|
پێكڤه‌ژیان بێ ژییاتی نابه
|
محسن عه‌بدولره‌حمان
پێكڤه‌ژیان تێگه‌هه‌كێ نویه د په‌یوه‌ندیێن جڤاكی و نێڤده‌وله‌تی دا، ل سه‌ر بنیاتێ قه‌بولكرنا یه‌كتر یا فره نه‌ته‌وه‌یی، دینی، ره‌گه‌زی، تایفی... هاتییه ئاڤاكرن، پێكڤه‌ژیان ژ ئه‌نجامێ شه‌رێن نه‌ته‌وه‌یی و دینی و پاككرنا نڤشی وه‌كو جه‌نگا جیهانی یا ئێكێ و دویێ و كوشتارێن ئه‌رمه‌نییان و هولوكوستا جوهییان و شه‌رێ ناڤخۆیێ هیندوستانێ د ناڤبه‌را موسلمان و هندوسیان دا... په‌یدابویه، پیگڤه‌ژیان پشته‌ڤانییا زمانێ دانوستاندنێ و د هه‌ڤگه‌هشتن و هه‌ڤكاریێ د ناڤبه‌را گه‌ل و ملله‌تێن جودا دا دكه‌ت، هه‌لدده‌ت خاله‌كا هه‌ڤپشك په‌یدابكه‌ت و پره‌كا ڤێكراگه‌هشتن و نێزیكبونێ د ناڤبه‌رێ دا ئاڤابكه‌ت، بدیتنا من پێكڤه‌ژیان د ناڤ هه‌ر جڤاكه‌كی دا هه‌یه، ئه‌گه‌ر ئه‌و جڤاك د حاله‌ت و قۆناغێن مێژویی یێن ئاسایی دا ده‌ربازببیت.
گیانێ هه‌ڤكاریێ و لێكتێگه‌هشتنێ د ناڤبه‌را هاولاتییان دا د كریارا هۆڤانه‌یا ئه‌نفالكرن و كوجا ملیونی و سالێن درێژێن خه‌باتا چه‌كدارییا خه‌لكی كوردستانێ باشترین نمونه‌یه ل سه‌ر پێكڤه‌ژیانێ د ناڤبه‌را خه‌لكێ كوردستانێ دا ئه‌وێن ب سه‌دان ساله ب هه‌ڤرا ل گوند و باژێران ژیانه و دژین، تاكو دهاته گۆتن (ئه‌گه‌ر چار مالێن كورد ل جهه‌كی كومببن، پیشه‌كاره‌كێ ئه‌رمه‌ن دبیته یێ پێنچێ) و ئه‌گه‌ر حاله‌ته‌ك تاكانه یێ نیگه‌تیف جاران رودابن، ئه‌و د ناڤ ئێك گوند، ئۆجاخ تا مالباتان دا ژی چێدبن، كوردستان وه‌لاته‌ك هه‌مه ره‌نگه ژ نه‌ته‌وه و ئولێن جودا، سه‌رباری ده‌ربازكرنا قۆناغه‌كا درێژ د ڤی بواری دا، لێ مخابن هێژ هنده‌ك شوینه‌وار و ره‌فتارێن ده‌ماركێر جاران دهێنه بهیستن و كێمتر دهێنه دیتن، پتریا جاران بنیازه‌ك خراب ئه‌و كار دهێته مه‌زنكرن و په‌روازه‌كێ ژ قه‌بارێ وی مه‌زنتر دده‌نێ، برێكا لڤاندنا دلینییا خه‌لكێ ساده، وه‌كو ره‌فاندنا كچه‌كێ، دكه‌نه د په‌روازه‌ك دوژمنكارانه و پیلانگێریێ دا...
لێ پشكداریا ب سه‌دان كه‌س د خۆشی و نه‌خۆشیێن یه‌كتر دا هه‌ر به‌حس ناهێته‌كرن، بدیتنا من ئه‌ڤ زێده‌گاڤییه ژی ژ ئه‌نجامێ كاودانێ تایبه‌ت یێ كوردستانێ بو، كو بۆ چه‌ندین ئه‌گه‌ران دزڤریت وه‌كو پاشخانه‌یا جڤاكی و ره‌وشه‌نبیری یا خه‌لكێ كوردستانێ بتایبه‌ت د چه‌رخێ بوری دا و رۆلێ نیكه‌تیڤ یێ داگیركه‌ران كو ره‌وشه‌نبیرییه‌كا دوژمنكارانه و گیانێ دوبه‌ره‌كیێ د ناڤ خه‌لكێ دا به‌لاڤكربو، هه‌روه‌سا به‌رژه‌وه‌ندێن ده‌ره‌به‌گان و په‌یوه‌ندیێن عه‌شیره‌تگه‌ری و دینی، بۆ نمونه تانها ژی گوتارا رۆژا ئه‌ینی چ ژ كێم ئاگه‌هی یان ب مه‌به‌ست په‌یڤێن توندوتیژیێ تێدا دهێنه بهیستن، و ئه‌ڤه هه‌ڤدژه دگه‌ل كۆتنا قاره‌مان سه‌لاحه‌ددینێ ئه‌یوبی خۆدێ ژێ رازی بیت (دین بۆ خۆدێ و وه‌لات بۆ هه‌موان)، هه‌روه‌سا هه‌ڤڕكیێن د ناڤبه‌را ده‌ڤه‌رێن جودا دا و ئه‌ڤه نه تنێ دناڤ پێكهاتێن ئولی و نه‌ته‌وه‌یی دا هه‌یه، به‌لكو دناڤ ئێك پێكهات دا هه‌یه، بۆ نمونه هنده‌ك گوند یان عه‌شیره‌ت ژنا ناده‌نه لایێ دی، ئانكو خزمانیێ ل گه‌ل ناكه‌ن، ئه‌ڤه پتر ژ زێده‌گاڤیێ ڤه‌دگه‌ریته نه‌زانینێ، لێ خۆشبه‌ختانه ده‌نگێ داخوازكه‌رێن پێكڤه‌ژیانێ ژ ده‌نگێ ره‌وتێ توندره‌و بلند و كاریگه‌رتره؛ و پشكداریا ب كوم یا خه‌لكێ كوردستانێ د خۆشی و نه‌خۆشیێن یه‌كتر دا ڤێ چه‌ندی دیاردكه‌ت و دسه‌لمینیت.
لێ مخابن ژ ئه‌نجامێ هه‌ڤڕكییان ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ پارتێن سیاسی رۆله‌كێ نیكه‌تیڤ د ڤی بواری دا هه‌بویه و پێكڤه‌ژیانا خه‌لكێ كوردستانێ توشی مه‌ترسییه‌ك مه‌زن كرییه و هێژ شوینه‌وارێن وان هه‌ڤڕكییان دیارن، وه‌كو ده‌ڤه‌رێن ده‌ستهه‌لاتداریا كاگێری و سیاسی...، هه‌روه‌سا سیاسه‌تا مانده‌لكرنا یێ دی برێكا لێكڤه‌كرنا ده‌ستهه‌لاتێ و په‌سه‌ندا حیزبی ب گشتی مافێن هاولاتییان هاتنه تێكدان و ده‌رزه‌ك كور كه‌ڤته ته‌ڤنێ جڤاكی و پتر ژێك هاته دابڕین، باشترین جڤاكێن پێكڤه‌ژیان تێدا هه‌یی ئه‌و وه‌لاتن كو براستی قانون سه‌روه‌ره و مافێ هاولاتیبونێ بۆ هه‌ر تاكه‌كێ پاراستییه، ئانكو ده‌وله‌تا هاولاتیبونێ ژییاتییا نیشتمانی چێدكه‌ت به‌رۆڤاژی سیسته‌مێن دكتاتور متمانه‌یێ ل سه‌ر ئه‌مه‌كداریێ دكه‌ت، ژبۆ جڤاكه‌ك تێدا پێكڤه‌ژیان بكریار به‌رجه‌سته ببیت، بدیتنا من به‌ری هه‌ر تشتی پێویسته پێگیری ب گۆتنا (قانون سه‌روه‌ربیت) بهێته‌كرن و سه‌ركرده ل سه‌ر خۆ بجهبینین به‌ری ل سه‌ر هاولاتییان بسه‌پینین، ئانكو خۆ بۆ خه‌لكی بكه‌نه نمونه‌یێن باش (القدوه الحسنه)، هه‌روه‌سا ئازادی و سه‌ربه‌خۆیا ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری یا ره‌هایی بیت و په‌سه‌ندا حیزبی بئێكجاری بهێته هه‌لوه‌شاندن دا كه‌سێ خۆدان شیان جهێ هه‌ژی بگریت، به‌لاڤكرنا ره‌وشه‌نبیرییا لێبورین و پێكڤه‌ژیانێ ژ لایێ ده‌وله‌تێ ڤه بهێته په‌یره‌وكرن، پیڤه‌رێ دلسۆزی و ژییاتیێ هاولاتیبون بیت، نه ئه‌مه‌كداری بۆ كه‌سی و لایه‌نی. كو مخابن ئه‌مه‌كداریا دینی، عه‌شیره‌تی، حیزبی ...هه‌یه، لێ ژییاتییا نه‌ته‌وه‌یی و نیشتمانی گه‌له‌ك یا لاوازه.
|
|
|