|
ژ داڤێن داگیركرنێ به‌ره‌ڤ ته‌لییێن عه‌شیره‌تگه‌ریێ
|
محسن عه‌بدولره‌حمان
لدویڤ قانونێ و رێنمایێن كوموسیونا بلند یا هه‌لبژاردنان مافێ هه‌ر لایه‌نه‌كییه بو لیستا خۆو به‌ربژێره‌كییه بۆ خۆ پرۆباكندێ بكه‌ت؛ و ئه‌ڤ مافه ب په‌روازه‌ك قانونی و رێزگرتن ل كه‌س و لایه‌نێن دی مه‌رجداره‌كریه، لێ ریكلام و پرۆباگندا هنده‌ك به‌ربژێر و لایه‌نگرێن وان ده‌رفه‌ته بۆ ئه‌نجامدانا هه‌ر سه‌رپێچییه‌كا هه‌بیت، بێی ترس ژ سزادانی، ئه‌ڤ ره‌فتاره ب شاشی ل سه‌ر وان و هه‌ڤڕكێن وان ژ هه‌مان لیسته ره‌نگڤه‌دده‌ت، كو ركابه‌رییه‌ك نا ره‌وا به‌رپا دبیت، لڤێره هنده‌ك كه‌سانێن ئینتهازی و نێچیرڤانێن هه‌لكه‌فتان بده‌رفه‌ت دزانن دا ل بازارێ ئه‌رزان سه‌رێكزێده‌كرنێ بكه‌ن و مفایه‌كێ هه‌نۆكه‌یێ بكه‌ن، ل به‌رامبه‌ر هنده‌ك كه‌سانێن دی كو خۆدان شیان و هیڤییه‌ك هه‌یه پێنگاڤه‌كێ به‌ره‌ڤ باشتر بهاڤێژن و گوهۆرینه‌كێ بكه‌ن، هه‌ر وه‌سا خودان رابوریه‌ك بێ خیچ و خالێن ره‌ش و وێستگه‌هێن سورن، ئه‌ڤ به‌ربژێره د به‌ریكانا ركابه‌ری و هه‌ڤڕكیێ دا رێزێ ل خۆ و ده‌نگده‌ری دگرن.
لێ یا سه‌یر لایه‌نگرێن نیمچه ئاژاوه‌چینه و پتریا جاران ژ ساویلكه‌یی و نه‌زانین یان ده‌مارگێری وه‌كو هه‌سپێ لبه‌ر عه‌ره‌بانێ تنێ ب ئێك سه‌مت رێگا خۆ دبینیت؛ و بابه‌تێ هه‌لبژاردنان كو چاره‌نڤیس و پاشه‌رۆژا ملله‌تییه ب سڤكی وه‌ردگرن، پتر ژ گۆندینی، عه‌شیره‌تی، مێهڤانداری و شیڤخوارنێ نابینن، ئه‌ڤ كه‌سانێن كورتبین و خۆدان ره‌وشه‌نبیرییه‌ك به‌رته‌نگ و كه‌ساتییه‌ك لاوازن، له‌ورا نه‌زۆكی و ده‌مارگێری ل سه‌ر گه‌نگه‌شه و دانۆستاندن و تۆندی د سه‌ره‌ده‌ریا وان زاله و به‌رده‌وام د چه‌په‌ری دانه، ئه‌ڤ كه‌سانه ب نه‌زانین و سه‌رڕه‌قیا خۆ زیانێ دگه‌هینن به‌بژێر و لایه‌نێ خۆ و وێنه‌یێ وان د چاڤێ جه‌ماوه‌رێ ده‌نگده‌ر دا كرێت پێشاندده‌ن، د ڤان هه‌لبژاردنان دا ئه‌ڤ كه‌سانه سه‌رژنوی ئاوازێ ناوازه‌یێ خۆ ل سه‌ر تێلا هه‌ستدارا خزمانیێ و عه‌شیره‌تیێ دژه‌نن، نه‌نڤێژكه‌رن و دخوازن نه ل ده‌مێ نڤێژی خه‌لك لدویڤ بانگێ عه‌شیره‌تگه‌ریا هه‌لددێرن ل چه‌رخێ جیهانگێریێ نڤێژا ئه‌مه‌كداریێ بكه‌ن، ئه‌ڤ جۆره كه‌سانه ب باشترین حاله‌ت گه‌مشۆ و ده‌به‌نگن، كو سالۆخدانا وان ب شێوه‌كێ ده‌ربڕینكه‌ر ل سه‌ر زارێ خه‌لیفێ پێنجێ (عومه‌رێ كوڕێ عه‌بدولعه‌زیزی) هاتیه‌كرن، ده‌مێ ژ به‌رهه‌ڤبووین ل دیوانێ پڕسی: ده‌به‌نگ (احمق) كییه؟
گۆتنێ: ده‌به‌نگ ئه‌و كه‌سه یێ ئاخره‌تا خۆ دده‌ت ب دونیا خۆ.
گۆت ژ هه‌وه‌را بێژم كی ده‌به‌نگتره؟
گۆتنێ: ئه‌و كییه؟ ئه‌ی میرێ باوه‌رداران.
گۆت: ئه‌وێ ئاخره‌تا خۆ دایه ب دونیا غه‌یری خۆ.
د ڤان هه‌لبژاردنان دا ره‌ڤده و بڕێن ده‌به‌نگان ب كۆلانان دا گرۆپ گرۆپ دهێن و دچن، بێی هوشیارییه‌ك نه‌ته‌وه‌یی یان به‌رچاڤ وه‌رگرتنا هه‌ستێن مرۆڤینی یان دانه‌پاشه‌ك دینی یان پاشڤه‌برنه‌ك جڤاكی...، به‌لكو بێی ئاگه‌هییه‌ك گۆند و عه‌شیری؛ كو عه‌شیره‌تی به‌رامبه‌ر نه‌رینیێ گه‌له‌ك ئه‌رینی ژی هه‌نه، پرۆباگنده‌ك ده‌به‌نگانه ب شێوه‌یه‌ك كۆرانه ل سه‌ر شێوازێ سنێله‌یێن پشته‌ڤانێن ( ریال – به‌رشه) یێ دكه‌ن، ئه‌ڤه نیشانا هندێ یه كو هێژ ژ داڤێن داگیركرنێ قه‌رتال نه‌بووین، كه‌فتینه ته‌لیێن عه‌شیره‌تگه‌ریێ.
|
|
|