ره‌شبینیه‌ك: مه‌ترسیه‌كانی شورای حیزب

چیا عه‌باس

هه‌ڵبژاردن و ده‌ره‌نجامه‌كانی له‌ كوردستان بازاڕی رۆژنامه‌گه‌ری حیزبی و سه‌ربه‌خۆ و چاودێرانی سیاسی و سیاسه‌تمه‌دارانی هێناوه‌ته‌ جۆش و خرۆش.

به‌شێك له‌لێدوان و شیكردنه‌وه‌كان، به‌تایبه‌ت حیزبییه‌كان، پێش هه‌ڵبژاردن و تا ئه‌م چركه‌یه‌ش هه‌ڵبژاردنیان به‌ چاره‌نوسساز پێناسه‌ده‌كرد و به‌شێكی تریش خه‌مسارد و وه‌ك رۆتینێك له‌ پرۆسه‌ی سیاسی له‌ عێراقی پاش سه‌دامدا هه‌ڵیان ده‌سه‌نگاند. له‌ بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردندا دۆخی سیاسی كوردستان به‌هیوا و خواست و پلان و عه‌سای سحری بۆ چاره‌كردنی كێشه‌كانی نه‌ته‌وه‌كه‌مان ته‌نرابو. به‌گشتی ئومێدێكی زۆری لێڵ‌ و ته‌ماوی ئاسۆی سیاسیمانی ته‌نیبو.

ئومێدێك ده‌سكردی گه‌مه‌ و فانتازیای سیاسی و و ێناكردنی واقیع به‌خواست و ته‌مه‌نای خاوه‌نه‌كه‌ی كرۆكی كه‌ش و هه‌وای هه‌ڵبژاردن بو.

وه‌ك ده‌وترێت له‌ سیاسه‌تدا ئه‌نجام گرنگه‌، با سه‌یرێكی نه‌خشه‌ی سیاس تازه‌ی كوردستان بكه‌ین و له‌و سه‌رچاوه‌یه‌شه‌وه‌ ئه‌و نه‌خشه‌یه‌ به‌ به‌غدا و ئه‌گه‌ره‌كانی ئاینده‌وه‌ گرێبده‌ین.

شورای حیزب و به‌رگی نه‌ته‌وه‌یی:
پارتی له‌م هه‌ڵبژاردنانه‌دا براوه‌ی یه‌كه‌مه‌ و هێزه‌كانی ئۆپزسیۆنیش به‌گشتی له‌ كوردستان پێگه‌ی خۆیان به‌هێزكردوه‌. یه‌كێتی و گۆڕانیش (دو ركابه‌ره‌ سه‌رسه‌خته‌كه‌ی یه‌كتر) له‌شوێنی خۆیاندا و له‌ ناوچه‌ی سه‌وزی جاراندا چه‌قیون.

مانا سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كان و كاریگه‌ریه‌كانی ئه‌م ئاكامه‌نه‌ی هه‌ڵبژاردن چین له‌سه‌ر دۆخ و نمونه‌ی حوكمڕانیمان له‌ ئێستا و ئاینده‌دا؟.

ئه‌وه‌ی مایه‌ی تێڕامانینه‌ پارتی ئه‌و سه‌ركه‌وتنه‌ی له‌و ناوچانه‌ی له‌كۆنه‌وه‌ له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتیدان تۆماركردوه‌ و له‌ ناوچه‌كانی تری كوردستان به‌ كه‌ركوكیشه‌وه‌ به‌گشتی لاوازه‌ و له‌هه‌ندێك شوێنیشدا پاشه‌كشه‌ی كردوه‌. یه‌كێتی له‌و ناوچانه‌ی پارتی توشی شكستێكی گه‌وره‌ بوه‌ و له‌ پایته‌ختی هه‌رێمدا دوچاری نسكۆیه‌كی زۆر ئازارده‌ر بوه‌. بێجگه‌ له‌ هه‌ڵه‌ ته‌كنیكیه‌كانی یه‌كێتی له‌ژماره‌ی كاندیده‌كانی و میكانیزمی ده‌نگدان و ئافاتی ته‌كه‌تولی ناوخۆی و ستراتیژیه‌تی چه‌وتی دژایه‌تیكردنی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان، هۆكارێكی سه‌ره‌كی تری ئه‌و شكستیه‌ی پارتی هاوپه‌یمانیه‌تی.

ده‌ره‌نجامه‌كانی دو هێزه‌ ده‌سه‌ڵاتداره‌كه‌ له‌و دو ناوچه‌یه‌ ئه‌گه‌ر راسته‌وخۆش پێمان نه‌ڵێن، ئه‌وا ئه‌و بیرۆكه‌یه‌ زیندوده‌كه‌نه‌وه‌، كه‌ ئه‌م دو هێزه‌ شورایه‌كی به‌رزی سه‌ختی سیاسی و رێكخراوه‌ییان له‌سه‌ر سنوره‌كانی ناوچه‌كانیان به‌رزكردۆته‌وه‌ و خه‌ڵكی ئه‌و ناوچانه‌ش هێزی ده‌سه‌ڵاتدار له‌ناوچه‌كه‌ی خۆی به‌هێز و نوێنه‌ری لۆكاڵی خۆیان ده‌زانن و سه‌رجه‌م دروشمه‌ نه‌ته‌وه‌یی و كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كانی ئه‌و دو هێزه‌ كاریگه‌ریه‌كی ئه‌وتۆیان له‌سه‌ر دانیشتوانی ناوچه‌كانی ئه‌وی تریان نه‌بوه‌. كاڵبونه‌وه‌ی به‌رگی نه‌ته‌وه‌یی ئه‌و دو هێزه‌ له‌ئاستی گشت باشوری كوردستان و قه‌تیسبونیان وه‌ك دو هێزی لۆكاڵی به‌شێوه‌ی میرنشینه‌ كۆنه‌كانی مێژو شیانی توێژینه‌وه‌ و هه‌ڵوه‌سته‌ی سیاسی جدین. له‌هه‌مان كاتیشدا ئه‌م ده‌ره‌نجامانه‌ سه‌ره‌تای زیندوبونه‌وه‌ی لۆژیكانه‌ی شه‌ڕی ساردی نێوان ئه‌و دو هێزه‌ن. كاتێك هێزی براوه‌، پارتی، یا زه‌ره‌رمه‌ند، یه‌كێتی، به‌رژوه‌ندیه‌كانییان له‌ئاستی ناوچه‌كه‌ و عێراق و كوردستان به‌ ئاڕاسته‌یه‌كی جیاواز له‌وه‌ی له‌ سه‌ری رێكه‌وتبون و راهاتبون ببه‌ن، ئه‌وا مه‌ترسی جدی له‌م هاوكێشه‌ تازه‌یه‌ چاوه‌ڕوان ده‌كرێت.

"كوله‌مه‌رگی" رێككه‌وتنامه‌ی شه‌راكه‌ت:
لوتكه‌ی ده‌سه‌ڵاتی پارتی به‌ئاشكرا و به‌نهێنی كاری كردوه‌ تا پێگه‌ و كاریگه‌ری و گرێ كوێره‌ی "رێككه‌وتنامه‌ی ستراتیژی" له‌گه‌ڵ‌ یه‌كێتی دا به‌ چه‌قۆیه‌كی تیژی "دیموكراسی" شه‌ته‌ك و ته‌نك و بێ هێزبكات. به‌بۆچونی به‌شێكی به‌هێز له‌ ده‌سه‌ڵاتدارانی پارتی لاوازبونی (نه‌ك مه‌رگی) ئه‌م "رێككه‌وتنامه‌یه‌" له‌م كاتانه‌دا چه‌ندین ده‌روازه‌ی گه‌وره‌ و به‌هێز له‌ئاستی عێراق و ناوچه‌كه‌ و دونیا بۆ پارتی واڵاده‌كات و له‌ئاستی كوردستانیش ده‌بێته‌ گه‌مه‌كه‌ری ژماره‌ یه‌ك، به‌مه‌رجێك له‌هه‌مان كاتدا ده‌سه‌ڵاتدارانی یه‌كێتی به‌هه‌ندێك پشتگیری سیاسی له‌ عێراق و بودجه‌ و پله‌وپۆست له‌ كوردستانیش رازی بكات.

یه‌كێتیش له‌لای خۆیه‌وه‌ سه‌رقاڵی كێشه‌كانی ناوخۆی و گۆڕان بوه‌ و لای وابو به‌ لاوازكردنی گۆڕان و هێزه‌كانی تری ئۆپزسیۆن به‌تیرێك چه‌ند نیشانێك ده‌پێكێت. له‌پێشه‌كیانه‌وه‌ تۆڵه‌كردنه‌وه‌ی شكسته‌كه‌ی ساڵی پار، دوه‌م هه‌ڵساندنه‌وه‌یه‌كی په‌له‌ی پێگه‌ی رێكخراوه‌یی و جه‌ماوه‌ری و له‌ مه‌قامێكی تریشدا لای وابو خۆبه‌ستنه‌وه‌ی توندی به‌ هاوپه‌یمانی كوردستانیه‌وه‌ زامنی ده‌سه‌ڵات و پێگه‌ و حوكمڕانی بۆ ده‌كات و پارتی ناچاره‌ له‌ شایی و شیندا ده‌ست له‌ناو ده‌ستی بكات. زۆربه‌ی بۆچونه‌كانی یه‌كێتی ئامانجه‌كانیان نه‌پێكا. دوای ئاشكرابونی ده‌ره‌نجامه‌كانی لیستی هاوپه‌یمانی له‌ هه‌ولێر و دهۆك ده‌سه‌ڵاتدارانی یه‌كێتی دركیان كرد كه‌ پێگه‌ و ده‌سه‌ڵاتیان خزێنراوه‌ته‌ جوگرافیایه‌كی سیاسی و به‌شه‌ری به‌رته‌سك و تاڕاده‌یه‌ك گه‌مارۆدراو و ته‌نراو به‌ ئۆپوسزیۆنی كوردی و كێشه‌ی پ.ك.ك و كه‌مایه‌تیه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌كان له‌ كوردستان، به‌كورتی عه‌ره‌ب وته‌نی (بوئره‌یه‌كی ساخن). ئێستا یه‌كێتی سه‌ركه‌وتنی له‌ كه‌ركوك، بێگومان سه‌ركه‌وتنێكه‌ بۆ نه‌ته‌وه‌ی كورد، كردۆته‌ كارتێكی سیاسی بۆ به‌ده‌ستهێنانه‌وه‌ی پێگه‌ و پۆست و ده‌سه‌ڵاته‌كان. وا ده‌ریش ده‌كه‌وێت قورسایی ئه‌م ئه‌ركانه‌ی به‌ ته‌نیا له‌ئه‌ستۆی خۆی گرتبێت و ئومێد و پلانه‌كانی به‌ "رێككه‌وتنامه‌ی ستراتیژ"ی و "هاوپه‌یمانی كوردستان"ی رو له‌كزبونه‌. به‌هه‌ڵسه‌نگاندنی زۆر له‌ بایه‌خداران ئه‌مه‌ مافێكی ره‌وای خۆیه‌تی پاش ئه‌و "پاشقوله‌ دیموكراسیه‌ی" هاوپه‌یمانه‌كه‌ی لێیگرت.
 
ئۆپزسیۆنی ئیسلامیش له‌ناوچه‌كانی ده‌سه‌ڵاتی پارتی گه‌شه‌یه‌یه‌كی كه‌میان كردوه‌ و بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان له‌ده‌ڤه‌ری هه‌ولێر توانیویه‌تی پێگه‌ی پێشوی خۆی بپارێزێت. ئه‌م دابه‌شبونه‌ی كوردستان به‌سه‌ر ئه‌و ره‌نگه‌ سیاسیه‌ نه‌گونجاوانه‌دا و برینداركردنی مه‌به‌ستداری یه‌كێتی له‌ هه‌ولێر و بادینان و به‌شێك له‌ناوچه‌ دابڕاوه‌كان یه‌كێكه‌ له‌ گه‌وره‌ترین مه‌ترسیه‌كان له‌سه‌ر پاشهاتی نمونه‌ی حوكمڕانی كورد.

ئه‌م مه‌ترسیه‌ له‌ چ سه‌رچاوه‌یه‌كه‌وه‌ هه‌ڵقوڵاوه‌؟
باشوری كوردستان له‌مێژودا نامۆ بوه‌ به‌ دیموكراسی و له‌ ئێستادا سه‌رقاڵی دیموكراسیه‌تێكی پاوانكراو و گه‌مارۆدراو به‌ دوژمن و داگیركه‌ره‌ و هه‌ندێك بواری گرنگی ئه‌و دۆخه‌ی كوردستان به‌ دیموكراسیه‌تی عه‌ره‌بی و تایفی و ئاینیی و ته‌وافقی له‌به‌غدا گرێدراوه‌. به‌غدادێك به‌درێژایی مێژو و ئێستاشی له‌گه‌ڵدا بێت مۆڵگه‌ی به‌هێزی دكتاتۆر و خوێنرێژ و فاشیست و توندڕه‌وه‌كانی نه‌ته‌وه‌یی و مه‌زهه‌بی و ئایینی بوه‌. دۆسته‌كانی كورد له‌ به‌غدا ئه‌گه‌رچی به‌ژماره‌ كه‌مبون، به‌ده‌سه‌ڵاتیش هیچیان له‌ده‌ست نه‌هاتوه‌. له‌دوای روخاندنی سه‌دامیشه‌وه‌ هیچ كه‌سایه‌تێه‌ك یا هێزێكی سیاسی عه‌ره‌بی له‌ به‌غدا نه‌هاتوه‌ خۆبه‌خشانه‌ و دڵپاكانه‌ به‌شێك له‌ خه‌مه‌كانی نه‌ته‌وه‌ی كوردی له‌ئه‌ستۆ گرتبێت و له‌گه‌ڵ‌ نوێنه‌رانی كورد له‌ به‌غدا هه‌نگاوی جدیان بۆ چاره‌ی كێشه‌ گرنگه‌كان نابێت. ئه‌وه‌شی كراوه‌ له‌ ناچاری بوه‌ و بۆ رازیكردنی كاتی كورد و چه‌واشه‌كاری بوه‌. به‌چه‌ند مانگێك پێش روخاندنی سه‌دام سه‌ركرده‌كانی كورد خۆبه‌خشانه‌ رازیبون كه‌ پاشهاتی كوردستان به‌و به‌غداده‌وه‌ ببه‌ستنه‌وه‌ و بێئه‌وه‌ی له‌ ئه‌مریكا و هێزه‌كانی ئۆپزسیۆنی عێراقی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ به‌ڵێنێكی نوسراوی یه‌كلاكه‌ره‌وه‌ بۆ ته‌واوی مافه‌كانی كورد بپچڕن. ئه‌م هه‌ڵه‌ قورسه‌ مێژویه‌ی ئه‌و سه‌ركردانه‌ وا به‌ئاسانی راست ناكرێته‌وه‌. به‌تابیه‌ت به‌غدای هه‌نوكه‌ رو له‌ خۆكۆكردنه‌وه‌ و به‌هێزبونه‌وه‌یه‌ و تادێت پێگه‌ی نه‌ته‌وه‌یی عه‌ره‌ب و ئایینی و مه‌زهه‌بی باڵاده‌ستر ده‌بێت. له‌ماوه‌ی چه‌ند ساڵی رابوردودا لایه‌نه‌ عه‌ره‌به‌كان له‌به‌غدا كوردیان به‌پاره‌ و چه‌ند پۆستێك رازیكردوه‌ و له‌ ده‌ستوری هه‌میشه‌یی عێراقیشدا چه‌ند مافێكی كوردیان سه‌لماندوه‌ و ئه‌وه‌شیان خستۆته‌ژێر ره‌حمه‌تی چه‌قۆی هه‌مواركردنه‌وه‌ی ده‌ستوره‌وه‌.

ده‌سه‌ڵاتدارانی دو هێزه‌كه‌ی كوردستان به‌ناچاری یا ئاره‌زومه‌ندانه‌ بێت له‌گه‌ڵ‌ ئه‌م دۆخه‌ی به‌غدا گوزه‌راون و تاڕاده‌یه‌كی باشیش بۆ خودی حیزبه‌كانیان و ده‌سه‌ڵاتیان لێی سودمه‌ندبون، وه‌ك دابه‌شكردنی بودجه‌ و پۆسته‌كان و چه‌ند ده‌سكه‌وتی گه‌وره‌ی تر. ئه‌م دۆخه‌ی به‌غدا و رازیبونه‌ و هه‌روه‌هاش فشاری ئه‌مریكا زه‌مینه‌ی بێده‌نگی سه‌ركردایه‌تی سیاسی كورد بوه‌، بێده‌نگیه‌ك جارجار به‌ گله‌یی و توڕه‌بون و هه‌ڕه‌شه‌ رازێنراوه‌ته‌وه‌ و سۆزی نه‌ته‌وه‌یشی پێ و روژێنراوه‌ و پشتگیری له‌ كوردستانیش بۆ مسۆگه‌ر كردون.

بۆ ده‌سه‌ڵاتدارانی كوردستان درێژه‌دان به‌م دۆخه‌ پێویستی به‌ مانه‌وه‌ی پارسه‌نگی هێزه‌كانییان له‌ كوردستان به‌ رێكخراوه‌یی هه‌یه‌ و له‌لایه‌كی تریشه‌وه‌ ره‌زامه‌ندی ئه‌مریكا و وڵاتانی دراوسێی عێراق. نه‌ك له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌و لایه‌نانه‌ ئه‌وه‌نده‌ خه‌مخۆری ئارامی و ئاسایشی كوردستانن، وه‌ڵی به‌شێك لێیان، به‌تایبه‌ت ئه‌مریكا، به‌رژه‌وه‌ندیه‌كی تایبه‌تی له‌و ئارامیه‌ی كوردستاندا هه‌یه‌. به‌تێكچونی هاوسه‌نگی له‌كوردستان ئه‌و هاوكێشه‌یه‌ دێته‌ گۆڕان و ده‌رفه‌تی باشتر ده‌ره‌خسێت بۆ لایه‌نه‌كانی تر، به‌تایبه‌ت ئێران، له‌ گۆمی لێڵدا راوی خۆی بكات. به‌ ره‌چاوكردنی ئه‌و راستیه‌ كه‌ عه‌ره‌به‌ نه‌ته‌وه‌ په‌رسته‌كان و كۆنه‌ به‌عسیه‌كان له‌ژێر ئاڵای عه‌لاویدا بونه‌ته‌ قه‌واره‌ی ژماره‌ یه‌ك له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كاندا، بۆیه‌ لاسه‌نگی هێزی تایفی و مه‌زهه‌بیش له‌ عێراقدا بۆته‌ راستیه‌كی سیاسی و مه‌ترسی ناڕاسته‌وخۆی بۆ ئێران زیندوكردۆته‌وه‌ و به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ده‌ره‌نجامه‌كان له‌ عێراق شوێنی ره‌زامه‌ندی ئه‌مریكا و توركیا و وڵاته‌ عه‌ره‌بیه‌ سوننه‌كانن.

ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ له‌ كوردستانیش ئه‌و هاوسه‌نگیه‌ی به‌راده‌یه‌ك لاسه‌نگ كردوه‌ كه‌ راستكردنه‌وه‌ی به‌ نه‌فه‌سی دیموكراسیش بێت زۆر ئه‌سته‌مه‌. هه‌روه‌هاش تاڕاده‌یه‌ك له‌م لاسه‌نگیه‌ چاوه‌ڕوان ده‌كرێت ئاكامی خۆسه‌پاندن و پاوانكردنی زیاتری ده‌سه‌ڵاتی لێبكه‌وێته‌وه‌. سیگناڵه‌كانی ئه‌م جۆره‌ ره‌فتاركردنه‌ له‌دوای شكستی یه‌كێتی له‌ هه‌ڵبژاردن بۆ پارڵه‌مانی كوردستان به‌زه‌قی به‌رچاوده‌كه‌ون، وه‌لێ تاپێش هه‌ڵبژاردن بۆ ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق له‌ فشار خستنه‌سه‌ر لوتكه‌ی ده‌سه‌ڵاتی یه‌كێتی تێنه‌په‌ڕی بو و تا هه‌نوكه‌ش نه‌بۆته‌ هۆكاری پچڕاندنی ئه‌ڵقه‌كانی به‌رژه‌وه‌ندیه‌ هاوبه‌شه‌كانی ده‌سه‌ڵاتدارانی هه‌ردولا و ململانێ و شه‌ڕه‌كه‌ سروشتی ساردی پێوه‌ دیاره‌.

له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌دا كه‌ پێكهێنانی حكومه‌تی ئاینده‌ له‌ به‌غدا زۆر ئاڵۆز و كێشه‌دار ده‌بێت ئاینده‌ی پۆسته‌ سیادیه‌كانیش، به‌تایبه‌ت سه‌رۆك كۆمار، ئه‌وه‌نده‌ رۆشن نیه‌. وه‌رگرتنه‌وه‌ی ئه‌و پۆسته‌ له‌لایه‌ن به‌ڕێز مام جه‌لاله‌وه‌ تاڕاده‌یه‌ك هه‌ست و جه‌سته‌ی برینداركراوی یه‌كێتی سارێژده‌كات و تا راده‌یه‌كیش لاسه‌نگیه‌كه‌ش به‌و شێوازه‌ شكلیه‌ راست ده‌كرێته‌وه‌. پرسیاری سه‌ره‌كی روبه‌روی هه‌مو هێزه‌ سیاسیه‌كانی كوردستان بۆته‌وه‌، ئه‌وان ده‌توانن چیبكه‌ن تا مه‌ترسیه‌كانی ئه‌م لاسه‌نگیه‌ كه‌متركه‌نه‌وه‌ و بشكرێت فه‌رامۆشیان كه‌ن؟.

ئایا ده‌كرێت له‌ پارله‌مان كوردستان هێزه‌كانی ئۆپزسیۆن له‌گه‌ڵ‌ لایه‌نی زه‌ره‌رمه‌ند له‌ لاسه‌نگی، فراكسیۆنی یه‌كێتی، میكانیزمی دوالیزمی پارله‌مانی بخه‌نه‌گه‌ر تا فشار له‌سه‌ر پارتی هه‌ستپێكرا و به‌رده‌وام بێت؟.
 
ئایا ده‌كرێت لایه‌نه‌كانی ئۆپزسیۆن له‌گه‌ڵ‌ یه‌كێتی له‌ ده‌ره‌وه‌ی پارڵه‌مان ئاكارێكی تایبه‌ت سازبده‌ن و به‌ هه‌ماهه‌نگی و راوێژكردن له‌گه‌ڵ‌ پارتی بڕیار له‌ مه‌سه‌له‌ چاره‌نوسسازه‌كان بده‌ن؟.

ئایا ده‌كرێت بۆ راگرتنی هاوسه‌نگی پارڵه‌مانی كوردستان ته‌نها مه‌رجه‌عی ده‌ستوری و یاساییمان بێت بۆ سه‌رجه‌م بڕیاره‌ گرنگه‌كان له‌ به‌غدا؟
ئایا ده‌كرێت......؟
ئه‌مانه‌ و كۆمه‌ڵێ پرسیاری تر. كورد ته‌نیا به‌یه‌كده‌نگی و یه‌كڕیزی ده‌توانێت وه‌ڵامیان بداته‌وه‌.

وه‌لاَمی سه‌ره‌كی له‌ یه‌كێتی چاوه‌ڕوان ده‌كرێت
باوه‌ڕێكی توندم هه‌یه‌ كه‌ له‌ناو رێزه‌كانی یه‌كێتی به‌هه‌زاران خه‌ڵكی تێكۆشه‌ر و پێشمه‌رگه‌ی دێرین و كادری كارامه‌ و دڵسۆز و ماندونه‌ناس هه‌ن. زۆربه‌ی زۆری جه‌ماوه‌ره‌كه‌ی یه‌كێتی گیرۆده‌ی هه‌ڵه‌ و لادانه‌كانی به‌شێك له‌ ده‌سه‌ڵاتدارانیه‌تی و له‌لایه‌كی تریشه‌وه‌ ماوه‌یه‌كی درێژه‌ به‌ بیانوی كۆمه‌ڵێك پاساوه‌وه‌ نوتقیان له‌ جه‌ماوه‌ره‌كه‌یان بڕیوه‌ و ده‌سته‌كانیشیان به‌ستونه‌ته‌وه‌. هه‌نوكه‌ ئه‌ركی رێكخراوه‌یی و حیزبی خۆیانه‌ سه‌رپشكانه‌ بڕیار له‌ رێگه‌ سارێژكردنی هه‌ست و جه‌سته‌ی برینداركراوی حیزبه‌كه‌یان بده‌ن. لێره‌دا به‌پێویستی ده‌زانم یه‌ك راستی له‌ روانگه‌ی باوه‌ری خۆمه‌وه‌ بڵێم: بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ئه‌گه‌ر ئه‌زیه‌تیشی دابن، ئه‌وه‌ به‌ مه‌به‌ست نه‌بوه‌ و ته‌نها له‌ ماوه‌یه‌كی كورتی دیاریكراودا بوه‌ و هیچ كات نه‌گه‌یشتۆته‌ سه‌ر ئیسَك و قه‌تیش ناگات. وه‌لێ زنجیره‌ی روداوه‌كان له‌ 3-4 ساڵی رابوردودا و به‌تایبه‌ت له‌ دوا هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌م مانگه‌دا سه‌لماندویانه‌ كه‌ به‌رپرسی یه‌كه‌م خودی ده‌سه‌ڵاتدارانی یه‌كێتی بون و هه‌ڵسه‌نگاندن و چاره‌ی ته‌نیا بۆ خودی یه‌كێتییه‌كان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌. گرنگ ئه‌وه‌یه‌ له‌رێگه‌ی لێدوان و له‌یه‌ك گه‌یشتن ئارامی و دڵنه‌وایی و حوكمی یاسا و دادپه‌روه‌ری كۆمه‌ڵایه‌تی و متمانه‌ و ژیانێكی سیاسی دیموكراسیانه‌ی راسته‌قینه‌ بۆ میلله‌ته‌كه‌مان دابین بكه‌ین و زاڵیش بین به‌سه‌ر ئه‌م دۆخه‌ تازه‌یه‌دا.


30/03/2010 بینین: 11182
وتاره‌کانی تری نوسه‌ر
به‌ناوی گۆڕانه‌وه‌ ... یا به‌ رۆحیه‌تی گۆڕان؟...
بارزانی نێوان به‌غدا و واشنتۆن...
گۆڕان و یه‌کێتی به‌ره‌وکوێ؟...
وێڕای جیاوازیه‌کانی گۆڕان و یه‌کێتی...
چۆن سه‌رۆکێکمان پێویسته‌؟...
ئه‌گه‌ر مام جەلال بتوانێت ...
نیو سه‌ده‌ نێوان نه‌وشیروان مسته‌فا و مسعود بارزانی...
بۆچی شه‌ڕ یه‌خه‌ی کوردی گرتوه‌؟...
نوێنه‌رانی کورد و قه‌یرانه‌کان‌ ...
شه‌ڕی داعش... چۆن؟...
بۆچی داعش په‌لاماری کوردستانیدا؟...
کورد له‌داوی دڵه‌ڕاوکێی ئه‌مەریکادا...
گۆڕان و وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌...
چه‌ند جه‌مسه‌رێکی یه‌کێتی بۆ واده‌که‌ن؟‌...
ئایا گۆڕان په‌له‌ی کردوه‌؟...
گۆڕان و کێشه‌ ناوخۆییه‌کانی یه‌کێتی...
چاوه‌ڕوانی چی بین له‌ رێکه‌وتن؟...
گۆڕان... گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ سه‌ره‌تا!...
سلێمانی و هاوسه‌نگی هێز...
کورد و جه‌نگی دوه‌م دژ به‌تێرۆریزم...
گۆڕان و پارادۆکسی حوکمڕانی...
میحنه‌تی کورد و ده‌ربازبون ...
تارمایی رێکه‌وتنی ستراتیژی...
هیتله‌ره‌که‌ی‌ ئیسلام...
یه‌کێتی... تاکه‌ی به‌م شێوه‌یه‌؟...
پارتی و یه‌کێتی له‌ ته‌رازوه‌که‌ی داعشدا...
چۆن مامه‌ڵه‌ی گو‌رگه‌ بۆره‌که‌ بکه‌ین؟...
ئایا ئه‌مه‌ ناچاریه‌ له‌ گه‌ڵ به‌غداد؟...
ته‌نگه‌به‌ره‌کانی به‌رده‌م کورد...
مه‌راق و خه‌مه‌کانی بارزانی...
داوێنی به‌رپرسیاریه‌تی سه‌رکردایه‌تی کورد؟...
راگه‌یاندنێکی خۆپه‌رستانه‌ له‌ شه‌ڕکردنی داعشدا...
سه‌رۆک کۆمارێکی بێ شانس...
ناڕه‌زایه‌تی له‌ گۆڕان... بۆچی؟...
سه‌ربه‌خۆیی به‌ئیجازه‌ی ده‌ستور...
ده‌وڵه‌تی کوردی نێوان ده‌ڵه‌مه‌یی و ئه‌گه‌رێکی به‌هێزدا...
داعش و هه‌ریسه‌ی کوردی...
به‌ڵێ کاک نه‌وشیروان ''تاکڕه‌وه‌''...
داعش منداڵێکی لاسار له‌ گه‌مه‌ی گه‌وره‌کاندا...
کورد له‌به‌رده‌م دو‌ڕیانێکدا...
ئێران چی لێمان ده‌وێت؟...
بۆ یه‌کێتی واده‌کات؟...
ته‌وقه‌کانی سه‌ر سلێمانی و رێگه‌چاره‌؟...
ئه‌مجاره‌ ده‌نگ به‌ هه‌مو ره‌نگه‌کان بده‌م؟...
کزبونی ئه‌ستێره‌ی یه‌کێتی... بۆچی؟...
عه‌مره‌کاران‌ لەنێوان‌ هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن و پێکهێنانی کابینه‌دا...
کورد و زه‌لکاوه‌که‌ی مالیکی...
گۆڕان و هزری نه‌ته‌وه‌ و ناوچه‌ دابڕێنراوه‌کان...
کابینه‌ی هه‌شت و متمانه‌و رۆحی نه‌ته‌وه‌یی...
یه‌کێتیه‌کی خنجیلانه‌...
گۆڕان و پارتی له‌به‌رده‌م ئه‌زمونێکی سه‌ختدا...
گۆڕان له‌ سه‌نگی مه‌حه‌کدا...
برینه‌کانی یه‌كێتی و عشقێکی پڕوکاوه‌...
گۆڕان و ئیرسی مام جەلال...
گۆڕان و ئیرسی حوکمڕانی پێشو...
بۆچی و چۆن گۆڕان به‌ره‌و ده‌سه‌ڵات ده‌ڕوات؟...
ئه‌سته‌نگه‌کانی به‌رده‌م گۆڕان له‌ حوکمڕانیدا...
کاوه‌ گه‌رمیانی له‌ چاوڕوانی گۆدۆدا...
گۆڕان و پارتی و دڵته‌نگبوه‌کان...
گۆڕان و کۆتایی قۆناغێك...؟...
سلێمانی نێو به‌رداشی دوانه‌ی ده‌سه‌ڵات...
دکتۆر به‌رهه‌م و گارده‌ دێرینه‌کانی یه‌کێتی...
هه‌رێم لە پاشکۆی تورکیادا ...
وه‌ستان به‌یه‌که‌وه‌ و که‌وتن به‌ته‌نیا...
پاش ده‌نگدان؟...
پێش ده‌نگدان ... بیان ناسن...
حوکمڕانی ترس...
سێرکی نه‌ته‌وه‌یی...
خه‌ون و شه‌ڕه‌ شیرینه‌کان...
نه‌ترسان له‌ مێژو...
بۆ پارتیه‌کان...
پارتی بۆ وا ده‌کات؟...
ده‌ستوری ده‌ستی دو...
سیاسه‌ت و ده‌ستور: زیمبابۆ و کوردستان...
سیاسه‌تی (ده‌سکه‌ گوڵه‌که‌ی) ده‌سه‌ڵاتدارانی یه‌کێتی...
دید و هه‌ڵسه‌نگاندنێک بۆ حوکمڕانی بارزانی‌...
دوانه‌ی ده‌سه‌ڵات و هه‌ڵبژاردنه‌کان...
وه‌همی چاکسازی و سه‌رابه‌که‌ی ئۆپۆزسیۆن و داتاشینی ده‌سه‌ڵات‌ ...
بودجه‌ و به‌قاڵی...
تارماییه‌کانی په‌یوه‌ندی کورد و ئیسرائیل...
له‌ ماڵئاوایی ئه‌مساڵدا، وانه‌یه‌ک بۆ منداڵانی شاره‌که‌م...
(ئه‌میره‌که‌ی) میکافیلی یا(پاشاکه‌ی) هۆبیس؟...
هه‌ڵه‌ تێمه‌گه‌ن... مالیکی بۆخۆی راست ده‌کات...
ئێران و بارزانی...
هه‌رێمێکی‌ ره‌ش و سپی...
تارماییه‌کانی نه‌وتی هه‌رێم...
رێکه‌وتنی سێپته‌مبه‌ر و ئاراسته‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌که‌ی‌ ...
کوردستان، ته‌کساسێکی نوێی نه‌وتچیه‌‌ ئه‌مەریکیه‌کان...
نه‌وت فرۆشێکی گه‌ڕۆک...
مێژوی کۆمه‌ڵه و حکایه‌ت بێژه‌کان...
36+ ؟...
گۆڕان و به‌رپرسیاریه‌تی...
بارزانی بۆ وایکرد...
ئەم دۆخە بەرەو کوێ؟...
بەڕێزان و متمانە...
گرێبەستی سیاسەت و مۆراڵ لە باشوری کوردستان...
پێش داڕماندن...
کارنامەی بارزانی و هزری نەتەوەییمان...
دیلێماکەی بارزانی...
جارێکی تر تاڵەبانی و بارزانی و مالیکی...
لە سلێمانییه‌وه‌ -2-...
لە سلێمانیەوە ...
گۆڕان بەرەو کوێ؟...
کورد و قەیرانی شیعە و سوننە...
تاڵەبانی و بارزانی، دو روی یەک دراو...
سەقامگیری و ئارامی و مەترسیەکان...
مەملەکەت تەنها بە پاشا بەڕێوە ناچێت...
کورد له‌ نێوان مەرجەعیەتی کوردستان و نوێنەرایەتی بەغدا...
ئیمپراتۆریەتێک لەسەر خۆڵەمێش... یا ...؟...
مالیکی، شەبەحەکەی ئێران...
گۆڕان و هاوسەنگی هێز لە کوردستان...
پەتای ئێرانی و......
نزای دانوستان...
دوانەی ستەمکاری لە کوردستان: هێز و دەسەڵات ...
کردار شەرتە، ئەمما چ کردارێک؟...
میدیای حیزب لەنێوان جادوگەری و پەیامی یەزدانیدا...
ناسنامە و شەرعیەت لە گێژاوی قەیراندا...
تاڵەبانی و پشکی لەم قەیرانەدا...
سوتاندنی رۆما و سلێمانی...
سلێمانی دەستەمۆ ناکرێت...
ئایندەیەکی نادیار...
شۆڕشگێڕەکانی دوێنێ و ستەمکارەکانی ئەمڕۆ...
ئەم دو سەرکردەیە و مێژو و ئێستا...
منداڵە یاخیبوەکان...
دەسەڵات لەبەردەم نابوتی سیاسیدا...
خۆپێشاندانەکان لەنێوان لوتکەی دەسەڵات و ئۆپۆزسیۆندا...
قەیران و ئاغاکانی دیموکراسیەت...
نەدەبو گۆڕان......
ئایا گۆڕان و دەسەڵات دەگەنە ئەنجامێک؟...
پێگەی کورد لە سیاسەتی ئەمه‌ریکادا...
ئێمە ته‌نها فریشتە نین...
دەسەڵاتدارانی کورد وهاوکێشەی سیاسەتی واقیعی...
گۆڕان لەنێوان کەلەپوری چه‌قبه‌ستو و عەقڵانیەتدا...
بەغدا لە مالیکی دوەمدا چی لە کورد دەوێت؟...
کشانەوەی گۆڕان، سەرەتا و ئه‌زمونێکی نوێ ...
فانتۆمی بیابان و تەرێتی و شکانی...
خەزانی حیزب...
گۆڕان‌و داڕشتنێکی جیاواز...
گۆڕان و دەسەڵات و نەتەوە...
گۆڕان و یەکێتی، سارێژکردنی برینەکان...
هەرێم لە جەنجاڵی سیاسەتی "هێزی نەرم"ی تورکیادا...
گۆڕان و ئایندەی ناسیۆنالیزمی کوردی...
رێککەوتنامەی نه‌ته‌وه‌یی یا گرێبەستی حیزبی...
دەسەڵات و قەیرانێکی سەخت...
یەک هەڵوێستی تەڵەیە یا بەردی نزا؟ ...
لەسایەی ئەم دەسەڵاتەدا... بەرەوکوێ؟...
گۆڕان خەریکی چیە؟...
قه‌ناعه‌ت و پێداچونه‌وه‌...
لە دامێنی هەڵوەستەیەکدا...
كارله‌كار ترازاوه‌...
ده‌نگ بۆچی بده‌م؟ ...
گۆڕان له‌نێو خواست‌و واقیعدا...
ده‌مكوتكردن یا...؟...
گۆڕان له‌به‌رده‌م ئه‌رك و ئه‌گه‌ره‌كاندا...
هه‌ڵه‌بجه‌ و راسته‌یه‌كان له‌چه‌ند لاپه‌ره‌یه‌كی مێژودا...
سلێمانی و باب العالی و سه‌دری ئه‌عزه‌م
بابی عالی چیه‌؟...
ده‌ریای عێراق وكه‌شتی كوردی...
زۆرینه‌ی بێده‌نگ و ئۆپزسیۆنكردن له‌ ده‌ره‌وه‌ی پارله‌مان...
"گێژه‌ڵوكه‌ی نێو فنجان" یا شنه‌بای گۆڕان...
ترس له‌ شكست و سزادانی دیموكراسیه‌ت...
ئایا شكستی ده‌سه‌ڵاتدارانی یه‌كێتی كۆتایی جه‌لالیه‌؟...
چه‌مكی شكست له‌ هزری وشكی برینداربوی ده‌سه‌ڵاتدارانی یه‌كێتیی دا...
ده‌سته‌ وتاقمه‌كانی ده‌وروبه‌ری مام جه‌لال و فرمێسكه‌كانی خوایه‌ك...
ئایا مام جه‌لال یش براوه‌ نیه‌؟...
ئه‌وان......
جه‌مسه‌رگه‌ری وگۆڕان ونیه‌تی نه‌ته‌وه‌یه‌ك...
هێمنی گه‌رده‌لولێك...
دوالیزمی (حیزب وده‌سه‌ڵات) له‌ به‌رامبه‌ر گۆراندا...
بێ ناونیشان...
هه‌ڵبژاردن له‌سایه‌ی هێرشی حیزبدا...
باسێك له‌ مێژویه‌كی داپۆشراو...
ئه‌تككردنی جوانیه‌كان...
پلاسیبۆی كوردی *...
سه‌راب و زوقم...
لیستی نوێكردنه‌وه‌ و ئه‌گه‌ره‌كان...
توڕه‌یه‌ نیشتمان... توڕه‌یه‌...
حكومه‌ت ‌و حیزب به‌ره‌و كوێ‌؟...
قه‌ڵایه‌كی گه‌وره‌... یه‌كێتیی ناو یه‌كێتی‌و تێكده‌رانی...
ته‌لقینكردنی ریفۆرم ‌و زیندوبونه‌وه‌ی...
وشكی‌و نه‌زۆكی خه‌یاڵێك...
زۆرینه‌ وكه‌مینه‌ وبۆچونێكی جیاواز...
به‌ره‌وكوێ ؟...
به‌ڵای‌ گه‌نده‌ڵی...
چاره‌نووس وچاوه‌زار...
قه‌یرانه‌كانی كوردو تای ته‌وافوق و دیموكراتیه‌ت و ده‌ستور...
ته‌وافق و په‌رته‌وازه‌بوون...
ئه‌مه‌ریكا و كورد: چه‌ند ساڵێك له‌ گه‌مه‌كردن...
كوێر و چاوساغ...
ره‌نگ و ئاوازی جیا...
ریفۆرم .. و چێشتی مجه‌ور... و گۆڕان...
باشوور و توركیا، ئه‌وه‌ی ئاشتی بوێت ده‌بێت خۆی بۆشه‌ر ئاماده‌بكات...
وه‌رزی كاڵبونه‌وه‌ وهه‌ڵساندنه‌وه‌ ...
تاریكی ئه‌شكه‌وت و سوننه‌تی په‌رستگه‌...
ئایا چیتر ماوه‌.....؟...
شێر و خه‌ت...
هه‌ڵه‌ی مێژوو و مێژووی هه‌ڵه‌...
گرێ كوێره‌كان...
كێ ده‌پرسێته‌وه‌؟...
ساتی راستییه‌كان...
ته‌وافقی كوردی بۆ چییه‌؟...
چه‌پ و ریفۆرم و "نۆستاڵجی"...
كێ دۆڕاوه‌... توركیا؟...
كوردایه‌تی له‌نێوان "كوردستان یا نه‌مان"‌و "كوردستان ‌و مان"...
كه‌ركوك و بۆچوونێكی جیاواز...
ئایا پارتی چی ده‌وێت؟...
نوێترین هه‌واڵ...
(سبەى) خۆى نوێ دەکاتەوە ...
ئه‌مڕۆ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ و سه‌ركردایه‌تی‌ و ئه‌میری‌ كۆمه‌ڵ هەڵدەبژێردرێن...
به‌رشه‌لۆنه‌ دوه‌م نازناوی ئه‌م وه‌رزه‌ی به‌ده‌ستهێنا...
داعش زیندانی تەدمور دەتەقێنێتەوە...
سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان: دەستور دەبێت سەقامگیری بەدیبهێنێت...
لیژنەی دەستور هەفتەی چوارجار كۆدەبێتەوە...
بان كی مۆن: 25 هەزار بیانی چونەتەناو گروپە تیرۆرستییەكانەوە...
یەپەگە ئۆپەراسیۆنی دابڕینی داعش لە تورکیا و بەستنەوەی جزیرە و کۆبانی پێکەوە جێبە...
بەڤیدیۆ؛ زەمینلەرزەیەک ژاپۆن دەهەژێنێت .. مەترسی تسۆنامییەکی دیکە دەکرێت...
گۆڕێکی بە کۆمەڵی ئێزیدییەکان دەدۆزرێتەوە .. تەرمی (20) ژن و (33) منداڵ و پیری تێ...
بەڤیدیۆ؛ سیناریۆکانی دابەش بونی عێراق...
داعش هێرش دەکاتە سەر شاری حەسەکە...
عه‌بادی: جیاوازی له‌ نێوان کەوتنی رومادی و موسڵدا هه‌یه‌ ...
عەلی باپیر لە کۆنگرەی حیزبەکەیدا رەخنەی توند لە حکومەت دەگرێت...
(20) سه‌ركرده‌ی داعش لە ئەنبار کوژران...
پێشمەرگە شكست بە هێرشێكی داعش دەهێنێت...
هەرێم و بیلاروسیا پرۆتۆکۆڵێکیان واژۆ کرد...
بیرلسكۆنی: میلان نافرۆشین...
باندێکی (10) کەسى دەستگیر دەکرێن...
شاندێکى گۆڕان بۆ پشتیوانی کورد دەچێتە باکور ...
''لە ساڵێکدا بیانیه‌كانی ناو داعش بەرێژەى (70%) زیادیان کردوە''...
یەک ملیۆن نەمام لە بەردەم مەترسیی وشکبوندان...
بریمه‌ر داوا دەکات چەک بە کورد بدرێت ...
حوسیەکان پارێزگارى سەنعایان کوشت ...
ئێران دەستگیرکردنى چه‌ند تۆڕێكی‌ سه‌ر به‌ داعش رادەگەیەنێت ...