|
گرانى به‌رى ره‌مه‌زانێ گه‌هشت!
|
محسن عه‌بدولره‌حمان
دوكاندارى بشانازیڤه گۆت: خۆزی مه‌ها ره‌مه‌زانێ دو هه‌یڤ بانه. بكڕی لێ ڤه‌گێرا: نه به‌ختێ خۆدێ د هه‌یڤه‌كێ دا هون خه‌لكی دكه‌ن مریشكا ڤه‌رویچكاندی، ڤێجا ببیته دو هه‌یڤ!
ره‌مه‌زان ئه‌و مه‌ها د دینێ ئیسلامێ دا تایبه‌ته ب گرتنا رۆژیان ڤه، كو د ڤێ مه‌هێ دا هه‌ر ژ ئه‌لندێ هه‌تا ئاڤابونێ هه‌ر خوارن و ڤه‌خوارنه‌ك ل رۆژیگرى قه‌ده‌غه‌نه و پێغه‌مبه‌رێ ئیسلامێ (س) ئه‌ڤ بابه‌ته پتر رۆهن و به‌رفره‌هـ كرییه، ئه‌وژى رۆژى ژ خوارن و ڤه‌خوارنێ به‌ره‌ف پاراستنێ زمان و چاڤ و ده‌ستێ تا بێهنكرن و بهیستنێ ژ هه‌ر تشته‌كێ نه‌ره‌وا ده‌رباز كرییه. هوسا د ڤێ مه‌هێ دا مرۆڤ ب روخسار مرۆڤه لێ ب ره‌فتار و كریار فریشته‌یه، چنكو مرۆڤێ موسلمان ژ ئایردةیێن پاراستنه‌ك هشك به‌ره‌ڤ هاریكارییا كه‌سێن دى ب هه‌ر شێوه‌یه‌كێ بیت دچیت، ئانكو ل دوڤ شیانێ هاریكارى د ناڤبه‌را ئه‌ندامێن جڤاكێ موسلمان دا ب ئه‌ركه‌ك ئۆلى دهێته نیاسین، و ب هزاره‌ها چیرۆك و سه‌رهاتى ل دۆر هنده‌ك هه‌لویستێن نمونه‌یى ل سه‌ر زارێ خه‌لكى و ب تایبه‌ت ل مزگه‌فتان ل ره‌مه‌زانێ دهێته ڤه‌گێران وه‌كو هاندانه‌ك بۆ پتر كارێ خێرخوازیێ. لێ ئه‌ز ژى وه‌كو موسلمان و رۆژیگر من دو پرس یان تێبینى هه‌نه:
خوارنگه‌هه‌ك موحه‌جه‌ب!
هه‌ر سال د مه‌ها ره‌مه‌زانا پیرۆز دا چه‌ند خوارنگه‌هـ و چایخانه دهێنه ده‌ستوردان ژ بۆ خزمه‌تا خه‌لكه‌كێ بێ رۆژى، لێ ئه‌ڤ جهه چه‌وا دهێنه ڤه‌كرن و ب چ شێوه كار دكه‌ن؟!
هه‌ر چه‌ند ده‌قی ئایه‌تا پیرۆز یێ رۆهن و ئاشكرایه (و من كان منكم مریضا او على سفر فعدة من ایام اخر...) ب ئه‌گه‌ره‌ك ره‌وا ئیسلامێ رێدایه رۆژى بهیته خوارن كو ل به‌رامبه‌ر رۆژه‌ك دى بهێته گرتن، ژ لایه‌كێ دى ڤه ل دوڤ گۆتنا كه‌سانێن پیر ل باژێرێن مه‌زن و ل سه‌ر ده‌مێ شاهێن عیراقێ كو ژ ئه‌ره‌بان خه‌لكێ حیجازێ بون، ڤه‌كرنا خوارنگه‌هـ و چایخانه‌یان یا قه‌ده‌غه نه‌بو و چ په‌رده نه‌دهه‌لاویستن و ل سه‌ر نه‌دنڤیسین (بو مه‌ها ره‌مه‌زانێ ده‌ستوردايه) و ل سه‌ر كه‌سێ نه‌دسه‌پاند ڤه‌كه‌ن، به‌لكو چه‌ند جهه‌ك و ل دوڤ پێدڤییا خه‌لكى ل جهێن رێژه‌یه‌ك كه‌سێن نه‌مسلمان لێ هه‌ى و ل نێزیك نه‌خۆشخانه و گه‌راجێن ڤه‌گوهاستنێ ب خورتى ددانه ڤه‌كرن، لێ مخابن هه‌ر ژ گه‌هشتنا به‌عسییان بۆ ده‌ستهه‌لاتێ ڤه‌كرنا خوارنگه‌هـ و چایخانه‌یانه ژبلى یێن ده‌ستوریدایى به‌رامبه‌ر بره‌ك پاره‌ى هاتنه قه‌ده‌غه‌كرن، كو ئه‌ڤ بریار و سه‌ره‌ده‌رییه تا نها لكاره، ل ڤێره پرس ئه‌ڤه‌یه ئه‌و پاره ژ خودانێ خوارنگه‌هێ یان خه‌لكێ نه‌چار و بێ ده‌ستهه‌لاته بۆ باژێڕڤانیێ یه؟!
ئه‌و ژى ب دانا خوارنه‌كا ب كێمترین مه‌رجێن ساخله‌میێ و ب نرخه‌كێ گران. ژ ئالیێ دى هه‌لاویستنا په‌ردێ (خوارنگه‌ها موحه‌ججه‌ب) ژبلى ره‌زیلكرنا مرۆڤینییا مرۆڤى چ رامانه‌كێ دگه‌هینیت؟!
مه‌ها ره‌مه‌زانێ مه‌ها مه‌ردینى و هه‌ڤكارى و هاریكاریكرنا یه‌كتره د ناڤ رێزێن موسلمانان دا، به‌لكو د ڤێ مه‌هێ دا موسلمان ل سه‌ر دانا مالى و زه‌كاتێ به‌ریكانه‌یه، ل ڤێره دپرسین ده‌مێ نه‌رۆژیگرتن نه‌هێته قه بولكرن چونكو ئه‌ڤه باژێڕه‌ك موسلمانانه، مانه هه‌ر ئه‌و موسلمانن ب بێ وژدانه بازارى گران دكه‌ن و بازرگانیێ ب رۆژیگران دكه‌ن و ره‌مه‌زانێ ب ده‌لیڤه دبینن داكو به‌ریكێن خوه داگرن؟! د مانشێته‌كێ كه‌نالێ شه‌رقیه دا خۆیا دكه‌ت كو بیست رۆژان ل پێش هاتنا مه‌ها ره‌مه‌زانێ ل به‌غدا ب رێژه‌یا 30 هه‌تا 40% بازار گران بویه.
كێ گرانكر و گرانى د به‌رژه‌وه‌ندا كێ دایه؟ ئه‌رێ چه‌ند ژ سه‌دێ ل به‌غدا خه‌لكێ نه‌موسلمانن، ئه‌و جوداهییا پاره‌ى دچیته د به‌ریكا كێ دا؟! بۆ زانین هه‌ر نها ل دهۆكێ دامكێن مه‌ها ره‌مه‌زانێ دهێنه به‌لاڤكرن و دروشم دهێنه هه‌لاویستن، گۆتنێن ره‌مه‌زان مه‌ها خێر و به‌ره‌كه‌ت و لێبورینێ... و گۆتنا خودایێ مه‌مزن و گه‌فێن وى (ویل للمطففین الذین اذا اكتالو على الناس یستوفون و اذا كالوهم او زنوهم یخسرون...) هه‌وار بۆ ئه‌وێن دكێشان و پیڤانێ دا سه‌خته‌كاریێ دكه‌ن، ژ بیرا خوه دبه‌ن.
پێغه‌مبه‌ر (س) په‌یام گه‌هاند (فرض علیكم الصیام كما فرض على الذین فى قبلكم..) رۆژى وه‌كو نڤێژێ مافی خودێ یه ل سه‌ر مرۆڤى و ئه‌وى مافێ خه‌لات و سزایێ هه‌یه و ئه‌ڤا هنده‌ك كه س دكه‌ن و فه‌توایێن بێ زانین به‌لاڤ دكه‌ن، نیشانا زانین یان جه‌هاله‌تێ یه؟! هه‌روه‌سا رۆلێ رێكخستنێن جڤاكێ مه‌ده‌نى و سه‌نته‌رێن ره‌وشه‌نبیرى د هه‌ر دو بابه‌تێن رۆژیگرتنێ و گرانییا بازارى دا كانێ یه؟!
|
|
|