بۆچی له‌ كێشه‌ی‌ كه‌ركوكدا كه‌مته‌رخه‌مبووین؟!

له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج

هه‌ندێكجار له‌ به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌دا كه‌ باس له‌ كه‌مته‌رخه‌میی‌ ده‌كرێت، له‌بری دانیشتن ‌و گفتوگۆ و له‌یه‌كترگه‌یشتن له‌وباره‌یه‌وه‌، بێ‌ هۆ هه‌ندێكمان هه‌ڵده‌چین، ده‌ستكاریكردنی‌ سنووری‌ جوگرافیی كه‌ركوك، ده‌ستكاریكردنێكی سیاسیی رووته‌ و زۆر جیاوازتره‌ له‌ ده‌ستكاریكردنی‌ سنووری‌ پارێزگاكانی‌ دیكه‌، تێكه‌ڵكردنی‌ كه‌ركوك ‌و ئه‌و شوێنانه‌ی‌ دیكه‌ له‌ چوارچێوه‌ی‌ رێگاچاره‌ی‌ مادده‌ی‌ 140دا له‌بنچینه‌دا بۆ ئه‌وه‌ بووه‌ كه‌ پرسی كه‌ركوكیش به‌ هه‌ڵپه‌سێراویی‌ بمێنێته‌وه‌.
دیاره‌ ئه‌وده‌م ئێمه‌ خوێندنه‌وه‌مان وه‌كو پێویست نه‌بووه‌، ئێستا بۆ به‌وه‌ قه‌ڵسبیین كه‌ ده‌وترێت له‌ كه‌ركوك، یان روونتر بۆ چاره‌سه‌ری‌ كێشه‌ی‌ كه‌ركوك، كه‌مته‌رخه‌میی‌ كراوه‌، ئێمه‌ ده‌مانتوانی‌ پرسی كه‌ركوك له‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ تێكه‌ڵكردن به‌ نه‌جه‌ف ‌و كه‌ربه‌لا و شوێنه‌كانی‌ دیكه‌ چاره‌سه‌ربكه‌ین، هه‌ر هیچ نه‌بووایه‌ ده‌مانتوانی‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ قه‌زا دابڕاو و داگیركراوه‌كانی‌ كه‌ركوك بكه‌ینه‌ دیفاكتۆ، له‌وه‌دا به‌ڕێز (جه‌لال جه‌وهه‌ر) راستده‌كات كه‌ كه‌ركوك به‌ پاره‌ و بڕیار چاره‌سه‌ر ده‌كرا، ئێستا كه‌ قه‌ره‌هه‌نجیر و شوان ‌و قادركه‌ره‌م بوونه‌ به‌ دیفاكتۆ و ئه‌گه‌ر خۆمان كێشه‌ بۆ خۆمان دروستنه‌كه‌ین، وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ كه‌ له‌سه‌ر سه‌رۆك شاره‌وانیی‌ ناحیه‌یه‌ك زه‌رد و سه‌وز پێكنایه‌ین ‌و ته‌نانه‌ت رێككه‌وتننامه‌ ستراتیژییه‌كه‌ش ناتوانێت ئه‌و گرفته‌ چاره‌سه‌ربكات، ده‌كرا چه‌مچه‌ماڵ‌ ‌و كفری ‌و كه‌لار و دووزخورماتووش كه‌ داوایه‌كی‌ جه‌ماوه‌ریی ‌و ئیدارییش له‌پشتیانه‌وه‌ بوو بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆسه‌ر كه‌ركوك، بكرایه‌ به‌ دیفاكتۆ، ئه‌مه‌ كه‌ له‌ ماوه‌ی‌ ده‌سه‌ڵاتی‌ (ئه‌نجومه‌نی‌ حوكم)دا نه‌كرا، دواتر ئه‌و رێگرانه‌ چی بوون، ئێستاش بڕوام وایه‌ ئه‌گه‌ر هێنده‌ نازی‌ تارق هاشمی ‌و هه‌ندێك ده‌موچاو و ره‌نگ ‌و رووی‌ دیكه‌ هه‌ڵنه‌گیرێت، بڕیارێكی ئازایانه‌ به‌سه‌ بۆ گێڕانه‌وه‌ی‌ ئه‌و شوێنانه‌ بۆ سه‌ر كه‌ركوك، دواتر ریفراندۆم ‌و راپرسیی ‌و سه‌رژمێرییه‌كه‌ی‌ ده‌كرێت با بكرێت، له‌ماوه‌ی‌ داهاتوودا كورد هه‌ر ته‌نێ‌ بتوانێت ئه‌وه‌ بكات، سه‌روه‌رییه‌كی‌ گه‌وره‌ بۆ مێژووی‌ خۆی تۆمارده‌كات، كه‌مته‌رخه‌میی‌ ئێمه‌ لێره‌دایه‌، له‌ كه‌ركوك هێنده‌ی‌ حزبه‌كان ئه‌مه‌ هه‌ر به‌ته‌نها حزبه‌ كوردییه‌كان ناگرێته‌وه‌ كه‌ حاكمن، هێنده‌ حكومه‌ت دیاری نییه‌، من زۆرجار وتوومه‌ له‌ بواری‌ ئاسایش ‌و رێكخستنه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كاندا، مه‌ڵبه‌ند ‌و لقی‌ یه‌كێتیی ‌و پارتی‌ گه‌ر پێكه‌وه‌ یان لانیكه‌م به‌یه‌ك به‌رنامه‌ كاربكه‌ن، ده‌توانن رۆڵێكی دیار بگێڕن، به‌ڵام له‌ بواری‌ ئیداره‌ و به‌ڕێوه‌بردنی‌ ئیدارییدا ناكرێت ده‌ست له‌ هه‌موو شتێك وه‌ربده‌ن، ده‌ستوه‌ردان له‌ هه‌موو شت، خۆكردنه‌ ئیداره‌ و حاكمی‌ دابه‌شكردنی‌ زه‌وی ‌و خۆهه‌ڵقورتاندن له‌ داموده‌زگاكان ‌و...هتد، له‌مه‌شدا بووینه‌ مایه‌ی كه‌مته‌رخه‌مییه‌كی‌ زۆر، كه‌مته‌رخه‌مییه‌ك لانیكه‌م له‌و رووه‌وه‌ كه‌ ئێمه‌ش بووینه‌ هۆكارێك بۆ شێواندنی‌ په‌یوه‌ندییه‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان.
 كاتێك ده‌وترێت كه‌ركوك به‌ پاره‌ ده‌كرێت چاره‌سه‌ر بكرێت، مه‌سه‌له‌ ئه‌وه‌ نییه‌ كه‌ تۆ هه‌زاران به‌رخۆر و ته‌وه‌زه‌ل بكه‌یته‌ مووچه‌خۆر، مووچه‌خۆری بێكار، مه‌سه‌له‌ ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و پاره‌یه‌ تا چه‌ند ده‌توانێت كه‌ركوك بكاته‌وه‌ كه‌ركوكێك كه‌ شه‌مسه‌دینه‌ سامییه‌كه‌ی‌ ئه‌م زه‌مانه‌ پێیدا تێپه‌ڕێت، به‌ هه‌مان زمانی‌ شه‌مسه‌دینه‌ سامییه‌كه‌ی‌ ئه‌و سه‌رده‌مه‌ قسه‌بكات.
كه‌مته‌رخه‌مییه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ كورد له‌كه‌ركوكدا ئه‌وه‌یه‌ كه‌ نه‌مانتوانیوه‌ وه‌كو پێویست گروپه‌ جیاوازه‌كانی‌ ئیداره‌كانی‌ كه‌ركوك ئاشتبكه‌ینه‌وه‌، ئه‌وه‌ نزیكه‌ی‌ ساڵێكه‌ دوو گروپی سه‌ره‌كیی له‌ كه‌ركوك تۆراون له‌ ئه‌نجومه‌ن، كوا كه‌ی‌؟! سه‌رۆكایه‌تیی‌ كۆمار، ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران، جێگری سه‌رۆك وه‌زیر له‌ به‌غدا بانگیكردن ‌و له‌ هۆكاری‌ ئه‌و تۆرانه‌ی‌ پرسی، ئێمه‌ له‌ به‌غدا له‌ دوو پۆستی‌ وه‌زاریی‌ چاوپۆشیمان كرد له‌به‌ر خاتری‌ وه‌زاره‌تی‌ ده‌ره‌وه‌، ئێستا بۆ له‌ كه‌ركوك ئه‌وه‌ ناكه‌ین؟! بۆ كورد كه‌ركوك گرنگتره‌ یان به‌غدا؟، ئه‌گه‌ر تۆرانی‌ ئه‌و گروپانه‌ بۆ پۆسته‌، با تاقیانبكه‌ینه‌وه‌، خۆ ئه‌گه‌ر هه‌ر بیانووی‌ رووته‌ و له‌پشته‌وه‌ ده‌ستێك هه‌یه‌، ئه‌وه‌ی‌ كه‌ بووه‌ به‌ نه‌ریت هه‌میشه‌ بیر له‌وه‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌ كه‌ بیردۆزه‌ی‌ پیلان هه‌یه‌ وه‌ك عه‌ره‌به‌كه‌، با ئه‌وه‌ش ئاشكرابێت. ناكرێت پێمانوابێت له‌ كه‌ركوك كه‌مته‌رخه‌م نه‌بووین، ره‌نگه‌ ساده‌ترین لێكدانه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌مته‌رخه‌میمان هه‌یه‌ له‌ كه‌ركوك، ئه‌وه‌بێت كه‌ ئێستاش نازانین بۆ و له‌سه‌ر چی لێپرسینه‌وه‌ ده‌كه‌ین.

 


23/09/2007 بینین: 9723
وتاره‌کانی تری نوسه‌ر
هەدەپەو هه‌ڵبژاردن‌ لەتوركیا...
چیرۆكه‌كانی‌ به‌هه‌ده‌ردان...
وه‌زیری‌ دارایی‌ باش ده‌كات ...
كه‌ركوك له‌به‌رده‌م گۆڕانكاریه‌ نوێیه‌كه‌دا ...
كوردو ئه‌رمه‌ن لێكچون و جیاوازی ...
بۆ شه‌ڕی‌ ناوخۆ!...
ئه‌نفال و كاریگه‌ریه‌كانی‌ له‌سه‌رخۆ بژێوی‌ و خۆخاوه‌نی‌
ئه‌نفال و رۆژئاوا...
دیسان نه‌وته‌كه‌ی كه‌ركوك ...
داعش له‌ پارله‌ماندا...
هه‌ڵه‌بجه‌ كوێی دنیایه‌ ...
نه‌ورۆزی ئه‌مساڵ له‌ ئامه‌د...
راپه‌ڕین چی‌ نه‌كرا ...
حه‌شدو داعش درنجه‌كانی سه‌رزه‌مین ...
ئینساندۆستی گێلانه‌ ...
خه‌ریك بو گه‌مه‌ی ده‌ربڕینه‌...
میلیشیا وه‌ك هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی به‌رده‌وام ...
كه‌ركوك به‌ مرۆیی كردنه‌وه‌ی قوربانی ...
30ی 1 و خه‌مه‌ كوردیه‌كان ...
ریشه‌ و رایه‌ڵه‌كانی داعش ...
چی كۆمانده‌كاته‌وه‌...
وه‌زاره‌تی‌ دارای‌ و كۆمپانیاكانی‌ حیزب ...
وه‌ته‌نیات و به‌یاننامه‌ ...
شیعه‌ له‌م دیوی‌ ده‌رگاكه‌ ...
كه‌ركوك له‌ 2015دا ...
ساڵێكی‌ تریش! ...
كه‌ركوك له‌نێوان خیانه‌تلێكردن و خێر پێكردنا ...
كه‌ركوك راستكردنه‌وه‌ی‌ هه‌ندێ‌ هه‌ڵه‌ ...
واژوه‌كه‌ی ته‌ها زه‌نگه‌نه‌ و واژوه‌ ونه‌كان ...
ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ شۆڕیجه ‌و میدیای‌ كوردی‌ ...
جه‌نابی سه‌رۆك سه‌یرمكه‌!...
ناوچه‌ دابڕێنراوه‌كان و پارله‌مانی‌ كوردستان ...
ئاواییه‌ بێنازه‌كان ...
كه‌مال فواد له‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ سیاسه‌ت ...
خورماتو و حه‌مرین هی‌ خه‌ڵكه‌كه‌ین نه‌ك میلیشیاكان ...
ئه‌گه‌ر به‌غدا هه‌ر وابكات ...
ئه‌ردۆگان و ژماره‌ ...
كێشه‌ی‌ كۆچپێكراوان و چۆنێتی‌ چاره‌سه‌ر ...
نوسینگه‌ی‌ كه‌ركوكی‌ پارله‌مان و ئازاری‌ كه‌ركوكیه‌كان ...
به‌ردو گوڵ ...
ژن لای‌ یه‌په‌گه‌ و داعش ...
ئێزدیه‌ خۆپارێزه‌كان ...
لۆخۆیان دڕ و لۆ وی‌ دی‌ كڕن ...
ئه‌مه‌ش بگێڕنه‌وه‌...
عێراق به‌رپرسیاره‌تی‌ به‌رانبه‌ر پێكهاته‌كان؛ ئێزدیه‌كان به‌نمونه‌...
خۆری‌ ئێزیدی‌ توڕه‌یه‌ ...
داعش و شه‌نگال
هه‌ندێ‌ زانیاری‌ گرنگ له‌باره‌ی‌ شه‌نگال و ئێزدیه‌وه‌:...
ده‌نگه‌كانی‌ سلێمانی‌ ...
موچه‌ و مرۆڤ ...
خوێنی‌ كه‌ركوكیه‌كان ...
ئامرلی‌ و لینینگراد ...
ئه‌وه‌ی‌ پێشمه‌رگه‌ ده‌یكات...
رۆژئاوای‌ كوردستان خه‌مێكی‌ فه‌رامۆشكراو ...
وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌ چی‌ بكات؟...
بتی‌ خۆكرد...
جینۆساید و ئازاری‌ هیندیه‌ سوره‌كان...
قه‌یران باوكی‌ درۆ و دزی‌...
قه‌ندی‌ تاڵ ...
ناوچه‌ دابڕێنراوه‌كان و بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ...
نه‌وت له‌ ته‌عریبه‌وه‌ بۆ ته‌تریك ...
بانگه‌شه‌ی‌ ده‌وڵه‌ت و ماڵه‌باجێنه‌...
سیاسه‌تی‌ تاریك ...
سۆرانی‌ مامه‌ حه‌مه‌تان بیره‌ ...
نه‌ریتی‌ بێمنه‌تی‌...
كوردو هه‌ڵبژاردن ..تیڤاڵ و مه‌كسی‌ كوده‌ری‌ ...
شێره‌ژنێك له‌ناو دادگا ...
تۆڵه‌ی‌ خه‌ڵك ...
ئازاره‌كانی‌ كه‌ركوكی‌ بون...
كۆرو مۆرو نابۆكۆ ...
داشه‌ هاره‌
نه‌وت به‌ره‌و كوێمان ده‌بات؟ ...
با بیبه‌ینه‌ سه‌ر...
نیوه‌ی‌ فیلمه‌كه‌ ...
ئاشبه‌تاڵی‌ پێمه‌كه‌ن ...
داعش و خودا...
گۆڕان و حكو‌مه‌ت ...
نه‌وت و نه‌گبه‌تی‌...
كه‌ركوك له‌ بارودۆخێكی‌ تردا ...
ته‌قه‌ی‌ كورد له‌ كورد ...
هه‌رێم خورمژی‌ ده‌وێت...
مامۆستا محه‌مه‌د عه‌لی‌ محه‌مه‌دیان و مامۆستاكانی‌ تر...
پێشمه‌رگه‌ و موچه‌...
بۆ فریشته‌كه‌ی‌ رۆژئاوا...
داعش و ساڵی‌ نوێ‌ ...
نامه‌یه‌ك بۆ ئامه‌د...
خوێن و گه‌نده‌ڵی‌...
كاوه‌ و سۆران و سه‌رده‌شت و دایكانی‌ ئێمه‌...
نه‌وت و ئه‌نفال...
خورماتو سه‌عدیه‌ی‌ بێخاوه‌ن...
پۆستی‌ پارێزگاری‌ سلێمانی‌ و پرسی‌ هه‌ڵبژاردن...
كه‌ركوك له‌نێو یاسا و بڕیاره‌كاندا...
هه‌ڵبژاردنی‌ پیس ...
قامچی‌ و قانون ...
خه‌مێك بۆ كه‌ركوك ...
ئازایه‌تی‌ و خۆ خاوه‌نی‌ ...
هه‌ڵبژاردن و په‌یمانی‌ شه‌ره‌ف ...
ئه‌وه‌ی‌ بارزانی‌ ده‌یڵێت وایه‌...
یه‌خه‌ی‌ كامتان بگرین یه‌كێتی‌ و پارتی‌...
كورد له‌ ناوچه‌ دابڕێنراوه‌كان چی‌ بكات؟...
ئۆپۆزسیۆن و كۆنگره‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌...
له‌ق له‌قه‌كان و شه‌هیده‌كانی‌ شه‌ڕی‌ ناوخۆ...
رۆڵی‌ كۆكه‌ره‌وه‌...
سه‌دوچل به‌ره‌وكوێ‌ ...
كۆیله‌كردن ...
بارزانی‌ شه‌مه‌نه‌فه‌ره‌كه‌ به‌ره‌و هه‌ڵدێر ده‌بات...
مه‌حمود یاسین بۆ كوێ‌ ده‌به‌ن...
كونسڵگه‌ری‌ فه‌ره‌نسا و درۆ...
ئاپۆ و ئاگربه‌ست...
باوكێ‌ له‌ قه‌یتول...
ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ دوبز...
پوره‌ حه‌به‌...
17ی‌ شوبات و یه‌ك دوقسه‌ی‌ تر...
سته‌مكردن له‌ شه‌هید...
وه‌همی‌ چاكسازی‌...
دیسان وه‌زاره‌تی‌ كاره‌ساته‌ سروشتییه‌كان...
ناو وه‌ك كێشه‌یه‌كی‌ قانونی‌ ...
نهێنی‌ نه‌فره‌ته‌كه‌...
نوكته‌ی‌ كوردی‌ ...
های‌ له‌وه‌...
بۆچی‌ پێویسته‌ پشتگیری‌ پارێزگار بكه‌ین؟ ...
كه‌ركوك و خوێندن و زمانی‌ كوردی‌ ...
كورسی‌ و سه‌رۆك...
داود ئۆغڵو له‌ كه‌ركوك...
بارزانی‌ و رای‌ گشتی‌...
خورماتوی‌ بێ‌ خاوه‌ن...
كوردستانیبونی كه‌ركوك له‌ڕوی دابه‌شبونی دانیشتوانه‌وه‌...
بارزانی و موقته‌دا...
لەنێوان عێراقەكەی سەدام و عێراقەكەی ئەمه‌ریكادا...
كۆنگرەی گۆڕە بەكۆمەڵەكان و عێراقیبون...
"خاكی‌ داگیركراو"...
هەڵەكە لە كوێدایە؟...
ئه‌رێ‌ به‌ڕاست كه‌س رقی‌ له‌ سه‌رۆكه‌؟...
میدیا ‌و مه‌یمون...
"سه‌رۆك، نه‌وته‌كه‌ ده‌ڕوات"...
روه‌ سوره‌كانی ده‌سه‌ڵات...
عێراق‌و پینه‌ی‌ سیاسی‌...
كه‌ركوك‌و ته‌عریب‌و پایته‌ختی‌ رۆشنبیری‌ ...
برینی ئه‌نفال له‌نێوان ساڕێژكردن‌و كولانه‌وه‌دا...
په‌رله‌مانی‌ عاجباتی‌ ...
سه‌دو چل‌و په‌رله‌مانی كوردستان...
ئه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵات نایه‌وێت بیزانێت...
نوێترین هه‌واڵ...
(سبەى) خۆى نوێ دەکاتەوە ...
ئه‌مڕۆ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ و سه‌ركردایه‌تی‌ و ئه‌میری‌ كۆمه‌ڵ هەڵدەبژێردرێن...
به‌رشه‌لۆنه‌ دوه‌م نازناوی ئه‌م وه‌رزه‌ی به‌ده‌ستهێنا...
داعش زیندانی تەدمور دەتەقێنێتەوە...
سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان: دەستور دەبێت سەقامگیری بەدیبهێنێت...
لیژنەی دەستور هەفتەی چوارجار كۆدەبێتەوە...
بان كی مۆن: 25 هەزار بیانی چونەتەناو گروپە تیرۆرستییەكانەوە...
یەپەگە ئۆپەراسیۆنی دابڕینی داعش لە تورکیا و بەستنەوەی جزیرە و کۆبانی پێکەوە جێبە...
بەڤیدیۆ؛ زەمینلەرزەیەک ژاپۆن دەهەژێنێت .. مەترسی تسۆنامییەکی دیکە دەکرێت...
گۆڕێکی بە کۆمەڵی ئێزیدییەکان دەدۆزرێتەوە .. تەرمی (20) ژن و (33) منداڵ و پیری تێ...
بەڤیدیۆ؛ سیناریۆکانی دابەش بونی عێراق...
داعش هێرش دەکاتە سەر شاری حەسەکە...
عه‌بادی: جیاوازی له‌ نێوان کەوتنی رومادی و موسڵدا هه‌یه‌ ...
عەلی باپیر لە کۆنگرەی حیزبەکەیدا رەخنەی توند لە حکومەت دەگرێت...
(20) سه‌ركرده‌ی داعش لە ئەنبار کوژران...
پێشمەرگە شكست بە هێرشێكی داعش دەهێنێت...
هەرێم و بیلاروسیا پرۆتۆکۆڵێکیان واژۆ کرد...
بیرلسكۆنی: میلان نافرۆشین...
باندێکی (10) کەسى دەستگیر دەکرێن...
شاندێکى گۆڕان بۆ پشتیوانی کورد دەچێتە باکور ...
''لە ساڵێکدا بیانیه‌كانی ناو داعش بەرێژەى (70%) زیادیان کردوە''...
یەک ملیۆن نەمام لە بەردەم مەترسیی وشکبوندان...
بریمه‌ر داوا دەکات چەک بە کورد بدرێت ...
حوسیەکان پارێزگارى سەنعایان کوشت ...
ئێران دەستگیرکردنى چه‌ند تۆڕێكی‌ سه‌ر به‌ داعش رادەگەیەنێت ...