێت و دچیتن، وه‌كی من گوتیه ته ئهو پاره‌ی نه‌هاتیه مه‌زاختن بو خزمه‌تگوزارییان كو گه‌له‌ك د لاوازن خه‌سته‌خانه ژی د وه‌سانه نه‌شێن چاره‌سه‌رییا نه‌خوشی بكه‌ن گه‌له‌ك خه‌لكێ دچنه ده‌رڤه بو نه‌خوشیێن بچیك و ئاسایی. ئه‌ڤه دلیله‌كه ئهو تشتی ئهو د بیژن وه‌نینه بو خه‌لكی و كه‌رتی په‌روه‌رده و خوندنێ ژی گه‌له‌ك یێ خراپه ماموستا دكێمن و خوێندنگه‌ه ژی گه‌له‌ك د خرابن، هنده‌ك مه‌دره‌سه وه‌كی شكه‌فتانه ل هنده‌ك عه‌ردان، ئه‌ڤه كاره‌ساته ئهو شانازی ب چ دكه‌ن، هه‌كه‌ر روژه‌كی ده‌رگه‌هی برایم خه‌لیل بیته گرتن كیلویا پڤاز و په‌تاتێ ب دولارا دێ چیته سه‌ر و كاره‌ساتێن مه‌زن دهێنه رویدان. ئه‌ڤه هنده‌ك نمونه‌یێن بچیكن هه‌كه‌ر بچیته تشتێن دیژی هه‌می وه‌سایه و جهێ داخێیه.
سبه‌ی: ئه‌رێ ژێرخانا ئابوری ل پارێزگه‌ها دهوك ل چ ئاستدایه، ئه‌رێ چو پرۆژه‌یێن ستراتیژی ل وێ پارێزگه‌هێ ب جه ئانینه، كو ب پارێزگه‌هه‌كا گه‌شت و گوزاری به‌رنیاسه؟
حه‌مید حه‌سه‌ن تیلی شیخۆ: ئه‌گه‌ر ئهو به‌ری خو بدینێ ده‌ڤه‌را بادینان گشتی شتتی باش نه‌هاتیه كرن ئه‌ز ته‌حدیا ڤی ڤه‌ندی دكه‌م ژبلی ئهو تشتێن كو پێشتر بونیا ته‌حتی هه‌بویه، ل نمونه‌كی بچیك ل 2003 وان بریار دابی فروكه‌خانه‌كی ل دهوكی چیكه‌ن هه‌تا ڤیگاڤیژی هشیتا نه‌كه‌فتیه بواری جێبجه كرنیدا، ئه‌وی هاتیه كرنژی وه‌كی پێدڤی نینه نمونه‌كا دیژی دروستكرنا شوڤا بو خه‌لكی نه‌نینه نه بو ماموستایه نه‌بو كرێچیا نه بو خه‌لكێن خودان پێدڤینه. خه‌لكی ژ ده‌ڤه‌رێن باشور و ناڤه‌راستا عیراقێ هاتیه شوقه‌یت گرتی هه‌كه‌ر تو سه‌حكی دبیژیت ئه‌ڤه به‌غدایه، به‌س ده مالی كوردا تێدا نینه ب تایبه‌ت ژی ده‌ڤه‌را مه. ئه‌وژی تیدا دژی كرێداره. به‌س ئه‌رێ بیكاری هاتیه چاره‌سه‌ركرن؟ ئه‌ز بیژمه ته دهوك ژ سلیمانی خراپتر هه‌می تشتی به‌رچاڤه، رویباره‌كی ناڤ دهوكی دچیت هه‌ر سال كومه‌كا مالان دبه‌ت و كاتێكرنێ ل ژیارا خه‌لكی دكه‌ت. ئه‌رێ نه‌شێن ڤی چاره‌سه‌ركه‌ن؟ ئه‌ری نه‌شێن ئاڤه‌رو بو دهوكی چێكه‌ن؟ ئه‌ڤه هه‌می به‌لگه‌هن ئهو دچن تشتی روكه‌شی دكه‌ن یێن ل به‌رچاڤێن خه‌لكی. تشتی مه‌زن ناكه‌ن و وه‌كی پێدڤی نینه.
سبه‌ی: پارێزگه‌ها دهوكێ یا ده‌وله‌مه‌نده ب رێژه‌یه‌ك مه‌زن ژ به‌رهه‌مێن گاز و غازێ، ب تایبه‌ت ل كومه‌لگه‌ها تاوكێ، سه‌رسنگ، شێخان، ئه‌رێ ئه‌ڤ سامانه بویه جهێ خوه‌ش گوزه‌رانیێ و په‌یداكرنا ده‌رفه‌تێن كاری ژ بۆ خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ؟
حه‌مید حه‌سه‌ن تیلی شیخۆ: هه‌تا نوكه مه نه‌زانیه داهاتی وی چی لێهاتیه بلا بومه نه‌هاتبا به‌س ئهو كیڤه چیت؟ یا دوێ هه‌تا نوكه ل ده‌ڤه‌را بادینان دو به‌رمیلێن گازێ هاتینه به‌لاڤكرن، یا سێیه دویكه‌لی خه‌لكی موسته فیده ئه‌وژی خه‌لكی تیشی نه‌خۆشیا ترسناك بیتن به‌س غاز و پیساتی بو خه‌لكی دمینت، مه مه‌فا ژ نه‌فتی نه‌دیتیه.
هه‌روه‌سا گه‌له‌ك كێم خه‌لكی هاتیه دامه‌زراندن ئیلا ده‌بیت مروڤه‌كی به‌رپرسا بیت كو خزمی نزیكی بیت، هه‌می خه‌لكی واسیته هه‌نه دچنه ڤان جها كه‌سی دی گه‌له‌ك كیمه یانژی خه‌لكه‌كی ده‌رڤه‌یه دهێته بادینان. بو بیره نه‌فتان. ژبلی ڤان ریگه‌هان دێهه خراپ كرن ژلایه ته‌نكه‌ریڤه، ئه‌ڤه پێدڤیه به پارا نه‌فتی چێكه‌ن نه‌ك ل سه‌ر حسابا خه‌لكی.
سبه‌ی: ئێك ژ ره‌خنه‌یێن به‌رده‌وام روی ب روی دادگه‌هێن پارێزگه‌ها دهوكێ دبیت، سه‌ربخوه نه‌بون، ده‌ست تێوه‌ردانا حزبی ل كاروبارێن دادوه‌ری، ئه‌رێ چو گوهرین ل ڤی بواریدا رویدانه؟
حه‌مید حه‌سه‌ن تیلی شیخۆ: ئه‌م نابیژین هه‌می به‌لی بارا پتر ده‌ستی دامه‌زراوی حیزبینه، نابیتن ئه‌م مه‌حكه‌مه و حاكمی خو بشكێنین، به‌س ئه‌وا كو دیاره گومان تێدا نینه ئهو ده‌سهه‌لاته وه‌سا كاردكه‌ت هه‌ر تشته‌ك د دستێ واندابیت، ئانكو دادگه‌ه نه‌شیت تشتكی سه‌ربه‌خو بكه‌ت ب شیره‌تا وان نه‌بیت، خوزی وه‌سا نه‌با. ئه‌گه‌ر دادگه‌ه ل بادینان بێ لایه‌ن با كه‌سه‌كێ وه‌ك سه‌ید ئه‌كره‌م چ تاوانێن مه‌زن نه‌كرینه چ كاره‌سات نه‌كرینه، ئه‌وی ته‌نی گوت ئهو داهات ته‌نی دچیته به‌رویكا كه‌سه‌كی، ئه‌ڤه به‌لگه‌هه بو ڤی چه‌ندی كه دادگه‌ه نه بیلایه‌نه، چونكی ئه‌ڤه چه‌ند ساله د زیندانێ دا و مه‌حكه‌مه‌یا وی ته‌ئجیل دكه‌ن، ئه‌ڤه وی دگه‌هینیت دادگه‌ه سه‌ربه‌خو نینه. ئه‌گه‌ر هنده‌ك تاوانێن مه‌زن بكه‌ن ده‌مژمێره‌كی ژی ناچن د زیندانێ دا مه به‌لگه یێت هه‌ی خه‌لكێ كوشتی بێی ده‌مژمێره‌كێ بچیته د زیندانێ دا. ئه‌ری مه‌حكه‌مه و وه‌زاره‌تا دادا وه چیدكه‌ن؟ ئه‌ژ دبیژم ژبلی ده‌سهه‌لاتی نه‌شین تشته‌كی بكه‌ن.
پڕۆفایل:
حه‌مید حه‌سه‌ن تیلی شیخۆ
ساڵی 1967 له گوندی چه‌لكی قه‌زای ئامێدی له‌دایك بوه
ساڵی 1986 پێشمه‌رگه بوه له ریزه‌كانی پارتی گه‌ل
دیبلۆمی له په‌یمانگای به‌رهڤكردنا مامۆستایان وه‌رگرتوه
به‌كالۆریۆسی له یاسادا له زانكۆی نه‌ورۆز ته‌واو كردوه
|
|