دره‌وا پێكڤه‌ژیانا كورد و ئه‌ره‌بان ل موسلێ‌

محسن عه‌بدولره‌حمان


وه‌سا دیاره‌ مرۆڤی‌ و تشتان ژی‌ وه‌كو دراڤی‌ دو روی هه‌نه‌، رویێ‌ دیار هه‌رده‌م یێ‌ روهن و ئاشكرایه‌، له‌ورا یێ‌ گه‌س، شرین و جوانه‌، لێ‌ دا هه‌لسه‌نگادنه‌ك دروست بۆ وی‌ روی‌ بهێته‌كرن، پێدڤییه‌ لایێ‌ ڤه‌شارتی‌ و نه‌دیار ژ چه‌پ و كوریشكان بشێوه‌یه‌كێ‌ هور و دروست بهێته‌دیتن، باژێرێ‌ موسل ژی‌ وه‌سایه‌، ژ سه‌رڤه‌؛ د گۆتنێن ل دیوانان و گۆتارێ مه‌لا و په‌یڤێن بازرگانان و د راگه‌هاندنێ‌ دا، ل سه‌ر زارێ‌ سیاسه‌تڤان و به‌رپڕسان... چاوا باژێرێ‌ پێخه‌مبه‌ر و چاكانه‌، باژێرێ‌ دێر و مزكه‌فت و پیرۆزه‌ ئارامگه‌هانه‌، وه‌سا باژێرێ‌ لێبورین و برایینی‌ و پێكڤه‌ژیانا نه‌ته‌وه‌ و ئۆل و مه‌زهه‌بێن جودایه‌.

ئه‌ڤه‌ رویێ‌ جوان و سبه‌هیێ‌ و ره‌نگینێ‌ (الحدباْ)ه‌؛ یێ‌ موسلی‌ شانازیێ‌ پێدكه‌ن، لێ‌ بهارا برایینیێ‌ زویتر ژ بهارا (ام الربیعین) یا ژیێ‌ وێ‌ كورت به‌هی‌ و بهاتنا ئه‌مریكیان هه‌ر تشتێ‌ دشیاندا و پێچێبوی‌ ل دژی‌ پێكهاته‌یێن دی‌ (ژبلی‌ عه‌ره‌بێن سوننه‌ مه‌زهه‌ب) بتوندی‌ و هۆڤانه‌ كرن، هه‌ر ژ كوشتن و ره‌ڤاندن و سه‌ربڕینێ‌ بتایبه‌ت دژی‌ كوردان، ئه‌ڤه‌ ژبلی‌ تاوانباركرن ب خیانه‌تێ‌ و پارچه‌كرنا ئیراقا بخۆرتی‌ ژ سێ‌ پارچێن هه‌ڤدژ هاتییه‌ لێكدان، پشتی‌ چه‌ندین سالان ب ساناهی‌ موسلیان باژێر دا ده‌ست داعش، ئه‌وێن لگه‌ل هاتنا وان موسلێ‌ ب توندتر ماسكێ‌ خۆ هاڤێتی‌ دا رویێ‌ تاری‌ و كرێتێ‌ موسلیان د شه‌ڤه‌كێ‌ دا ئاشكراببیت و راستییا خۆ براگه‌هینیت، ئه‌وژی‌ رودانا شه‌ڤا ده‌هی‌ خزیرانێ‌ بهه‌ڤكاریا موسلیان كێمتر ژ هزار چه‌كداران شیان باژێرێ‌ ملیون و نیڤ كه‌سی‌ بێ‌ به‌رهنگاری‌ كونترولبكه‌ن، دا لایێ‌ دیێ‌ رویێ‌ باژێری‌ دیار و روهن ببیت، نه‌ باژێره‌كێ‌ فره‌ده‌نگ، فره‌ره‌نگ وه‌كو د راگه‌هاندن و د دانه‌خۆیاكرن، به‌لكو باژاره‌ك یه‌ك ده‌نگ، یه‌ك ره‌نگ، هه‌ر كه‌سێ‌ نه‌ دگه‌ل، دژه‌؛ ڤیابیت باژێری‌ جولبكه‌ت یان ستویێ‌ خۆ ل شیرێ‌ له‌شكرێ‌ خه‌لیفه‌ی‌ بده‌ت، ئه‌وێن هێش پێن خۆ ل ئاخێ‌ نه‌ چه‌سپاندین ب ئاشكرایێ‌ گۆتنه‌ خه‌لكی‌ ژ ئۆل و نه‌ته‌وه‌ و مه‌زهه‌بێن جودا، تا فێره‌ و به‌سسه‌ ئێدی‌ جهێ‌ هه‌وه‌ ل باژێرێ‌ مه‌ نه‌ما، هون ئه‌وێن تانها دناڤ مه‌دا نه‌هاتینه‌ بهۆژاندن، ژ فه‌له‌یێن كاورێن نه‌بوینه‌ موسلمان، شیعه‌یێ سه‌رداچوێن نه‌بوینه‌ سوننه‌، كوردێن علوجێن نه‌بوینه‌ عه‌ره‌ب، ئانكو ڤێ‌ چارێ‌ ب ئاشكرا و بێمننه‌تی‌ و ب ده‌نگه‌ك بلند نه‌ته‌وه‌په‌رێس و مه‌زهه‌بچیێن موسلی‌ هاتنه‌ زمان، هه‌ر هه‌می‌ ئه‌وێن نه‌بوینه‌ عه‌ره‌بێن سوننه‌ مه‌زهه‌ب ژ باژێری‌ ده‌ركه‌ڤن، ب دابڕینا ئێكجاری‌ و مانده‌لكرنا هه‌مو پێكهاته‌یێن دی‌ لاپه‌ره‌ك نو ڤه‌كرن، شوفیینیا موسلیان چاڤ لێ‌ كوره‌كرن و كینا وان یا ره‌ش بیناهی‌ لێ‌ تاریكرن، بزاڤا ڤالاكرنا باژێرێ‌ موسلێ‌ ژ خه‌لكێ‌ وێ‌ بیرا مه‌ ل كریارێن ره‌شێن ئه‌نفالان دئینیت، ژ شه‌لاندن و تالانكرنێ‌ و...

هۆسا موسلیان ب خه‌له‌كا لاواز ژ پێكهاته‌یێ‌ باژێری‌ ده‌ستپێكر، ئه‌وژی‌ فه‌له‌یێن ئاشتیخوازێن كه‌ڤنترین دێرا وان (مار توما) بۆ چه‌رخێ‌ شه‌شێ‌ زاینی‌ ڤه‌دگه‌ریت، و عه‌ره‌بێن شیعه‌ مه‌زهه‌ب سه‌رشاكێن وان ل كه‌ربلا و نه‌جه‌ف جه‌ژنا ره‌مه‌زانێ‌ كرن، لێ‌  یا سه‌یر و نه‌ به‌رهۆش تا نها هنده‌ك كه‌س كۆرانه‌ به‌رڤانیێ‌ ژ موسلیان دكه‌ن؛ كریارێن ڤێ‌ داویێ‌ دئێخنه‌ ستویێ‌ رێكخستنا داعش و موسلیان ژێ‌ بێگونه‌ه دكه‌ن، به‌لكو ب قوربانی‌ دده‌نه‌ نیاسین، تاكو ل ئێڤاریا رۆژا دویا جه‌ژنێ‌ رێكه‌فتی‌ 29/7 و ل كه‌نالێ‌ (الحره‌) به‌رنامێ‌ (بالعراقی) په‌یڤدارێ‌ رێكخراوا حه‌مورابی‌ بۆ مافێ‌ مرۆڤی‌ به‌رێز (ولیه‌م ورده‌) مێهڤانێ‌ به‌رنامه‌یێ‌ د رێزبه‌ندا ئاخفتنا خۆ دا گۆتی‌ (ل سالێن شێستان و ئه‌ز خویندكارێ‌ سه‌ره‌تایی‌، خواندنگه‌ه كێمتر ژ كیلومه‌تره‌كێ‌ ژ مالا مه‌ یا دور بو، لێ‌ ده‌ربازبونا وێ‌ كیله‌مه‌ترێ‌ بۆ من بزه‌حمه‌ترین دوراتی‌ و مه‌ودا بو د ژیانا من دا، چنكو زاڕۆیێن عه‌ره‌با به‌رباراندكرین و دگۆتنه‌ مه‌ - نسرانی‌... نسرانی‌ -)  ئه‌ڤه‌ په‌یڤ و ده‌سته‌واژه‌ دیاردكه‌ن، كا فه‌له‌یێن موسلێ‌ چجار هه‌ڤڕكێن عه‌ره‌بێن سوننه‌ و مه‌ترسی‌ ل سه‌ر هه‌بونا ته‌ڤنێ‌ وان یێ‌ جڤاكی‌ و به‌رژه‌وه‌ندێن وان یێن ئابوری‌ و دینی‌ نه‌بونه‌، به‌لكو خۆ دگه‌ل حه‌ز و ئاره‌زویێن موسلیان گۆنجاندبو، د چ ره‌وشه‌ك خرابدا و ژیانه‌ك ره‌زیل و بێ رێزگرتن دا ژیانه‌، ئه‌گه‌ر ئه‌ڤه‌ حالێ‌ فه‌له‌یێن كاورێن دوربه‌لا بیت، دا ل حالێ‌ كوردێن ئۆل ئێزدی‌ یێن پتریا جاران بۆ چاره‌سه‌ری‌ و بازرگانیێ‌ سه‌ره‌دانا موسلێ‌ دگرن، دا بپڕسین، چاوا موسلیان سه‌ره‌ده‌ری‌ دگه‌لدا دكر، دا ته‌خمین بكه‌ین ده‌مێ‌ ئێزدییه‌ك ب نه‌چاری‌ چوبا موسلێ‌ و تا ژ باژێری‌ ده‌ردكه‌فت، موسلیان چه‌ند چاران دگۆتنێ‌ (شه‌یتان... شه‌یتان)!؟ و یا خرابتر چاوا ڤان بونه‌وه‌ران و تێشكێن وان سه‌ره‌ده‌ری‌ دگه‌ل كوردێن علوج و دوژمن كرینه‌، سرودا سه‌ره‌كیا عه‌جیێن موسلیان د گۆهێ‌ هه‌ر كورده‌كی‌ دا سه‌ره‌دانا موسلێ‌ كربیت دونگڤه‌دده‌ت (كغدی‌... كغدی‌ حه‌مه‌قه‌، شال لكبی‌ و له‌زه‌قه‌...) و گۆتنێن خراب و كرێتر، كو باش دزانن هێش كێشه‌یا موسل و قه‌زایێن كوردی‌ یا هه‌لاویستییه‌ و كورد ده‌ستبه‌ردای‌ مافێن خۆ نه‌بوینه‌، ئه‌ڤه‌ د چه‌ند رۆژه‌كێن داعش دا، و به‌ری‌ داعش كوشتن و سه‌رژێكرنا كوردان بتایبه‌ت كوردێن ئێزدی‌، په‌لگه‌ و دیده‌ڤانن ل سه‌ر رویێ‌ نه‌دیارێ‌ موسلێ‌ یێ‌ پشتی‌ رزگاریا ئیراقێ‌ ئاشكرابوی‌، ئه‌ڤه‌ به‌رۆڤاژی‌ پره‌نسیبێن لێبورین و پێكڤه‌ژیانێنه‌ وه‌كو د گۆتاران دا دگۆتن و ڤه‌دگێران، باژێرێ‌ موسل جڤاكه‌ك به‌رۆڤاژی‌ (ڤه‌كری‌، لێبورین، پێكڤه‌ژیان...) جڤاكه‌ك (گرتی‌، پارێزه‌ر، ئیسلامه‌وی‌)یه‌، ده‌مارگێری‌ و توندره‌ویێ‌ هه‌مبێزدكه‌ت، قه‌بولكرنا یێ‌ دی‌ هه‌ر د فه‌رهه‌نگا موسلیان دا نینه‌، فره‌دنگی‌ و فره‌ره‌نگی‌ یا موسلیان شانازی‌ پێدكر، ده‌ركه‌فت په‌قیشكێن سابونێ‌،  ئه‌و تنێ‌ ئێك ده‌نگن، ئێك ره‌نگن، ئه‌وژی‌، ئه‌ره‌ب و سوننه‌.
04/08/2014 بینین: 3017
وتاره‌کانی تری نوسه‌ر
ئیراق و ئێكگرتنا پێتی‌ ...
كوربه‌ندی‌ زانستی‌ و هیڤیێن ئێك رێزیا ناڤمالا كوردی‌...
سونبولا به‌رخۆدانێ‌...
ته‌لیێن عه‌شیره‌تگه‌ریێ‌ ...
ژ داڤێن داگیركرنێ‌ به‌ره‌ڤ ته‌لییێن عه‌شیره‌تگه‌ریێ‌...
پیڤه‌رێ‌ دیموكراسیێ‌...
بێباوه‌ری د كابینا هه‌شتێ‌ دا ...
ره‌وشته‌كێ‌ كوردینی‌ نیشانبده‌!...
به‌ژنێن وان نه‌ هه‌ژی په‌سنانه‌!؟...
پێكڤه‌ژیان بێ‌ ژییاتی نابه‌...
نه‌ساخیێن جڤاكێن رۆژهه‌لاتا ناڤین...
نیازپاكی‌... خوزیكه‌ك دورده‌سته‌...
دیكه‌...
هه‌لبژارتن...
دوزه‌ك مه‌زن و خونه‌ك بچوك...
گرێیا زمانێ‌ گه‌نگی دێ‌ ڤه‌بیت!؟...
حه‌زا گوهۆرینێ‌...
عێراق وه‌لاتێ‌ هه‌مو كه‌س تێدا خۆ قوربان دبینن!...
خوزیكێن هه‌وه‌...
گرانى به‌رى ره‌مه‌زانێ گه‌هشت!...
خواندنگه‌هان پێویستی‌ ب به‌رده‌ستك نه‌ نڤیسه‌ران هه‌یه‌...
بازنه‌...
قاره‌مان نامرن...
رۆل و كاریگه‌رى...
بهارا ملله‌تان... پاییزا دكتاتورانه‌...
راگەهاندنەك شەرمینانە...
د بیست سالان دا...! ...
نوێترین هه‌واڵ...
(سبەى) خۆى نوێ دەکاتەوە ...
ئه‌مڕۆ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ و سه‌ركردایه‌تی‌ و ئه‌میری‌ كۆمه‌ڵ هەڵدەبژێردرێن...
به‌رشه‌لۆنه‌ دوه‌م نازناوی ئه‌م وه‌رزه‌ی به‌ده‌ستهێنا...
داعش زیندانی تەدمور دەتەقێنێتەوە...
سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان: دەستور دەبێت سەقامگیری بەدیبهێنێت...
لیژنەی دەستور هەفتەی چوارجار كۆدەبێتەوە...
بان كی مۆن: 25 هەزار بیانی چونەتەناو گروپە تیرۆرستییەكانەوە...
یەپەگە ئۆپەراسیۆنی دابڕینی داعش لە تورکیا و بەستنەوەی جزیرە و کۆبانی پێکەوە جێبە...
بەڤیدیۆ؛ زەمینلەرزەیەک ژاپۆن دەهەژێنێت .. مەترسی تسۆنامییەکی دیکە دەکرێت...
گۆڕێکی بە کۆمەڵی ئێزیدییەکان دەدۆزرێتەوە .. تەرمی (20) ژن و (33) منداڵ و پیری تێ...
بەڤیدیۆ؛ سیناریۆکانی دابەش بونی عێراق...
داعش هێرش دەکاتە سەر شاری حەسەکە...
عه‌بادی: جیاوازی له‌ نێوان کەوتنی رومادی و موسڵدا هه‌یه‌ ...
عەلی باپیر لە کۆنگرەی حیزبەکەیدا رەخنەی توند لە حکومەت دەگرێت...
(20) سه‌ركرده‌ی داعش لە ئەنبار کوژران...
پێشمەرگە شكست بە هێرشێكی داعش دەهێنێت...
هەرێم و بیلاروسیا پرۆتۆکۆڵێکیان واژۆ کرد...
بیرلسكۆنی: میلان نافرۆشین...
باندێکی (10) کەسى دەستگیر دەکرێن...
شاندێکى گۆڕان بۆ پشتیوانی کورد دەچێتە باکور ...
''لە ساڵێکدا بیانیه‌كانی ناو داعش بەرێژەى (70%) زیادیان کردوە''...
یەک ملیۆن نەمام لە بەردەم مەترسیی وشکبوندان...
بریمه‌ر داوا دەکات چەک بە کورد بدرێت ...
حوسیەکان پارێزگارى سەنعایان کوشت ...
ئێران دەستگیرکردنى چه‌ند تۆڕێكی‌ سه‌ر به‌ داعش رادەگەیەنێت ...