کوردو پەیدابونیان


یوسف زێدان
لەعەرەبییەوە: بۆتان لەتیف ماویلی
زاراوەی میسری بلیمەتیێکی تایبەتی هەیە، ئەمە لەهەندێ گوزارشتیدا بەدیار دەکەوێت، کە زۆرجار چەند واتاو بەڵگەیەک لەیەک وشەدا کۆدەکاتەوە. لەڕاستیدا لەساڵی رابردو دەستمکرد بە هەڵچنینی هەندێ لەو وشە قوڵە جڵفی و گشتیانە؛ تا ببێتە دەروازەیەک بۆ ئاشکراکردنی بلیمەتیی گوزارشتی گشتی (زاراوەی رۆژانەی خەڵک). لەسەر لاپەڕەکەم (فەیسبوک) هەندێک لەم وشانەم رونکردنەوە؛ لەژێر ناونیشانی ((هاشتاج- بە وشەیەک دەڵێن کە تەنیا میسریەکان ماناکەی تێ دەگەن/ لەزاراوەی رۆژانەی خەڵکدا)): تێگەیشتنی زاراوەی رۆژانەی گشت، وەک سەرەتایەک بۆ کۆکردنەوەیان لەتوێی کتێبێکدا لەداهاتو. بەڵام ئاڵۆزیی بارودۆخمان و عەقڵی هەموان، ناجێگیریی گشتی لەناو وردەکاری لەشتە گرنگەکاندا؛ وای لێکردم کە ئەم کارە دوا بخەم بۆ ماوەیەکی تری نادیار.

لەڕوە بلیمەتیەکانی زاراوەی گشتی میسری؛ ئەم قسەیەمانە؛ دەربارەی کەسێک، کە کەسێک هەڵدەخەڵەتێنێت و شتێکی لێ دەبات بێ ئەوەی نرخەکەی بداتێ. بەگوێرەی وشەی زاراوە میسریەکە: (استکردە!)؛ واتە فێڵی لێکردو هەڵخەڵەتاند. ئەم وشەیە فرمانی رابردوەو لە بنەڕەتە عامیە باوەکەی (زاراوەی میسری) نێوان هەمو خەڵک و نەخوێندەواران وەرگیراوە. مەبەستم وشەی (استکراد)ە، کە ئاماژەیە بۆ کەسێکی هەڵخەڵەتێنەر (فێڵباز)، کەخۆی دەدزێتەوەو رائەکات لەوەی مافی خاوەن مافەکە بدات. هەروایە، ئەم وشە عامیەو داڕشتەکانی راستەوخۆ لە (الأکراد) وەرگیراوە، کە لەسەر دەستی عەرەبەکان بەکوردی کراون، بەدرێژایی چەند سەدەیەکی دورو درێژ، بەو ئاڕاستەیەی کە بەدورو درێژی دەیخەینەڕو، لەمیانەی هەفتانە وتارەکەم دا؛ کە ئەمڕۆ بەقسە کردن لەسەر کوردەکان و یەکەم پەیدابونیان و بنەڕەتی رەچەڵەکە جۆراوجۆرەکەیان لەقوڵایی مێژودا دەست پێ دەکەم.

(الأکراد، الکرد) بەزمانی کوردی (کورد)، ئەوانە زۆرینەیان کۆمەڵە موسڵمانێکن، نیشتەجێی ناوچەیەکی سەختن، کە ناونراوە کوردستان، واتە شوێنی کوردان یان وڵاتیان، ناوچەیەکە باکوری عێراق و باشوری رۆژهەڵاتی تورکیا دەگرێتەوە، هەروەک باکوری رۆژئاوای ئێران و باکوری رۆژهەڵاتی سوریاش دەگرێتەوە. ژمارەی کوردەکان لەمڕۆدا لەنێوان ٢٥ بۆ ٣٠ ملیۆن کەسە. لەڕوی جوگرافیەوە کوردەکان لەکوردستان بەشێوەیەکی نزیکەیی بەمجۆرە دابەشبون: ١٥ ملیۆن لەتورکیا، ٤ ملیۆن لەعێراق و ٤ ملیۆنیش لەئێران، ٢ ملیۆن لەسوریا... بەشێوەی پەرت و بڵاویش لەوڵاتانی جیهان هەن، لەئەڵمانیا زیاتر لەنیو ملیۆن کورد هەیە، لەکەنداوی عەرەبی سەدان هەزارو لەئەفغانستان و دەوروبەری دەیان هەزار کورد هەن.

کوردەکان بەمکوڕی و کۆڵنەدەری پیاوانیان و جوانی ژنەکانیان بەناوبانگن. لەبەرئەوەی نەتەوەیەکی سادەن؛ ژیانێکی سادەش دەژین لەبەرزایی و دۆڵی فراواندا... هەزاران ساڵە مێژونوسان قاڵبوی ئەوەن کە رەچەڵەک و بنەڕەتە سەرەتاییەکانی کورد ئاشکرا بکەن و دەربخەن، لەنێوان چەند بیردۆزێکدا تیا ماون، سادەترینیان ئەوەی کە کوردەکان کۆچەرو دەوارنشینی فارسن. بەو مانایەی کە نەتەوەی فارسی (ئێرانی) رەسەن، دانیشتوانی شارو شارنشینی هەبوە، لەوانە کشتیاران (کشتوکالی) و جوتیاران، کە نیشتەجێی دۆڵە فراوانە بەپیتەکانی وڵاتی فارسن، دەوارنشین و کۆچەر کە شارەزای شوانکارەیین؛ لەناوچە بەرزەکانی چیای زاگرۆسن، هەر ئەوانەشن لەداهاتودا بونەتە کوردو بەکوردەکان ناسراون.

لەبەرامبەر ئەمەشدا، هەندێ مێژونوسی دیکە پێیانوایە، کوردەکان ئەو کۆمەڵە کۆنەن؛ کە لەناوچەی ناسراو بە (میدیا) لەئەنادۆڵەوە هاتون، لەگەڵ دانیشتوانی خۆجێی باکوری کوردستان تێکەڵ بون. کوردەکان هەر ئەوانەن، بەرهەمی ئەم تێکەڵەیەن کە پێش نزیکەی ٣ هەزار ساڵ روی داوە... هەروەها بەشداریان کردوە لەو روداوە گەورانەی لەو ناوچە سەختەدا رویان داوە. بەکەمی سەرکەوتنیان بەدەستهێناوە؛ بەڵام لەزۆربەی کاتدا بونەتە قوربانی ئەو جەنگ و پشێوی و ماڵوێرانیەی بەدرێژایی مێژو وڵاتی ئەوان سەکۆی بوە... یان رونتر بڵێین شوێنی بەرکەوتن بوە لەجەنگی نێوان: فارس و یۆنانەکان، ئاشوری و کلدانەکان، موسڵمانان و بیزەنتیەکان، سەفەوی و عوسمانیەکان... ئەمە بێجگە لەو نەهامەتیە زۆرانەی بەسەر کورد هێنراون، لەمیانەی سەرکێشیە سەربازیە یەک لەدوای یەکەکان لەسەر ئەم زەویە بەلار و ترسە؛ ترس و تۆقاندنی جیهانی بەخۆوە دیوە؛ تائێستاش بەخۆیەوە دەبینێ لەسەر دەستی (داعش).

جیاوازی لەسەر رەچەڵەکی کوردان کۆنە، پێش نزیکەی هەزار ساڵ ئەم جیاوازیە لەڕەچەڵەکیاندا دەرکەوت، لەمیانەی پەرتوکی ئەلمەسعودی دا (مروج الذهب ومعادن الجوهر- برەوی زێڕ و کانزای گەوهەر)؛ کە تیایدا دەڵێت: خەڵک ناکۆکە لەبارەی سەرەتای کورد؛ هەندێکیان پێیانوایە لەنەوەی (رەبیعەی کوڕی نزار)ن، هەر لەکۆنەوە جیابونەتەوە و هاوسێیەتی بیانی و فارسیان کردوە، و لەزمانی عەرەبیانەوە لایان داوەو زمانەکەیان بوەتە بیانی، هەروەها هەندێ خەڵکی تر پێیانوایە لە (مضری کوڕی نزار)ن، و لەکوڕی (کرد کوڕی مرد کوڕی سەعسەعە کوڕی هوازن)ن، لەکۆنەوە جیا بونەتەوە بەهۆی ئەو روداوانەی نێوانیان لەگەڵ غەسانەکان، هەروەها هەندێ خەڵکی تر پێیانوایە لە (ربیعە و مضر)ن، پەنایان بۆ چیاکان بردوە بەمەبەستی ئاو و کشتیاری (کاری کشتوکاڵی)، لەزمانی عەرەبی لایان داوە. پاشان ئەلمەسعودی چەند قسەیەکی تر ئەگێڕێتەوە، سەرسوڕهێنەرن لەبارەی رەچەڵەکی کوردان، یەکێک لەو قسانە؛ ئەوەی کە کوردەکان لە کوڕەکانی هەردو ژنەکەی پێغەمبەر (سلێمان)ن کە لەشەیتانەوە سکیان پڕ بوە!

پێویستە لەمڕۆدا، ئێمە زۆر سەرسام بین بەم جۆرە بۆچونە سەیرانە! کە لەماوەی کۆندا بەربڵاو بوینە، مێژونوسان هەندێکیان بۆ ئێمە گواستونەتەوە بەشێوەی چیرۆک، بەڵام نەک ئەو مێژوە عەقڵانیە رێکەی ئێستا دەیناسین؛ بەشێوەیەک دەبینین کە میسریەکان لەنەوەی (مصرایم)ن! عەرەبەکان کوڕەزاو کچەزای کەنیشک و زەنجی میسری (هاجەر)ن!.. هەروەها عەمونیەکان و مەئوابینەکان (العمونیین والمٶابیین)یش لە پێغەمبەر (لوط)ن، کە سەرخۆش بوەو بەناشەرعی لەگەڵ کچەکانی کۆبوەتەوە، یەکەمیان سک پڕ بوە و (بنی عمی)ی لێ بوە کە باپیری عەمونیەکانە، دوەمیشیان سک پڕ بوە و (مٶاب)ی لێ بوە؛ کە باپیری مەئوابینەکانە!... و (هەردوکیشیان لەڕەچەی دانیشتوانی ئێستای وڵاتی ئەردەن)ن! لەڕاستیدا؛ هەر ئەفسانە تەوراتیەکانن کە بەردەوام دەبنە سەرچاوەی ئەو جۆرە لێکدانەوەو راڤە سەیرو سەمەرانەی؛ بۆ رەچەڵەکی کۆمەڵە گەورەکان دەکرێت، لەو جۆرە رەچەڵەکە شێواوانە نزیکیان دەخەنەوە! کوڕانی خودان (یەهودی) کە لەڕاستیدا هیچ کامیان رەچەڵەکی خۆیان نازانن.

دەگەڕێینەوە بۆ پرسی رەچەڵەکی کورد؛ بەدیاریکراوی بەشی یەکەمی پەرتوکی ئینسکلۆپیدیاییمان دەست دەکەوێت، یەکێک لەنوسەرە هاوچەرخەکانی کورد دایناوە؛ ئەویش (د.جەمال رەشید ئەحمەد)ە، بەناونیشانی (دەرکەوتنی کورد لەمێژودا). لەم بەشەیدا کە هەزار لاپەڕەیە، چڕو پڕە بە بۆچون و قسەی جیاوازو پێچەوانەی یەکتر، کۆشش دەکات بۆ ئاشکراکردنی رەچەڵەکی کورد، لەڕوی رەگەزی، رەنگە نەتوانین؛ دوای رۆچونمان لەناو ئەو زۆری و بۆریەدا بەئەنجامێکی دیاریکراو بگەین!. بۆچی؟ لەبەر زۆریی مەترسی و تێکەڵاوبونی زانست بە ئەفسانە، هەروەک ئەوەی کە باوە لەکاتی هەوڵی گەڕان بەدوای بنەڕەتە سەرەتاییەکانی رەچەڵەکی هەر کۆمەڵێکی مرۆیی گەورەو فراوان. هەر ئەوەش دەمانگێڕێتەوە بۆ ئەو سەرەتایەی کە وتارەکەمان پێ دەستپێکرد، ئەویش رونبونەوەی بلیمەتی زاراوەی گشتی میسریە (العامیة المصریة) لە شکاندن و لابردنی ناکۆکی و جیاوازیی بەهێزی ناو راو بۆچونە پێچەوانەو دژیەکەکان سەبارەت بە رەچەڵەکی میسریەکان و دەوڵەتەکەیان، کە ئاوەزو عەقڵە کۆمکاریە میسریەکە لەمەوە دێ؛ بەگشتی بەشێوەیەکی نۆبەرەیی، گوزارشت لەم وتە بەناوبانگە دەکات کە دەڵێت: (ئەوەی کە میسڕی بونیاد نا؛ بەڕەچەڵەک حەلوانیە!).

لەکۆتاییدا، بە لەبەرچاو نەگرتنی پرسی رەچەڵەکی یەکەمی کورد؛ یان خەڵکی دیکەش، لەبەر سەختی نەگەیشتن بە رایەکی زانستی و بڕواپێکەر؛ بەتایبەت ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ ماوەی پێش مێژوی نوسراو، دەڵێین: لەڕاستیدا کورد نەتەوەیەکی گەورەن، موسڵمانن، ماوەی سەدان ساڵە لەگەڵ عەرەب دەژین، ئەمڕۆش روبەڕوی جەنگێکی لەناوبەری دڕندانە بونەتەوە بەدەستی عەرەب و هاوکاری تورک.

با ئەم وتارە بە چامەیەکی نەناسراوی شاعیری عەرەب مەحمود دەروێس کۆتایی پێ بێنین دەربارەی کورد؛ ئەم هەفتانە وتارەم بە چامەیەکی نەناسراوی ئەو کۆتایی پێ دێنم کە لەسەر کورد نوسیویەتی و تیایدا دەڵێت:
کوردەکە بەبیری دێتەوە کاتێ سەردانی دەکەم
بەیانیەکەی خۆی
کە دوری دەخاتەوە بەگێسکی تەپوتۆز...
تاریکی دەکشێت بەسەر ناسنامەکەیدا
ناسنامەکەم زمانمە، من زمانمم..
دڵم پەنگرە..
بەزمان سەرکەوتم بەسەر ناسنامەکەدا
بەکوردەکەم گوت: بەزمان تۆڵەت لە ئامادەنەبون کردەوە..
گوتی: نایێم بۆ بیابان
گوتم: هەروەها منیش..
بەلای (با)دا سەرنجم دا
ئێوارە باڵی کێشا..
ئێوارە باڵی کێشا..
...............

سەرچاوە: سایتی الوطن



01/02/2015 بینین: 51965
 
بۆچی ژنان په‌یوه‌ندی به‌ داعشه‌وه‌ ده‌که‌ن؟
بۆ هه‌ندێک له‌ ئافره‌تان له‌ عێراق و سوریادا، داعش شتێکیان پێشکەش دەکات هیچ کەسێکی تر ...
هه‌ده‌په‌ و ئاسایشی هه‌ڵبژاردن
هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنه‌كان گه‌رموگوڕیه‌كی زۆر به‌خۆیه‌وه‌ ده‌بینێت، یه‌كێك له‌و خاڵانه‌ی شایه‌نی گرنگی پێدانه‌ ئه‌و هێرشانه‌‌ بو له‌ چه‌ند ...
بۆچی پێویسته‌ دەستبەرداری وشەی ''تیرۆریزم'' بین؟
جه‌یمس م. دۆرسێی پێیوایه‌ که‌ دۆزه‌ره‌وه‌ی زۆرێک له‌ده‌وڵه‌تانی نوێی وه‌ک ئیسرایل، که‌ ده‌وڵه‌تێکی چالاکە لەشه‌ڕی دژه‌ تیرۆر‌و هاوپه‌یمانی ...
کاریگه‌ری سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مەریکا ‌له‌سه‌ر جیهانی ئیسلامیی چییه؟
جیهانی ئیسلامی چۆن ئازار ده‌چێژێت به‌ ده‌ست ده‌ستێوه‌ردانی وڵاتانی رۆژئاوا و پوکانه‌وه‌ی ناخۆیی، ئاوه‌هاش گۆڕانکاری تێیدا ئه‌سته‌مه‌....
کۆچی پێچەوانە
لە نامەی دکتۆراکەیدا بە ناونیشانی "تەنها چیاکان هاوڕێن"، لینا ئێکلوند، ئه‌ندامی کارایی سه‌نته‌ری توێژینه‌وه‌ی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست لەزانکۆی...
ئاینی ئیسلام خێراترینه‌ له‌ گه‌شه‌کردندا له‌جیهاندا
به‌پێی توێژینەوەیەکی نوێ، ئاینی ئیسلام خێراترین ئاینه‌ له‌ گه‌شه‌کردندا. سه‌نته‌ری توێژینه‌وه‌ی پیو ماوه‌ی شەش ساڵە سەرقاڵی لێکۆڵینەوەن...
سه‌رکرده‌کانی‌ عێراق و رۆژئاوا له‌ شه‌ڕکردن دژ به‌ داعش چی فه‌رامۆشی ده‌که‌ن
جۆردان ئۆڵمستێد پێیوایه‌ هه‌تاوه‌کو عێراقییه‌کان ستراتیجییه‌ک دانه‌هێنن و جێبه‌جێی نه‌که‌ن بۆ پاراستنی سنوری وڵاته‌که‌یان له‌گه‌ڵ سوریا، قۆناغی کۆتایی شه‌ڕه‌که‌یان دژ به‌ داعش درێژخایه‌ن و ئازاراوی ده...
نه‌خشه‌ی‌ ئیتنیكی‌‌و مه‌زهه‌بی‌ جیهانی‌ عه‌ره‌بی‌
نه‌خشه‌ی‌ سیاسی‌ ئێستای‌ نیشتیمانی‌ عه‌ره‌بی‌ له‌لایه‌ن ئیستیعماری‌ خۆرئاواوه‌ له‌دو سه‌ده‌ی‌ رابردودا دانراوه‌. ئه‌وه‌ی‌ ته‌ماشای‌ ئه‌م نه‌خشه‌یه‌ ...
ئاینده‌ی ئاژاوه‌یی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست
ئه‌و جۆره‌ ده‌وڵه‌ته‌ی ئێمه‌ پێی ئاشناین، له‌ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا له‌ لێواری ونبوندایه‌. ناکۆکی له‌ عێراق، سوریا، لیبیا و یه‌مه‌ن، ده‌ستێوه‌ردانی...
رۆڵی تورکیا وه‌ک یاریکه‌رێکی نا- تایفی له‌ سه‌قامگیری رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا
ئابوری و سیاسه‌تی ناوخۆیی تورکیا له‌ ماوه‌ی چه‌ند ساڵی پێشودا گۆڕانی دراماتیکی به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌ له‌ڕۆژ‌هه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا....
روه‌که‌ی تری تیرۆریزم
ئێمه‌ له‌ وڵاتێکدا ده‌ژین که‌ ئامێزی بۆ دیموکراسی لیبڕاڵی، یه‌کسانی ره‌گه‌زی، ئازادی راده‌ربڕین و ئازادی تاک کردوه‌ته‌وه‌،...
مه‌ترسی گه‌وره‌ ‌بۆ ئەردۆگان و کورد له‌ هه‌ڵبژاردنی داهاتودا به‌ڕێوه‌یه
له‌ هه‌ڵبژاردنه‌ په‌رله‌مانییه‌که‌ی تورکیا کە مانگی 7-2015 ئەنجامدەدرێت، مه‌ترسی گه‌وره‌ بۆ پارتی حکومڕانی دادو گه‌شه‌پێدان...
له‌ چاوه‌ڕوانی خراپتربونی شه‌ڕی دڕندانه‌ی تایفی له‌ عێراقدا
جارێکی تر له‌ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا، ده‌ستکه‌وته‌ کورتخایه‌نه‌کان هه‌ژمون به‌سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندییه‌ درێژ خایه‌نه‌کاندا ده‌سه‌پێنن. ...
به‌رخۆدانی پاڵه‌وانانه‌ی کورده‌کان دژ به‌ داعش
له‌ پارێزگای حه‌سه‌که‌ له‌ سوریا، له‌و شوێنه‌ی که‌ سنوری عێراق و سوریا تێکه‌ڵ ده‌بێت، شه‌ڕه‌ڤانانی یه‌کینه‌کانی پاراستنی گه‌ل (یه‌په‌گه‌) به‌ ...
جیهان له‌م هه‌فته‌یه‌دا؛ یه‌کسانی له‌ مافدا بۆ هه‌ندێک هێشتا فه‌راهه‌م نییه‌
(150) ساڵ دوای شه‌ڕی ناوخۆ له‌ئه‌مەریکادا، ژیان، ئازادی و گه‌ڕان به‌دوای به‌خته‌وه‌ری لای ئه‌فریقییه‌ ئه‌مریکییه‌کان به‌رده‌وام له‌ مه‌تریسدایه‌ ....
کورد بڕیار له‌ چاره‌نوسی تورکیا ده‌دات
له‌ مانگی 6-2015 دا، تورکیا بیست و چواره‌مین هه‌ڵبژاردنی گشتی خۆی ئه‌نجام ده‌دات بۆ بڕیاردان له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنی 550 ئه‌ندام په‌رله‌مانی نوێ...
كۆمه‌ڵگایه‌كی‌ داواكار به‌ بێ‌ به‌رهه‌م، یان كۆمه‌ڵگایه‌كی‌ به‌رهه‌م هێن بۆ به‌دیهێنانی‌ داواكاریه‌كان
له‌به‌رانبه‌ر داواكاری‌ پشتگوێخستنی‌ به‌رهه‌م هێنان‌و چالاكی‌ به‌رهه‌م هێنان شه‌پۆلێكی‌ ناڕه‌زایی‌ توند وڵاتی‌ گرتۆته‌وه‌، چونكە‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌...
ئایا سه‌ربه‌خۆیی كوردستان له‌ به‌رژه‌وه‌ندی سعودیه‌یه‌؟
روخانی‌ موسڵ له‌سه‌ر ده‌ستی رێكخراوی‌ داعش له‌ حوزه‌یرانی (2014) روداوێكی دابڕێنه‌ری‌ مێژوی خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌رٍاست بو كه‌ كاردانه‌وه‌كانی‌ نه‌ك له‌سه‌ر ئێستا،...
ئاکامی به‌هاری عه‌ره‌بی
پێشبینی دەکرا بەهاری عەرەبی ئاشتی، دیموکراسی و سەقامگیری نەک تەنها بۆ ئەو نەتەوانە بێنێت کە لێیەوە سەرچاوەی گرت...
هیوای‌ كورده‌كان بۆ دیموكراتیزه‌كردنی‌ توركیا
به‌دڵنیاییه‌وه‌ له‌مێژوی‌ توركیادا ئه‌بێته‌ ئایرۆنی‌ ئه‌گه‌ر كورده‌كان رۆڵێكی‌ گرنگ ببینن له‌ دیموكراتیزه‌كردنی‌ توركیادا...
ئەردۆگان و کێشەی کورد؛ هەنگاوێک بۆ پێشەوەو دو هەنگاو بۆ دواوە
قسەکانی ئەمدواییەی رەجەب تەییب ئەردۆگان سەبارەت بەوەی کە رایگەیاند: "شتێک نیە بە ناوی کێشەی کورد. ئەو شتە چیە ...
روناکیەکانی سەر سوریا ئاوابون، هەر وەک مرۆڤایەتی
رۆژئاوا خەریکی ئارامکردنەوەی دۆخی ئەسەدن، لەکاتێکدا ئەو هاوڵاتیانی سوریا کۆمەڵکوژ ئەکات و پەنای قەسابەکانی داعش ئەدات. هەمو ئەم شتانە بەناوی...
به‌رده‌وام به‌، رۆژه‌كه‌مم خراپكرد
به‌م قسه‌یه‌ ده‌ستپێده‌كه‌ین "هه‌ڵه‌كردن له‌ مرۆڤه‌وه‌یه‌، به‌خشین له‌ خوداوه‌نده‌وه‌" من ئه‌مه‌شی‌ بۆ زیاد ده‌كه‌م "نه‌زانی‌" زیاتر له‌ مرۆڤه‌وه‌یه‌وه‌ ئه‌نجامه‌كه‌ی‌ به‌ ده‌گمه‌ن...
نا بۆ پرسی‌ كورده‌كان!
سه‌رۆك ره‌جه‌ب ته‌یب ئەردۆگان وتی‌ "براكانم، هه‌رگیز گرفتێكیان نه‌بوه‌ وه‌ك پرسی كورده‌كان له‌م وڵاته‌دا. ئه‌مه‌ یه‌كێكه‌ له‌ ئه‌جێنداكانمان كه‌ كاری‌ به‌رده‌وامی‌ بۆ ئه‌كه‌ین"....
چی‌ چاوه‌ڕوانی‌ كورد ده‌كات؟
له‌ سه‌دهه‌مین ساڵڕۆژی‌ جه‌نگی‌ جیهانی‌ یه‌كه‌مدا، كه‌ تائێستا یادی‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌، ره‌نگه‌ گونجاو بێت له‌ ساڵیادی‌ دابه‌زینی‌ هاوپه‌یمانان له‌ ته‌نگه‌ی‌ ده‌رده‌نیل نزیك ببینه‌وه‌....
هەدەپە؛ بەشدارئەبێت یان بۆ دەرەوە؟
لەبەر رۆشنایی ئەو بابەتانەی ئەیزانین، گرنگترین پرسیاری هەڵبژاردنەکانی حەوتی مانگی حوزەیران ئەوەیە کە هەدەپە ئەتوانێت زیاتر...
لەدوای کۆبانی چی گۆڕا؟
کۆماری تورکیا لەسەر ناوبانگی عوسمانیەکان بنیات دەنرێتەوە، کە بە سەروەریەکان یان هەڵوەشانەوەی دەیان ساڵە...
كه‌ركوك گۆڕه‌پانی ململانێکانی دوای داعش
چاوه‌كان ئه‌مڕۆ هه‌مو له‌سه‌ر موسڵه، كه‌ پێده‌چێت هێزه‌كانی عێراق، له‌ ماوه‌یه‌كی كورتدا هێرشی بکەنەسەر. به‌ڵام دوای ئه‌و هێرشە...
سعودیە هاوکاری داعشی کردوە بۆ داگیرکردنی ناوچەکانی عێراق؟
رۆژنامەنوسێکی ئیرله‌ندی، له‌ ساڵی 1979 ه‌وه‌ په‌یامنێری رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌راستی Financial Times بوه‌و...
ئاو لەنەوت گرنگترە، با گرنگی پێبدەین
لەکۆتاییەکانی مانگی رابردو لە باشوری عێراق، زیاد لە (1500) كلیۆمەتر رێگامان بڕی، خەرمانەی زۆنگاوی گەورەمان دەهاتە پێش...
جەنگی سوریا.. شەڕێک بە سەرکردایەتی ئێران
لەگەڵ سەرهەڵدانی روداوەکانی سوریا، ئێران بە هەمو قورسایی خۆیەوە لە پشت رژێمی سوریاوە وەستا، بەڵێنیدا کە رێگە بە کەوتنی...
ئاو.. ستراتیژی‌ راوێژكردن، نه‌ك به‌فیڕۆدان‌ و هەڵگرتن
به‌هۆی‌ گۆڕانكاری‌ ئاووهه‌وا، ئه‌و پرۆژه‌ ئاودێریانه‌ی‌ وڵاتانی‌ دراوسێی‌ عێراق له‌سه‌ر هه‌ردو روباری‌ دیجله‌و فورات لێیانداوه‌، بڕی‌ ئه‌و ئاوه‌ی‌...
سوپای عێراق؛ ئامادەیەکی نائامادە لە شەڕی داعشدا
لە شەڕی دژی داعشدا، دەنگی چەکی هەموان دەبیسترێت، بەڵام چەخماخەی چەکی عێراق ونە لەو شەڕەدا، لەکاتێکدا ژمارەی ئەو سوپایە نزیکەی...
داعش له‌ زمانی خۆیانه‌وه‌ بناسه‌
ئه‌بوبه‌كری به‌غدادی ناوی راسته‌قینه‌ی (ابراهیم بن عه‌واد ئه‌لبه‌دری ئه‌لسامه‌رائیه‌) له‌ ساڵی 1971 له‌ شاری سامه‌را له‌ دایك بوه‌....
کوردو پەیدابونیان
زاراوەی میسری بلیمەتیێکی تایبەتی هەیە، ئەمە لەهەندێ گوزارشتیدا بەدیار دەکەوێت، کە زۆرجار چەند واتاو بەڵگەیەک لەیەک وشەدا کۆدەکاتەوە. لەڕاستیدا لەساڵی رابردو دەستمکرد بە هەڵچنینی هەندێ لەو وشە قوڵە جڵف...
ده‌رباره‌ی‌ عه‌لمانیه‌ت
قسه‌كردن ده‌رباره‌ی‌ عه‌لمانیه‌ت له‌چوارچێوه‌ی‌ بانگه‌وازی‌ چاكسازی‌ و دیموكراسیدایه‌، له‌سه‌روبه‌ندی‌ شۆڕشه‌كانی‌ به‌هاری‌ عه‌ره‌بی‌ و گه‌یشتنی‌...
مانای‌ سیاسه‌ت
مرۆڤ گیانله‌به‌رێكی‌ كۆمه‌ڵایه‌تیه‌: مه‌حاڵه‌ بتوانێت له‌گه‌ڵ غه‌یری‌ هاوشێوه‌كانی‌ بژی‌ و به‌سه‌ر غه‌یری‌ هاوشێوه‌كانیشیدا بكرێته‌وه‌. به‌ڵام له‌هه‌مانكاتدا ...
گۆڕانكاری‌ به‌سه‌ر بارودۆخماندا نایه‌ت، تا دان به‌كه‌موكوڕی‌‌و كێشه‌كانماندا نه‌نێین
كه‌من ئه‌و گه‌ل‌و وڵاتانه‌ی‌ وه‌ك ئێمه‌ هۆكاری‌ كێشه‌كانیان ده‌ده‌ن به‌سه‌ر كه‌سانی دیكه‌دا، به‌ڕاستی‌ ئێمه‌ ئاماده‌نین به‌رپرسیارێتی‌ کەموکوڕییەکانمان له‌ئه‌ستۆبگرین...
هەمومان پێکەوە ئەم رێگەیەمان بڕی
کۆماری تورکیا هەر لە سەرەتای دامەزراندنیەوە تا هەنوکە زۆر بەزمی و نزمی سیاسی بە خۆوە بینیوە. ئەوەی کە لەهەمویان گرنگترە دەکرێت بە دەسەڵات...
عەبادی: تەنانەت ئەگەر تیرۆریشم بکەن!
ئایا نامەکە بۆ نەیارەکانی بو، یاخود هاوڕێک بۆ هاوپەیمانەکانی، کاتێک چەند رۆژێک پێش ئێستا بەڕونی وتی تەحەدایان دەکەم تەنانەت ئەگەر ئەوە ببێتە ...
نوێترین هه‌واڵ...
(سبەى) خۆى نوێ دەکاتەوە
ئه‌مڕۆ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ و سه‌ركردایه‌تی‌ و ئه‌میری‌ كۆمه‌ڵ هەڵدەبژێردرێن
به‌رشه‌لۆنه‌ دوه‌م نازناوی ئه‌م وه‌رزه‌ی به‌ده‌ستهێنا
داعش زیندانی تەدمور دەتەقێنێتەوە
سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان: دەستور دەبێت سەقامگیری بەدیبهێنێت
لیژنەی دەستور هەفتەی چوارجار كۆدەبێتەوە
بان كی مۆن: 25 هەزار بیانی چونەتەناو گروپە تیرۆرستییەكانەوە
یەپەگە ئۆپەراسیۆنی دابڕینی داعش لە تورکیا و بەستنەوەی جزیرە و کۆبانی پێکەوە جێبەجێدەکات
بەڤیدیۆ؛ زەمینلەرزەیەک ژاپۆن دەهەژێنێت .. مەترسی تسۆنامییەکی دیکە دەکرێت
گۆڕێکی بە کۆمەڵی ئێزیدییەکان دەدۆزرێتەوە .. تەرمی (20) ژن و (33) منداڵ و پیری تێدایە
بەڤیدیۆ؛ سیناریۆکانی دابەش بونی عێراق
داعش هێرش دەکاتە سەر شاری حەسەکە
عه‌بادی: جیاوازی له‌ نێوان کەوتنی رومادی و موسڵدا هه‌یه‌
عەلی باپیر لە کۆنگرەی حیزبەکەیدا رەخنەی توند لە حکومەت دەگرێت
(20) سه‌ركرده‌ی داعش لە ئەنبار کوژران
پێشمەرگە شكست بە هێرشێكی داعش دەهێنێت
هەرێم و بیلاروسیا پرۆتۆکۆڵێکیان واژۆ کرد
بیرلسكۆنی: میلان نافرۆشین
باندێکی (10) کەسى دەستگیر دەکرێن
شاندێکى گۆڕان بۆ پشتیوانی کورد دەچێتە باکور
''لە ساڵێکدا بیانیه‌كانی ناو داعش بەرێژەى (70%) زیادیان کردوە''
یەک ملیۆن نەمام لە بەردەم مەترسیی وشکبوندان
بریمه‌ر داوا دەکات چەک بە کورد بدرێت
حوسیەکان پارێزگارى سەنعایان کوشت
ئێران دەستگیرکردنى چه‌ند تۆڕێكی‌ سه‌ر به‌ داعش رادەگەیەنێت
نەتەوە یەكگرتوەكان: 85 هەزار كەس لە رومادی هەڵاتون
واشنتۆن كوبای لە لیستی پشتیوانانی تیرۆر دەرهێنا
سەدان كۆچبەری نایاسایی لە كەناراوەكانی ئیتالیا رزگاردەكرێن
قەتەر لە بەغدا باڵیۆزخانە دەكاتەوە
پلاتەر بۆ جاری پێنجەم وەك سەرۆكی (فیفا) هەڵبژێردرایەوە
لەبارەی هەڵبژاردنەكەی (فیفا)وە
هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی فیفا كەوتە قۆناغی دوەم
مەرجەعیەتی شیعە: دورنییە جەنگێكی خوێناوی هەڵگیرسێت
''کۆمپانیاکانی نەوت ئامادەن بودجەی یەک ساڵی هەرێم بدەن''
سلێمانی؛ كۆنگرەی سێیەمی ئازادی ژنانی كوردستان بەڕێوەدەچێت
بەوێنە؛ سەردانی وەزیری دارایی بۆ لای خانەنشینان
هەولێر؛ سەندیكای پارێزەران بایكۆتی كۆنگرەی دادوەری دەكات
پسپۆڕێكی بواری تیرۆر: داعش تەنها لە شەڕی كۆڵان بە كۆڵان شارەزایە
سوریا؛ بەری نوسرە شاری ئیدلەب كۆنتڕۆڵ دەكات
كۆمەڵی ئیسلامی سێیەمین كۆنگرەی خۆی دەبەستێت
هەڵەبجە؛ روداوێکی هاتوچۆ پێنج کەسی کردە قوربانی
حەویجە؛ داعش هێزێكی تایبەت بە سزادانی ژنان پێكدێنێت
لیبیا؛ داعش گەورەترین بنكەی ئاسمانی لە شاری سەرت کۆنتڕۆڵکرد
یەمەن؛ هۆزە میلیەكان شاخی عەریش-یان كۆنتڕۆڵ كرد
جۆش ئارنست: ئەمەریكا بەرپرس نیە لە ئاسایشی عێراق