|
رۆل و كاریگه‌رى
|
محسن عه‌بدولره‌حمان
هه‌ر ئافرانده‌ره‌كى د ڤێ ژیانێ دا رۆله‌ك هه‌یه و كاریگه‌ریا خۆ ل سه‌ر ده‌وروبه‌ران هه‌یه، لێ ئه‌ڤ رۆله ژ ئێكى بۆ ئێكێ دى جودایه.
هه‌بونا كه‌سێ كاریگه‌ر تا ملله‌تێ كاریگه‌ر گرنگیا هه‌ره‌زێده هه‌یه، تاكو گرنگیا رۆلێ هنده‌ك كه‌سان گه‌هشتیه وێ راددێ كو وه‌رچه‌رخانه‌ك د ژیان و میژویا ملله‌تێ خۆ یان مرۆڤاتیێ دا په‌یداكریه و ئاراسته‌یا وێ به‌ره‌ڤ سه‌متك دى گۆهارتییه، ئانكو بكاره‌كى مرۆڤه‌ك شیایه گوهۆرینه‌ك بنگه‌هێن د ژیانێ دا بكه‌ت، چ ئه‌ڤ كاره د بوارێ زانستى دا وه‌ك ڤه‌دیتنا كاره‌بێ، دیزل، ته‌لگراف یان د بوارێ هزرى دا: نیچه، ماركس، دارون. یان ڤه‌دیتنێن جوگرافى: فاسكو دى گاما، ئه‌مریكانو، كریسته‌ڤه‌ر كولومپس..، ڤه‌دیتنێن نۆژدارى و ستێرناسى...
گرنگیا ڤان كه‌سان ژ كاریگه‌ریا رۆلێ وانه كو ب وێ رێژه‌یا سه‌نگ و بوهایه، كا هه‌ر ئێكى چه‌ند كاریگه‌ر ل ده‌وروبه‌رێن خۆ كریه؟ دا ئه‌ڤێ گرنگیێ ته‌خمین بكه‌ین دا پێكڤه مگرتیا ژناڤچونا چوار ملیون كه‌سان ل وه‌لاته‌كێ پاشڤه‌ماى وه‌ربگرین، ئه‌رێ ژ ده‌ستدانا ڤان چار ملیون كه‌سان دێ چه‌ند كارتێكرنێ ل مرۆڤایه‌تیێ دكه‌ت، د هه‌مان ده‌م دا ژ ده‌ستدانا چوار زانان چه‌ند زیان و كارتێكرنا نه‌رێنى ل پێڤاژویا پێشڤه‌چونا شارستانیا مرۆڤى دكه‌ت!؟ ب پشتراستى د به‌رسڤێ دا هون ل گه‌ل هندێ نه كو ژ ده‌ستدانا چوار زانا و هزرڤانانێن به‌رهه‌مدار بۆ مرۆڤاتیێ ب زیانبه‌خشتره ژ ده‌ستدانا چوار ملیون كه‌سێن به‌رخۆر، ئه‌ڤ بابه‌ت و پرسه به‌رده‌وام د په‌یڤینێن كوردان دا خۆ دسه‌پینن: ئه‌رێ گرنگى و كاریگه‌ریا مه كوردان چه‌نده، مه چ خزمه‌ت پێشكیشى مرۆڤاتیێ كریه، ب نه‌بونا مه دێ چ ژی جیهانێ كێم بیت!؟ هه‌روه‌سا بۆ گه‌له‌ك ملله‌تێن دى كو بتنێ هه‌بونا وان هژمارا مرۆڤان ل سه‌ر ئه‌ردى زێده‌دبیت، تنێ بۆ نمونه د ڤان هه‌یڤێن بورى دا پشتى رژێمین (زه‌ینولعابدین و قه‌ززافى) ژناڤچوین، ژنو ژه‌نگارا وان قه‌هره‌مانێن كو بده‌هان ساله ل ملێن ملله‌تێن خۆ سوار دیاربو، ل به‌رامبه‌ر د ڤان رۆژان دا سه‌رۆكێ ده‌وله‌تا خودان ئابورا هه‌ره بهێز و پێشه‌سازى و ته‌كنولوژیا هه‌ر پیشكه‌فتى (كریستیان ڤولڤ) پشتى ب مفادریێ ژ هنده‌ك هه‌ڤالێن ده‌وله‌مه‌ند و ئه‌ڤ كریاره ب گه‌نده‌لى بۆ هاتیه هژمارتن، بێى شه‌ر و خوین رشتن، بێى ملله‌ت دارژیته جادان و خۆپێشاندان ل دژ بكه‌ت، ده‌ست ژ پۆستێ سه‌رۆكاتیا ئه‌لمانیا به‌ردا، و راوێژكارا ئه‌لمان ئه‌نجیلا مێركل گۆت: سه‌روكى به‌رژه‌وه‌ندیا هوه‌لاتى ل سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیا كه‌سى دانا. ئه‌رێ بۆچى؟ چنكو دلسۆزه یان ژ خۆ شه‌رمه!؟
ئه‌و ب پێن خۆ بچیته دادگه‌هێ و ب ده‌ڤی خۆ دا پێدانێ ب شاشیا خۆ بكه‌ت، و داخوازا لێبورینێ ژ ملله‌تێ خۆ یێ باوه‌رى دایێ و ئه‌وێ خیانه‌ت یان خه‌مسارى ل وێ باوه‌ریێ كرى؛ بكه‌ت، چێتر دبینیت كو ملله‌ت وى سزابده‌ت، ئه‌و ب خرابكار بهێته نیاسین گه‌له‌ك سڤكتره كو ب خائین بهیته هژمارتن، چنكو گه‌نده‌لى جوره‌كێ خیانه‌تێ یه.
ئه‌ڤه‌یه چێتریا ملله‌تێ كاریگه‌ر؛ ملله‌تێ هه‌ژى ژیانێ، ژیانه‌ك باشتر و جهێ رێزگرتنا مرۆڤان. ئه‌ڤه‌یه ئه‌و سه‌رۆكێ گونه‌هبار یێ دشیاندایه ملله‌ت لێ ببوریت، نه‌جه‌لاد و قه‌سابێن وه‌كو قه‌ززافى و ئه‌سه‌دى و...
|
|
|
|